Spanje kampt met een waterprobleem. De 770 ontziltingsinstallaties in Spanje zouden 34 miljoen mensen van water kunnen voorzien, maar tegen een hogere prijs en met impact op het milieu.
Er zijn nu 20.000 ontziltingsinstallaties in bedrijf in de wereld en 60% van hun productie wordt gebruikt om steden van drinkwater te voorzien. Saoedi-Arabië en de Verenigde Staten zijn de landen met het hoogste aantal ontziltingsinstallaties in bedrijf. Spanje staat op de vijfde plaats, met 770 ontziltingsinstallaties.
Ontziltingsinstallaties in Spanje
Van alle installaties ontzilten er 405 brak water en zijn er 360 installaties die zeewater ontzilten. Concreet wordt in Spanje meer dan 5 miljoen kubieke meter ontzilt water per dag geproduceerd. Met meer dan 700 al gebouwde ontziltingsinstallaties, zou water kunnen worden geleverd voor een bevolking van 34 miljoen inwoners. Domingo Zarzo, voorzitter van de Spaanse Vereniging voor Ontzilting en Hergebruik, noemt Spanje ‘een wereldmacht op het gebied van ontzilting‘
Barcelona heeft zelfs de grootste ontziltingsinstallatie van Europa. Die staat in El Prat de Llobregat en is sinds 2009 in bedrijf. De installatie levert nu ontzilt water aan 5 miljoen mensen, en kan 200 miljoen liter water per dag opleveren.
Lees ook: Geen drinkbaar kraanwater meer in Barcelona als regen uitblijft
De eerste zeewaterontziltingsinstallatie van Spanje werd in 1964 op Lanzarote geïnstalleerd. Deze produceerde 2.500 m3 drinkwater per dag. In totaal beschikken de Canarische Eilanden over 281 ontziltingsinstallaties in de provincie Las Palmas en 46 in de provincie Santa Cruz de Tenerife. Omdat de archipel lijdt aan chronisch watertekort, hebben Canarische Eilanden de meeste ontziltingsinstallaties. Op de tweede plaats staat de Spaanse kust van de Middellandse Zee en de Balearen.
Prijs van ontzilt water
Het grote probleem is de hoge prijs. De productie van 1.000 liter ontzilt water in de fabriek van Llobregat kost bijvoorbeeld 70 cent. Dit is drie keer meer dan de kosten van water uit de Catalaanse reservoirs. Om deze reden ‘is deze technologie essentieel om een periode van extreme droogte, zoals we nu lijden, te verlichten’. Maar het is wel de laatste optie”, legt Julio Barea, woordvoerder bij Greenpeace, uit.
Veel energie nodig
Momenteel is het energieverbruik van een zeewaterontziltingsinstallatie met omgekeerde osmose ongeveer 3 kWh/m3. In de eerste verdampingsinstallaties was dit meer dan 50 kWh/m3. Dat betekent dat het ontzilten van 1 kubieke meter (m³) zeewater nu ongeveer 3 tot 4 kilowattuur (kWh) aan energie verbruikt. Dit is vergelijkbaar met het energieverbruik van een gemiddelde huishoudelijke wasmachine voor twee tot drie wasbeurten. Dit betekent dat voor een stad zoals Alicante, met een dagelijks verbruik van ongeveer 200.000 m³ ontzilt water, de energiebehoefte voor alleen de ontzilting kan oplopen tot ongeveer 600.000 tot 800.000 kWh per dag. Deze hoeveelheid energie is vergelijkbaar met het dagelijkse energieverbruik van duizenden huishoudens.
Hernieuwbare energie
Om de prijs van ontzilt water te verlagen, gebruiken sommige centrales hernieuwbare energiebronnen. Dat kan bijvoorbeeld zonne-energie zijn. Maar voorlopig blijft duur en vervuilend gas de belangrijkste energiebron voor een installatie die veel elektriciteit verbruikt. In dit opzicht is het energieverbruik de grootste kostenpost van de productie van ontzilt water, dus de vermindering ervan is de belangrijkste factor bij het verlagen van de uiteindelijke prijs.
