De wetenschap heeft al enkele antwoorden over de verwoestende DANA in Valencia van vorige week. Een nieuwe studie benadrukt dat menselijke invloed op de klimaatopwarming en de uitzonderlijk hoge temperatuur van de Middellandse Zee een belangrijke rol speelden bij het verergeren van deze ramp.
De studie werd uitgevoerd door ClimaMeter in samenwerking met IPSL. ClimaMeter is een toonaangevend meteorologisch onderzoeksplatform en IPSL is een gerenommeerd Frans onderzoeksinstituut dat zich richt op de studie van het klimaat, de atmosfeer en de oceaan. Volgens het rapport werd de ramp veroorzaakt door een combinatie van factoren. Daaronder een Atlantische depressie die werd geblokkeerd door hogedrukgebieden boven Centraal-Europa. Deze atmosferische blokkade zorgde ervoor dat een DANA zich boven het Iberisch schiereiland ontwikkelde. Voorts voedde de aanwezigheid van ongewoon warme zeewatertemperaturen in de Middellandse Zee (tot wel 2 tot 3 °C hoger dan het langjarige gemiddelde) de instabiele luchtmassa’s. Dat resulteerde in ongewoon zware regenbuien. Climameter stelt dat deze omstandigheden rechtstreeks verband houden met de opwarming van de aarde, waarbij de menselijke activiteit een belangrijke aanjager is.
Gevolgen voor de getroffen gebieden
De provincies Valencia, Castellón, Málaga en Albacete werden het zwaarst getroffen. In Turís, gelegen in de provincie Valencia, viel binnen 24 uur 630 mm regen. In Chiva werd binnen slechts acht uur 491 mm gemeten. Deze extreme neerslag leidde tot overstromingen, modderstromen en aanzienlijke schade aan infrastructuur en eigendommen in veel delen van de provincie Valencia. De ramp kostte meer dan 200 mensen het leven. Nog steeds worden tientallen mensen vermist en tienduizenden mensen verloren huis en haard.
Menselijke invloed en de rol van klimaatopwarming
Het rapport wijst erop dat de door de mens veroorzaakte klimaatverandering de intensiteit en frequentie van extreme weersomstandigheden vergroot. De hoge zeewatertemperaturen, mede veroorzaakt door de mondiale opwarming, hebben bijgedragen aan de kracht en hevigheid van deze DANA. Het internationale klimaatpanel (IPCC) waarschuwt al jaren dat schommelingen in de waterkringloop en extreme weersomstandigheden, zoals deze DANA, steeds sneller toenemen bij een opwarming van 2 °C.
“We bevinden ons in een nieuw klimaat”
Fernando Valladares, een vooraanstaand wetenschapper van het CSIC, benadrukt in La Voz de Gaicia de urgentie van de situatie. Volgens hem tonen de recente gebeurtenissen aan dat we ons in een nieuw klimaat bevinden. Daar komt nog bij dat de samenleving niet adequaat reageert op waarschuwingen. Valladares uitte zijn bezorgdheid over het gebrek aan preventieve maatregelen. In dat verband waarschuwde hij dat, gezien de huidige zeetemperaturen, de kans groot is dat er deze winter in dezelfde regio opnieuw extreme klimaatgebeurtenissen zullen plaatsvinden. “Ik wed mijn salaris erom dat er deze winter in hetzelfde gebied weer een extreme weersgebeurtenis zal plaatsvinden”, zei hij.
Noodzaak tot maatregelen
De watersnoodramp in Zuid-Spanje onderstreept de dringende noodzaak om preventieve maatregelen te treffen. Climameter benadrukt verder dat er meer moet worden geïnvesteerd in vroegtijdige waarschuwingssystemen, versteviging van kritieke infrastructuur en duurzame ruimtelijke ordening. Internationale samenwerking is daarnaast essentieel om de onderliggende oorzaken van klimaatverandering aan te pakken. Ook moeten overheden samen kijken hoe ze de weerbaarheid van kwetsbare regio’s kunnen vergroten.