De laatste jaren is deze leeftijd geleidelijk opgelopen, met alle gevaren van dien voor de verkeersveiligheid op de weg. Een dergelijk oud wagenpark leidt tot hogere ongevallencijfers, meer ernstige verwondingen, meer vervuiling en minder onderhoud van voertuigen.
Naar leeftijd ziet het wagenpark met in totaal 24.716.898 voertuigen er in Spanje als volgt uit:
– Tot 4 jaar oud 5.761.488
– Van 5 tot 9 jaar: 3.703.895
– Van 10 tot 14 jaar: 5.466.150
– Van 15 tot 19 jaar: 5.072.196
– 20 jaar en ouder: 4.713.196
In 2021 werden bijna 1,3 miljoen personenauto’s van meer dan 10 jaar oud verkocht. Dit cijfer is veel hoger dan de meer dan 800.000 eenheden nieuwe personenauto’s die vorig jaar werden geregistreerd, waardoor de markt in de richting van oudere, meer vervuilende voertuigen gaat. Dat is niet alleen een gevolg van de pandemie, maar ook van de verarming van Spaanse gezinnen als gevolg van de oorlog in Oekraïne en de stijging van de gasprijzen.
Hoe ouder het voertuig, hoe groter de kans op een ongeval
‘Een dergelijk oud wagenpark leidt ongetwijfeld tot meer ongevallen, meer ernstige verwondingen, meer vervuiling en minder onderhoud van de voertuigen,’ verklaart Nuria Alonso, woordvoerster van de koninklijke automobielclub RACE. Zij vervolgt: ‘De veroudering van het wagenpark ligt ten grondslag aan veel van de verkeersongevallen die zich in Spanje voordoen, omdat veel van deze oudere auto’s niet goed worden onderhouden en niet over de beste veiligheidssystemen beschikken. Bovendien geldt, hoe ouder het voertuig, hoe minder veiligheidssystemen het heeft, bijvoorbeeld verlichtingssystemen die minder zicht bieden, geen hoofdsteunen, tweepuntsveiligheidsgordels in plaats van drie, geen waarschuwingssysteem voor de bandenspanning, veel voertuigen hebben geen ABS, en juist deze veiligheidssystemen voorkomen ongelukken met dodelijke afloop.
Volgens gegevens van DGT is het risico op overlijden of letsel met ziekenhuisopname 1,6 keer hoger bij auto’s van 10 tot 14 jaar oud dan bij auto’s tot 4 jaar oud. Dit neemt exponentieel toe naarmate de auto ouder wordt. Het risico op overlijden is zelfs 2,2 keer hoger bij auto’s van 15 tot 19 jaar. Volgens het RACE blijkt uit de ongevallencijfers dat het aantal verkeersslachtoffers dat in een auto van meer dan 15 jaar oud reisde, met 78% is gestegen.
Onderhoud ook belangrijk
Het gebrek aan onderhoud van deze auto’s had ook veel doden kunnen voorkomen. Volgens de studie van het verkeersveiligheidsinstituut van de Carlos III-universiteit van Madrid hebben de ITV-stations (de Spaanse APK) in een jaar tijd 530 dodelijke slachtoffers, bijna 12.000 gewonden van uiteenlopende ernst en ten minste 17.000 verkeersongevallen voorkomen. Volgens dezelfde studie hadden, als 20 procent van de voertuigen die niet aan de verplichte inspecties waren onderworpen, dat wel had gedaan, minstens 8.000 ongevallen, bijna 7.000 gewonden en 160 extra doden kunnen worden vermeden. Sommige chauffeurs doen een beroep op de wegenwacht wanneer hun auto stuk gaat voordat zij de voorzorgsmaatregel hebben genomen om hem te laten onderhouden. Volgens RACE is pechhulp toegenomen. ‘Chauffeurs zijn verplicht de APK te halen en soms halen ze hem niet. We hebben gezien dat het onderhoud is verminderd,’ legt Alonso uit. Arturo Miguel Rojo, hoofd van het technisch platform van RACE, bevestigt dit.
Meer vervuiling
Momenteel zijn er in Spanje 10 miljoen voertuigen op de weg zonder keurmerk, nog eens 10 miljoen met een B-label en vier miljoen met een C-label. Deze voertuigen zijn het meest vervuilend. Voertuigen met een B-label maken 64% van het wagenpark uit en zijn verantwoordelijk voor 92% van de deeltjesuitstoot.
‘We hebben een wagenpark dat te oud is. Bovendien zijn er gemeenschappen die de gemiddelde leeftijd van het wagenpark verhogen. IN Ceuta, Melilla en Castilla León is de gemiddelde leeftijd 15 jaar, tegenover Madrid of Barcelona, die gemiddeld 12,4 jaar oud zijn.
‘Als het gaat om het slopen van een auto, is het goedkoper voor de automobilist om hem te verkopen, aan een automobilist in Malaga bijvoorbeeld, waar geen mobiliteitsbeperkingen zijn, dan om hem te slopen, dan blijft de auto circuleren, ook al is het in een andere gemeenschap met alles wat dat met zich meebrengt, meer risico, en meer vervuiling, het is een vis die in zijn eigen staart bijt’, zegt Alonso.
Meer steun en lagere belastingen
Wat duidelijk moet zijn, zegt Alonso, is dat als iemand geen nieuwe auto koopt, dat niet is omdat hij dat niet wil, maar omdat hij het niet kan. Daarom is het noodzakelijk hulp te bieden.Het is zorgwekkend dat er geen reeks steunmaatregelen is, niet alleen van economische aard, maar ook om de automobilist bewust te maken van de manier waarop hij nieuwe voertuigen kan aanschaffen, omdat deze nog steeds te duur zijn, de subsidies die komen, komen te laat en ook nog eens op een manier die niet verwacht wordt, als we denken dat er op dit moment niet genoeg steun is om een sanering van het wagenpark te realiseren.
Belasting hoog in Spanje
‘Daar komt nog bij dat Spanje samen met Griekenland de twee landen van de Europese Unie zijn met de hoogste belastingen van Europa, dus terwijl andere landen zoals Duitsland of Frankrijk de belastingen afschaffen, zien wij hier dat ze dubbel worden geheven en wanneer de automobilist een nieuwe auto wil kopen, kan hij dat niet. Dit moet veranderen,’ zegt Alonso.
Een andere factor waarmee rekening moet worden gehouden zijn de oplaadpunten, bedrijven stuiten op veel obstakels en gebrek aan steun om ze te installeren en dit maakt elke aankoop van elektrische voertuigen duurder en werkt vertragend.
Als laatste is ook het gebrek aan materiaal om voertuigen te vervaardigen een reden waarom deze tweedehandsmarkt blijft aanwakkeren en automobilisten die een auto gaan kopen en deze over een jaar krijgen de voorkeur geven aan het opknappen van hun auto die meer dan 10 jaar oud is of een andere kopen die ook oud is.