Voor de bouw moet het water uit de watervoerende laag weg, om het risico op verzakking te voorkomen. Daarom zie je op het strand van Fuengirola het water uit een enorme pijp zo de zee instromen (zie ook de video op deze pagina). Het is ‘schoon’ water, zo is te lezen op een informatiebord van de gemeente. Het gaat namelijk om een “voorlopige afvoer voor water van natuurlijke oorsprong”. Dat wil zeggen: zoet water (zij het brak). Dat kan potentieel worden gebruikt voor meer doeleinden dan als zwemwater voor toeristen.
“Obsceen”
De oorsprong van de curieuze lozing ligt in een promotie van 116 “luxe appartementen”. Volgens Francisco Javier Toro, woordvoerder van Ciudadanos in de gemeenteraad is het “obsceen”. Hij vroeg begin juni in een gemeenteraadsvergadering om de situatie recht te zetten. Twee maanden later was er niets gebeurd en herhaalde hij zijn klacht. Nu wordt een klein deel van het water gebruikt om de straten mee schoon te spoelen.
Een miljoen liter per dag
De hoeveelheid ondergronds water dat de zee in stroomt wordt geschat op een miljoen liter per dag. Meer dan honderd miljioen liter sinds het begin van de lozing. Hiervan is slechts een klein deel enkele weken geleden in gebruik genomen. En dat in de provincie die erg lijdt onder de droogte.
“Duurzaam bouwen”
Jade Tower is de eerste luxe residentie gebouwd in Spanje door Cordia, onderdeel van de internationale vastgoedgroep Futureal. Het grondstuk ligt op 100 meter van het strand in een van de weinige vrije percelen van het zeer dichtbevolkte Fuengirola. Het gebouw krijgt zeven verdiepingen en een verdieping voor de penthouses. Bewoners kunnen gebruik maken van privétuinen, een binnenzwembad, een co-workspot, een spa en een gastrobar. “Duurzaam bouwen” staat op het billboard.
De promotie is op de markt gebracht met het Breeam International-zegel. Dat is een duurzaamheidsevaluatiemethode die specifieke tests omvat voor waterverbruik en energie-efficiëncy. Volgens een woordvoerder van de promotor klopt tot nu toe alles.
In het verkoopkantoor van Cordia zien ze volgens El Diario het probleem niet. Bij Sacyr (de uitvoerder van het werk) verwijzen ze de journalisten naar de promotor en bagatelliseren ze de afvoer. Ze wijzen naar de grondwaterspiegel in verband met de nabijheid van de zee. Het water moet worden afgevoerd om de stevigheid van de fundamenten te verzekeren.
Gemeente zwakt nut van verspilde water af
De gemeente zwakt het nut van het verspilde water af. Bronnen verklaren dat het erg zout is en zodoende niet geschikt voor menselijke consumptie en zelfs niet voor irrigatie. Wel zou al tot twee keer toe water zijn opgevangen, hoeveel is niet bekend, om er de straten mee schoon te spuiten. Technici van het bouwbedrijf zouden bovendien hebben uitgelegd dat als ze het water niet zouden onttrekken, de gebouwen in het gebied kunnen verzakken.
Gemeentelijke bronnen trekken een grens tussen het gebied waar de lozing vandaan komt en de waterreserve van 20 kubieke hectometer die in het gebied ligt. Volgens onderzoekers kan dat echter niet. In de studie Hydrogeological Initerary along the Andalusian Coast uit 2005 wordt uitgelegd dat in de watervoerende laag van Fuengirola snelle processen van indringing en extrusie van de zee plaatsvinden. Dat resulteert in het bestaan van water van verschillende kwaliteiten afhankelijk van locatie, sectoren en seizoenen.
Met andere woorden, de gebieden die het dichtst bij de zee liggen zijn meer doorlatend en zouter, maar de verder landinwaarts gelegen gebieden niet. Ze zijn met elkaar verbonden en vormen zodoende een enkele watervoerende laag, aldus de onderzoekers in de studie.
De weerslag die het verlies van de miljoenen liters water sinds juni kan hebben op de gezondheid van de watervoerende laag is dus iets dat nog niemand met zekerheid kan bepalen.
Een verspilling en een economisch verlies
Francisco Javier Toro, woordvoerder van Ciudadanos, betreurt het enorme waterverlies in de huidige context van droogte, die al dramatische situatie veroorzaakt in andere delen van de provincie zoals in de Axarquía. “Hoe kan het dat een aquifer geperforeerd is en er niets gebeurt? Ik begrijp het recht om een gebouw te promoten, maar de aquifer die water bevat voor alle inwoners van Fuengirola was er eerst”, protesteert hij.
Het water dat Fuengirola verbruikt, komt bijna volledig uit het stuwmeer van La Concepción, momenteel op 63,35% van zijn capaciteit. De relatief gunstige ligging contrasteert met die van de andere stuwmeren in Malaga (op 39,07% in totaal) en in het bijzonder met de meest oostelijke van de provincie, La Viñuela, dat met 10,43% zo goed als leeg is met vergaande beperkende maatregelen tot gevolg voor het gebruik door boeren en burgers.
Economisch verlies voor de bevolking van Fuegirola
De woordvoerder van Ciudadanos wijst op een economisch verlies voor de bevolking van Fuengirola. ACOSOL (een overheidsbedrijf dat afhankelijk is van de Junta de Andalucía) vervoert het water naar de gemeente vanuit La Concepción. Gestagua brengt het naar de huizen. Het jaarlijkse verbruik is ongeveer 7,7 miljoen kubieke meter. Fuengirola betaalt Gestagua iets meer dan één euro voor elke kubieke meter water, volgens een gemeentelijk rapport opgesteld in 2017. De entiteit werkt met een gegarandeerde winst van 10% op het gefactureerde bedrag zonder financiële of zakelijke risico’s aldus hetzelfde rapport.
Hierdoor heeft het bedrijf geen prikkels om een betere of goedkopere service te verlenen, zo stelt Toro aan de kaak. Hij illustreerde dit door te wijzen op het feit dat tot een half jaar geleden drinkwater werd gebruikt om de straten schoon te maken en voor irrigatie. Dat water werd als zodanig ook betaald. Pas in maart keurde de gemeente op voorstel van burgers het gebruik van niet-drinkbaar water voor dit soort doeleinden goed. Nu bloedt een grote reserve van een steeds schaarser wordende hulpbron in de provincie, zonder dat iemand ervan profiteert, leeg.