Else Beekman
Ruim de helft van de verpleegkundigen in Spanje heeft op enig moment overwogen de zorg te verlaten. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van vakbond CCOO. Onvrede over arbeidsvoorwaarden, gebrek aan erkenning en negatieve effecten op de gezondheid spelen hierbij een grote rol.
In het kort:
Bijna 50% van de Spaanse verpleegkundigen overweegt te stoppen.
Belangrijkste redenen zijn overbelasting, lage lonen en gebrek aan waardering.
De beroepsgroep roept op tot structurele hervormingen van het zorgsysteem.
Volgens het onderzoek van de Federación de Sanidad y Sectores Sociosanitarios van vakbond CCOO, gebaseerd op de antwoorden van meer dan 1.800 verpleegkundigen in Spanje, heeft 51,6% overwogen de zorg te verlaten. De reden ligt vooral in aanhoudende frustratie over onderbezetting, geringe doorgroeimogelijkheden, een te laag salaris en gebrek aan maatschappelijke erkenning. José Miguel Carrasco Sancho, voorzitter van het Colegio Oficial de Enfermería in Málaga, spreekt van “een gevoel van uitputting en teleurstelling” dat zich over jaren heeft opgebouwd.
Moeilijke werk-privébalans en korte contracten
Een andere belangrijke oorzaak van het ongenoegen is de gebrekkige balans tussen werk en privé. Bijna de helft (47%) van de ondervraagde verpleegkundigen in Spanje ervaart moeite met de werk-privécombinatie, vooral vanwege de onregelmatige diensten. Daarbovenop komen de tijdelijke contracten en frequente functiewisselingen, wat de situatie verder bemoeilijkt. “De extra vergoeding voor nachtdiensten is zo minimaal dat het de belasting nauwelijks waard is,” aldus Carrasco.
Gezondheid lijdt onder werkomstandigheden
Het rapport maakt ook duidelijk dat de gezondheid van het zorgpersoneel onder druk staat. Bijna 77% van de respondenten zegt dat de werkroosters een negatief effect hebben op hun fysieke of mentale gezondheid. De nachtelijke diensten zouden volgens de beroepsorganisatie zelfs bijdragen aan een kortere levensverwachting. Daarnaast heeft bijna 39% van de verpleegkundigen de afgelopen drie jaar te maken gehad met ziekteverzuim door fysieke of psychische klachten, waaronder rugproblemen en stress.
Toename agressie en onderwaardering
Ook agressie tegen zorgpersoneel is een toenemend probleem. Meer dan 76% van de ondervraagden gaf aan ooit slachtoffer te zijn geweest van verbale, fysieke of psychische agressie door patiënten of hun familie. Málaga spant de kroon in het aantal gemelde incidenten, al blijven veel gevallen onder de radar.
Opvallend is dat 65% van de verpleegkundigen zich niet professioneel erkend voelt door de gebruikers van de gezondheidszorg. “Er is persoonlijk respect voor de individuele zorgverlener, maar als beroepsgroep blijft die waardering uit,” stelt Carrasco.
Gebrek aan stimulans voor specialisatie en onderzoek
Tot slot blijkt uit het onderzoek dat er weinig animo is voor onderzoek of verdere specialisatie. Ruim 80% voelt zich niet gemotiveerd om aan wetenschappelijke studies deel te nemen, onder meer vanwege een tekort aan opleidingsplaatsen en gebrek aan stimulans vanuit het systeem. Hierdoor dreigt de beroepsgroep zich niet verder te ontwikkelen, vreest Carrasco.
Structureel tekort aan verpleegkundigen verergert situatie
Eerder meldde InSpanje.nl al dat Spanje met een structureel tekort aan verpleegkundigen kampt. Er zijn naar schatting 95.000 extra professionals nodig om aan de Europese norm te voldoen. Dit tekort zet niet alleen extra druk op het huidige personeel, maar heeft ook gevolgen voor de kwaliteit van de zorg, wachttijden en patiëntveiligheid.