Gevolgen van ontziltingsinstallaties voor het milieu
Een probleem van ontziltingsinstallaties zijn de pekelresten. Ze voeren water met een hoog zoutgehalte terug naar de zee, waardoor aanzienlijke schade wordt toegebracht aan de fauna en de vissoorten die erin leven. Mediterraan water heeft bijvoorbeeld gemiddeld 37,5 gram zout per liter. In de buurt van ontziltingsinstallaties kan dat meer 70 gram worden. ‘We moeten dan ook een goede milieu-impactstudie uitvoeren’, waarschuwt Luis Babiano. Daarmee kunnen we ‘goede locaties voor lozingen zoeken en succesvol zijn in ontzilting.’
Terugkerende droogte
Zeven miljoen mensen in Spanje zullen uiteindelijk in gebieden met waterschaarste leven met alle negatieve gevolgen van dien. De droogte kost nu al 1.500 miljoen euro per jaar, volgens het laatste rapport van het IPCC, het VN-panel van deskundigen inzake klimaatverandering).
Drie nieuwe ontziltingsinstallaties
De Raad van Ministers van Spanje heeft een actieplan goedgekeurd om het hoofd te bieden aan de droogtesituatie in Spanje. Er komen drie nieuwe ontziltingsinstallaties in het zuiden van het schiereiland, met een investering van 640 miljoen euro. Daarnaast is het Staatswaterbedrijf van het Middellandse-Zeebekken (Acuamed) van plan nog eens 600 miljoen euro te investeren in de bouw van nieuwe, kleinere ontziltingsinstallaties op zonne-energie.
Belangrijkste installaties
Volgens gegevens van de Aquae Foundation bevinden de belangrijkste ontziltingsinstallaties in Spanje zich op 13 punten van het Middellandse-Zeegebied. En belangrijk is rekening houdend met de waterproductie en de levering aan de bevolking.
- Torrevieja (Alicante): Produceert 80 hm3/jaar. 140.000 inwoners en 8.000 hectare profiteren ervan.
- Del Bajo Almanzora (Almería): Produceert 15 hm3/jaar. Het garandeert water aan 140.000 inwoners en komt ten goede aan ruim 24.000 geïrrigeerde hectaren.
- Carboneras (Almería): Produceert 42 hm3/jaar. Het komt ten goede aan 200.000 mensen. Het garandeert water aan een van de droogste provincies van Spanje en zorgt voor irrigatie van meer dan 7.000 geïrrigeerde hectaren.
- Campo de Dalias (Almería): Produceert 30,1 hm3/jaar. Water voor ruim 300.000 inwoners.
- Oropesa (Castellón): Produceert 13,5 hm3/jaar. 150.000 mensen profiteerden ervan.
- El Atabal (Málaga): Produceert 76 hm3/jaar. Een van de grootste ontziltingsinstallaties in Spanje en de wereld met een uitstekende waterkwaliteit.
- Valdelentisco (Murcia): Productiecapaciteit tot 70 hm3/jaar. 7.577 hectare geïrrigeerd land komt ten goede aan en levert 60.000 mensen.
- Águilas/Guadalentín (Murcia): Capaciteit om 70 hm3/jaar te produceren en komt ten goede aan 130.000 mensen. Een basisinfrastructuur voor de regio Murcia.
- Sagunto (Valencia): Produceert 25,6 hm3/jaar en komt ten goede aan 65.000 mensen.
- La Marina Baja (Alicante): Produceert 18hm3/jaar. Het komt ten goede aan 200.000 mensen.
- Moncofa (Castellón): Productiecapaciteit tot 19,8 hm3/jaar. 120.000 mensen profiteerden ervan.
- Marbella (Málaga): Levert kwaliteitswater voor de Costa del Sol, sleutelrol voor hoogwaardige toeristische ontwikkeling.
- Van L’Eliana (Valencia): Water van hoge kwaliteit. Het levert aan 30.000 mensen.
Lees ook: Noodtoestand in Catalonië; nieuwe waterbeperkingen van kracht