Else Beekman
De Baskische regering gaat in gesprek met grote supermarktketens als Eroski, Lidl en Mercadona om in 2024 een statiegeldproject op te zetten. Het gebruik van statiegeld is in landen als Nederland en in een stad als Berlijn al jarenlang heel gebruikelijk. De Basken willen met een ´pilot´ proberen hergebruik van verpakkingen te stimuleren. Tientallen jaren geleden kende Baskenland overigens al een vergelijkbaar concept met glazen frisdrankflesjes.
Tijdens de pilot worden sommige producten weliswaar iets duurder, maar de klant krijgt die kosten terug als hij de verpakking na gebruik weer inlevert. De kosten van het programma brengen een investering van 80 duizend euro met zich mee.
Op dit moment is nog niet duidelijk op welke locaties de pilots met statiegeld gaan draaien. De regering is echter van mening dat het belangrijk is dat grote supermarktketens een voortrekkersrol nemen in het project. Dat zijn de supermarkten die zichtbaar zijn in Baskenland en veel ervaring hebben met de commerciële kant van productverkoop.
EU-fondsen voor statiegeldplan
Het initiatief werd in november aangekondigd, tijdens de presentatie van een plan ter preventie en vermindering van afval in Baskenland. De autonome regio heeft voor dit plan 7 miljoen euro gekregen uit de Next Generation EU-fondsen om Europa groener, gezonder en digitaler te maken.
Hoeveelheid verpakkingsmateriaal moet drastisch omlaag
Het raadslid benadrukt dat leveranciers en supermarkten het goede voorbeeld moeten geven bij het naleven van “afvalregelgeving”. Bovendien zijn zij verantwoordelijk voor het correct beheren van de verpakkingsvoorraad. Niemand is echter verplicht om mee te doen aan het statiegeldprogramma waaraan momenteel wordt gewerkt.
“Dit is het eerste proefproject op dit terrein dat Baskenland gaat uitvoeren”, zegt de regering, die ook meldt dat de hoeveelheid nieuwe verpakkingen op de markt in 2029 met 90 procent moet zijn verminderd. Volgens het oorspronkelijk plan zou in 2023 al 70 procent van die doelen moeten zijn bereikt. In 2027 zou dat 85 procent moeten zijn. Als de doelen niet worden behaald, wordt er op nationaal niveau binnen twee jaar een recycleprogramma uitgerold, volgens de Baskische raad. De financiering van de pilot met statiegeld is vastgelegd in de Baskische begroting van 2024.
Regering kijkt naar haalbaarheid statiegeldproject
De regering zal tijdens de pilot controleren of supermarkten de extra kosten voor verpakkingen en het later terug te betalen statiegeld goed afhandelen. Ook kijkt de regering hoe de bevolking omgaat met de nieuwe maatregelen.
“Het doel van de pilot is te kijken of een dergelijk systeem haalbaar is en om eventueel maatregelen te nemen om het systeem te verbeteren. Deze maatregelen gelden vooralsnog voor degenen die vrijwillig meedoen aan de implementatie van statiegeld. Mocht het plan verder worden uitgerold, dan worden bepaalde maatregelen ook voor anderen verplicht.” Het ministerie dat zich bezighoudt met milieuzaken zal uiteindelijk een rapport opmaken over de bevindingen.
Lees meer over de Spaanse afvalwet.