De afgelopen week ontstond er een controverse in de deelregeribng van de Spaanse regio Castilië en León door een standpunt van Vox (samen met PP in de regering) over abortus. De extreemrechtse partij wil het aantal abortussen in de regio omlaag brengen door vrouwen verplicht de hartslag van hun baby te laten horen wanneer zij twijfelen over het al dan niet afbreken van hun zwangerschap.
Normaal gesproken krijgen vrouwen in de twaalfde week van hun zwangerschap een echo, maar Vox wil deze echo verplicht stellen tussen de zevende en negende week. Ook pleit de partij voor een extra 4D-echo waarin ouders de gelaatstrekken van hun kind kunnen zien in de hoop dat ze dan afzien van een abortus en de zwangerschap voortzetten.
Spaanse regering vaart andere koers
Al langere tijd vaart de landelijke (socialistische) regering de koers dat een vrijwillige onderbreking van de zwangerschap alleen maar toegankelijker zou moeten worden. Zo moet het aanvragen en verkrijgen van de morning-afterpil en anticonceptie makkelijker en goedkoper worden geregeld via het sociale zekerheidsstelsel.
Voor vierde keer debat over abortuswet in Spanje
Parallel aan dit debat in Castilië en León volgt er begin februari binnen de Spaanse Senaat een debat over de hervorming van de abortuswet uit 2010. Deze wet is bijna dertien jaar oud en werd gedeeltelijk verruimd in november 2022 toen werd besloten dat ook 16- en 17-jarigen zonder toestemming van hun ouders de zwangerschap mogen afbreken. De huidige abortuswet werd vlak na het ontstaan ervan aangevochten door de Partido Popular en later door Vox.
Bronnen vanuit het Constitutionele Hof van Spanje geven aan dat het een schande is dat er nog steeds gedebatteerd wordt over een wet die al dertien jaar oud is. De progressieve partijen zijn dan ook benieuwd welke wending dit debat gaat nemen. Een van de punten waartegen de PP destijds in beroep ging was de ouderlijke toestemming die voor jongeren niet meer verplicht zou zijn.
In elk geval is de verwachting dat het debat niet soepel zal verlopen. Vooral niet omdat de magistraat van het Constitutioneel Hof Enrique Arnaldo, die ooit behoorlijke kritiek had op het versoepelen van de ouderlijke toestemming bij jongere vrouwen, zal proberen de meerderheid te overtuigen van zijn standpunten.
Bronnen denken niet dat Spanje een stap terug zet in de tijd en dat abortus opnieuw strafbaar zal worden gesteld. Maar ervan uitgaan dat de progressieve partijen zomaar hun zin krijgen is niet vanzelfsprekend. Arnaldo is niet de eerste magistraat die zal proberen de abortuswet te wijzigen. Voor hem deden al drie anderen, zowel van de progressieve als de conservatieve kant, een poging.
Voorbereiding op wijziging abortuswetgeving
De Senaat bestudeert de bijna tweehonderd, sinds 2010 door de oppositie ingediende amendementen. De Partido Popular pleit over het algemeen voor de herinvoering van ouderlijke toestemming voor alle minderjarigen en de verplichte bedenktijd van drie dagen. Vox trekt deze zaken nog een stuk verder en wil er in Castilië en León voor zorgen dat vrouwen worden ‘geïnformeerd’ voordat zij een abortus ondergaan. Dit in de vorm van een verplichte 4D-echo en het verplicht laten horen van de hartslag van de jonge foetus.
Hoe was abortus in Spanje geregeld voor invoering wet in 2010?
Voordat de huidige abortuswet van kracht werd, was abortus in principe strafbaar behalve in drie situaties; wanneer de moeder lichamelijk of mentaal in gevaar was, bij verkrachting of bij misvorming van de foetus. Abortus werd in deze gevallen toegestaan tot de veertiende week van de zwangerschap.