De 'Dolmen de Guadalperal' in de provincie Cáceres werd in de jaren zestig bedekt door water toen het stuwmeer van Vadecañas door de regering van Franco werd aangelegd om het water van de Taag op te vangen. Door droogte kwam de prehistorische zonnetempel eind augustus volledig bloot te liggen. Een uniek gezicht dat veel bezoekers trok.
ADVERTENTIE
Zoveel dat archeologen, historici en inwoners van plaatsen rond het stuwmeer zich afvragen of het niet beter is de Dolmen te verplaatsen. Experts concluderen dat de stenen in slechte staat beginnen te raken en vrezen dat nog een paar decennia water funeste en onomkeerbare gevolgen zal hebben voor het monument. Volgens archeologen is een zonnetempel in deze afmetingen (met een diameter van 5 meter en bestaande uit zeker 144 grote stenen) heel uniek en zeldzaam ten zuiden van de Pyreneeën. De constructie werd gebouwd door de Kelten en zou dienst hebben gedaan als zonnetempel of als grafmonument en weer later kreeg het een economisch belang omdat het gesitueerd was bij een van de weinige punten waarop de Taag van noord naar zuid kon worden overgestoken.
Er staan nog steeds veel stenen overeind. Enkele menhirs zijn omgevallen door de druk van het water. De tempel is ovaalvormig en er zijn nog resten te zien van een 21-meter lange gang van 1,5 meter breed die het met de oever van de Taag verbond. Vanuit de hele wereld komen nu mensen op het bijzondere monument af, ze wandelen tussen de stenen door en maken selfies. Omwonenden stellen hun bootjes beschikbaar om naar het tijdelijke eilandje te varen in het stuwmeer waar het ligt.
Ondanks dat de Spaanse Stonehenge in de gemeente El Gordo ligt, is deze beter en sneller bereikbaar via het dorpje Paraleda met nauwelijks 1.400 inwoners. Dat dorp is qua infrastructuur helemaal niet ingericht op zoveel belangstelling, maar inwoners valt wel de waarde die het monument kan hebben voor dit deel van 'het lege Spanje' op.
De president van Extremadura heeft nu een commissie van experts opgericht die moeten bestuderen wat de mogelijkheden zijn. Ook het Spaanse ministerie van Cultuur buigt zich over de vraag of het niet beter is de Dolmen van verval te redden en te verplaatsen naar de oevers van het stuwmeer en het een beschermde status te geven, zodat de unieke constructie de aandacht kan krijgen die het verdient.
Het bouwwerk werd in 1925 ontdekt door de Duitse archeoloog Hugo Obermaier. Hij bracht een paar dagen in het gebied door en begon na de ontdekking van een paar grote stenen door te graven tot het monument volledig in beeld was. Hij nam diverse resten, waaronder een Romeinse munt, stukjes keramiek en een slijpsteen, mee naar Duitsland. Mensen konden de plek bezoeken tot in 1963 het stuwmeer werd gebouwd en het onder water verdween.
