De biodiversiteit is zo groot dat UNESCO het park in 1994 heeft uitgeroepen tot Werelderfgoed. Die biodiversiteit loopt ook deze zomer gevaar. De Santa Olalla-lagune, de grootste permanente lagune in het nationale park, is namelijk voor de tweede zomer op rij compleet uitgedroogd.
Overexploitatie en klimaatverandering
Dat heeft het Biologisch Station van Doñana, afhankelijk van de Spaanse Raad voor Wetenschappelijk Onderzoek (CSIC) afgelopen woensdag bevestigd. Dat dit voor de tweede achtereenvolgende zomer gebeurt is een ongekend feit. Daarmee is volgens de onderzoekers de verslechtering van het wetland, veroorzaakt door overexploitatie door de mens en klimaatverandering aangetoond.
Lees ook: Laatste permanente lagune in Doñana opgedroogd
Deze droogte bedreigt niet alleen vissen, zoals de bedreigde paling, maar vermindert ook de aanwezigheid van schildpadden, volgens de wetenschappelijke instelling. Het CSIC waarschuwt ook dat de achteruitgang van het lagunesysteem de zomerse waterrijke schuilplaatsen voor de flora en fauna van Doñana’s biodiversiteit.
De eerste technische factor die de achteruitgang van Doñana’s lagunesysteem verklaart, is het gebrek aan regen. Het hydrologische seizoen van 2021-2022 registreerde de laagste neerslagniveaus in de laatste 10 jaar. De tweede factor wordt gevormd door de extreem hoge temperaturen.
Overexploitatie door landbouw en toerisme
Echter, zoals het CSIC waarschuwt, zijn dit niet de enige of de belangrijkste oorzaken. De overexploitatie van het grondwater heeft de niveaus van de waterreserves aanzienlijk verminderd. Dat komt zowel door intensief gebruik in de landbouw (die het teeltoppervlak in het laatste decennium met 30% heeft vergroot) als door “overmatige winning voor waterverbruik” in het toeristische gebied van Matalascañas.
Landbouw en toerisme
Milieugroeperingen, waaronder Greenpeace, benadrukken dat de verantwoordelijkheid niet alleen kan worden toegeschreven aan klimaatverandering, maar rechtstreeks aan menselijke activiteit. “De groei en transformatie van duizenden hectares in intensieve irrigatie, gecombineerd met massale en illegale onttrekking van grondwater, de wijziging van kanalen en waterlopen naar het beschermde gebied, hebben Doñana tot een langzame doodsstrijd geleid,” stelt Greenpeace.
Wetgeving van Andalusië voor meer irrigatie
Deze ongekende droogte bevestigt de geleidelijke degradatie van een van de belangrijkste wetlands ter wereld. De toekomst van Doñana staat al tijden ter discussie in het Andalusische Parlement. Er is wetgeving van het rechtse regiobestuur in behandeling die zou kunnen leiden tot de legalisering van 700 tot 1.900 hectare irrigatie in het gebied rond het natuurpark. De Junta wil deze nog steeds doorvoeren, ondanks felle tegenstand van de wetenschappelijke en academische gemeenschap zowel in Spanje als op Europees niveau.
Het Biologisch Station van Doñana stelt voor de hoeveelheid water die aan het aquifer wordt onttrokken, dringend wordt verminderd. Bovendien moet het systeem voor het beoordelen van de toestand van het aquifer bijgewerkt worden en dient jaarlijks de beschikbaarheid van water geëvalueerd te worden.
Bekijk ook: Bijna 9 miljoen mensen in Spanje hebben te maken met waterbeperkingen