Spanje heeft teveel werknemers herhaaldelijk op tijdelijke basis aangenomen. Dat misbruik leidt ertoe dat honderdduizenden werknemers zich jarenlang in een onzekere en dus kwetsbare arbeidssituatie bevinden. Het Hof van Justitie van de Europese Unie wil dat het land honderdduizenden werknemers een vast contract geeft.
Dat heeft het HvJ EU op donderdag 22 februari bepaald. Daartoe moet het land zijn wetgeving aanpassen. Als Spanje niet volgens Europese normen bestraft wil worden, dient het al die tijdelijke contracten om te zetten in vaste contracten. Dit geldt zelfs als een dergelijke omzetting in strijd zou zijn met bepaalde artikelen van de Spaanse Grondwet, zoals geïnterpreteerd door het Hooggerechtshof.
Achtergrond van de uitspraak
Deze uitspraak van Justitie volgt op een verzoek van het Hooggerechtshof van Madrid. Daarin werd om interpretatie gevraagd van het Kaderakkoord over werk van bepaalde duur. Dat Kaderakkoord is opgenomen in de bijlage van Richtlijn 1999/70. Een zaak van drie werknemers van verschillende publieke organisaties in de regio Madrid vormde hiertoe de aanleiding.
Deze werknemers hadden vele jaren opeenvolgende tijdelijke contracten. In twee gevallen al sinds 1994 en in het derde geval sinds 1998. Het Hooggerechtshof vroeg zich af hoe effectief het kaderakkoord uiteindelijk is om misbruik van tijdelijke contracten of arbeidsrelaties in de publieke sector te voorkomen.
Spaanse wetgeving onder de loep
Conclusie van de Europese Justitie
De uitspraak van de Europese Justitie betreurt dat deze situatie in Spanje “het mogelijk maakt werknemers voor jaren precair te werk te stellen” (de zogenaamde interims). Ook betreurt het “het misbruik van dergelijke relaties door werkgevers om permanente en stabiele personeelsbehoeften te vervullen”. De Spaanse wetgeving garandeert dus niet dat er zodra nodig echt selectieprocedures worden uitgeschreven. Ook worden de termijnen die zijn vastgesteld in de regelgeving niet gerespecteerd. Daarom concludeert het HvJ dat de Spaanse wetgeving niet voldoet aan de regels aangenomen volgens het Europese kaderakkoord.
Kwetsbare arbeidssituaties
Opeenvolging van tijdelijke contracten leidt tot kwetsbare arbeidssituaties. Werknemers blijven hierdoor in onzekerheid over hun baanzekerheid en toekomst. Ze missen vaak de voordelen en bescherming die bij een vast contract horen. Denk aan ziekteverlof, pensioenopbouw en ontslagbescherming. Ook kunnen ze op basis van tijdelijke contracten geen hypotheek aanvrangen. Dit alles kan leiden tot financiële instabiliteit en beperkte carrièremogelijkheden. Daardoor werknemers minder in staat zijn om te plannen voor de lange termijn of te investeren in hun professionele ontwikkeling.
Lees ook: Historisch akkoord om aantal tijdelijke contracten in Spanje terug te dringen