Else Beekman
Op ongeveer zes kilometer van Viveiro, langs de weg naar Mondoñedo (LU-540), ligt in de parochie Chavín een klein pad dat leidt naar een van de meest verrassende en indrukwekkende landschappen van Galicië: het Souto da Retorta, een bos met reuzenbomen.
Dit bos van 3,19 hectare, ook wel bekend als het Eucaliptal de Chavín, herbergt een verzameling gigantische eucalyptusbomen. Als je er rondloopt, besef je hoe nietig de mens is te midden van deze indrukwekkende reuzen.
Een bos vol geschiedenis
De eucalyptusbomen in het Souto da Retorta, ook bekend als ‘Eucaliptal de Chavín, zijn niet inheems in Galicië. In de 19e eeuw bracht een Galicische geestelijke zaden mee uit Australië, met de bedoeling de drassige gronden langs de oevers van de rivier de Landro te draineren. Deze bomen pasten zich uitstekend aan het Galicische klimaat aan en groeiden uit tot indrukwekkende hoogten. Vandaag de dag telt het bos ongeveer 600 exemplaren, waarvan sommige meer dan een eeuw oud zijn.
‘O Avó’: de grootvader van de reuzenbomen in Souto da Retorta
Onder deze reuzen valt één boom bijzonder op: ‘O Avó’, wat in het Galicisch ‘de grootvader’ betekent. Deze eucalyptusbom werd rond 1880 geplant en heeft sindsdien indrukwekkende afmetingen bereikt. Met een hoogte van meer dan 67 meter en een omtrek van 10,5 meter is ‘O Avó’ een van de grootste bomen van Europa. Bezoekers staan vaak in bewondering voor zijn kolossale omvang en proberen, meestal tevergeefs, zijn stam met uitgestrekte armen te omarmen.
Wandeling door beschermd natuurmonument
In het jaar 2000 werd het Souto da Retorta uitgeroepen tot Monumento Natural, een erkenning die de ecologische en historische waarde van dit unieke bos met reuzenbomen in Galicië onderstreept. Het pad door het bos is ongeveer een kilometer lang en volgt de oevers van de rivier de Landro tot je bij ‘O avó’ komt. Langs het smalle pad kun je kleine stroomversnellingen en watervallen bewonderen. Hieronder de Salto do Can, die ontstaat wanneer water wordt vrijgelaten uit de stuwdam van de kleine waterkrachtcentrale. Daarnaast is de imposante granieten rotsformatie Pena da Vella mooi om te zien. Deze gemakkelijke en lineaire wandeling is geschikt voor alle leeftijden en biedt een unieke gelegenheid om de majestueuze eucalyptusbomen van dichtbij te bewonderen.
Praktische informatie voor bezoekers
Het Souto da Retorta bevindt zich in de parochie Chavín, in de provincie Lugo. Om er te komen, neem je vanuit Viveiro de LU-540 richting Mondoñedo en volgt de borden naar Chavín. Houd er rekening mee dat het bos sinds eind juni 2024 tijdelijk is gesloten voor onderhoudswerkzaamheden. Er is nog geen exacte datum bekend voor heropening, dus het is aan te raden om voor je bezoek de actuele status te controleren.
Eucalyptus blijkt wolf in schaapskleren te zijn
De eucalyptus is een van de meest voorkomende bomen in Spanje, en zeker in Galicië is de soort dominant aanwezig. Vanwege de geschiktheid voor de productie van cellulose werd de snelle groeier aan het einde van de 19e eeuw op meerdere plaatsen in Spanje geïntroduceerd vanwege de geschiktheid voor de productie van cellulose. Dat is een ideale grondstof voor het maken van papier. Ook gebruikt men de boom oor brand-, multiplex- en timmerhout, bouw- en afrasteringspalen, en ook voor medicijnen, olie en honingproductie.
Al verdienen Spanjaarden met de eucalyptus veel geld, inmiddels is de boom geschaard onder de invasieve soorten en blijkt een wolf in schaapskleren te zijn. Volgens de Spaanse Vogelbeschermingvereniging (SEO/Birdlife) verbruikt de eucalyptus “een enorme hoeveelheid water en vermindert het de biodiversiteit aanzienlijk”. Omdat de eucalyptus zoveel water gebruikt, krijgen andere bomen en planten geen kans om goed te groeien. Bovendien zijn eucalyptusplantages ook zeer brandgevoelig vanwege de ophoping van bladeren en de aanwezigheid van brandbare oliën, wat de brandstoflading verhoogt. Galicië heeft de laatste jaren veelvuldig te maken met omvangrijke bosbranden, waarbij dankzij deze bomen het vuur snel om zich heen grijpt.
Lees ook: Bossen in Galicië 43 miljard euro waard