In 2027 zullen Madrid en Lissabon verbonden zijn door een directe sneltreinverbinding die de reistijd terugbrengt naar zes uur. Dit is een aanzienlijke verbetering ten opzichte van de huidige reistijd van negen uur, waarbij reizigers twee keer moeten overstappen. Een hogesnelheidstrein tussen die steden is gepland voor 2035.
De Europese Commissie onderhandelt momenteel met Spanje en Portugal om deze tussenoplossing mogelijk te maken. Die tussenoplossing kan worden gebruikt in afwachting van de voltooiing van de hogesnelheidslijn (AVE) tussen beide hoofdsteden, die gepland staat voor 2034.
Planning
In april keurde het Europees Parlement een herziening van het Trans-European Transport Network (RTE-T) goed. Die stelt dat de hogesnelheidslijn tegen 2030 gereed zou moeten zijn. Toch blijken de verwachtingen nu realistischer gericht op 2034. Dit komt onder andere door de noodzaak om een nieuwe brug over de Taag te bouwen om Lissabon te bereiken. Dat project zal naar schatting negen jaar in beslag nemen en staat momenteel nog niet eens gepland.
Tussenoplossingen
Spanje heeft bij de Europese Commissie een “Implementatiebesluit” aangevraagd om de projecttermijnen opnieuw te definiëren. José Antonio Sebastián, commissaris van de Atlantische Corridor, gaf recentelijk aan dat het doel is om tegen 2032 een directe en snelle treinverbinding tussen Madrid en Lissabon te hebben. Dat zou mede ter gelegenheid zijn van het Wereldkampioenschap voetbal dat door Spanje, Portugal en Marokko wordt georganiseerd. Het plan is om deze directe verbinding tegen 2027 te realiseren. Die zou zes uur duren, ongeacht het type trein dat op de sporen rijdt. Het Spaanse ministerie van Transport werkt momenteel aan de uitbreiding van het AVE-netwerk tot aan de grens met Portugal. Tussen Plasencia, Cáceres en Badajoz ligt al 150 kilometer aan nieuwe spoorlijnen.
Renfe en hybride treinen
Renfe zal gebruik maken van de Talgo S-730. Dat is een hybride trein die zowel op conventionele als hogesnelheidssporen kan rijden en zowel elektrische als dieselmotoren heeft. Dit is cruciaal gezien de huidige staat van de spoorinfrastructuur in Extremadura en Castilla-La Mancha. Renfe is ook bezig met het verkrijgen van de benodigde licenties en veiligheidscertificaten om in Portugal te kunnen opereren, zodat de directe treinverbinding in 2027 beschikbaar is.
Toekomstige Hogesnelheidsplannen
Portugal heeft plannen goedgekeurd voor nieuwe hogesnelheidsverbindingen. Die zijn inclusief verbindingen met Badajoz en Plasencia, evenals een lijn tussen Vigo en Porto die slechts 50 minuten zou duren. Ook een lijn tussen Porto en Lissabon in 1 uur en 15 minuten zit in de planning. Deze ontwikkelingen zullen de reistijd tussen belangrijke steden aanzienlijk verkorten. Bovendien zullen ze bijdragen aan een vermindering van de dagelijkse vluchten tussen Madrid en Lissabon, en tussen Porto en Lissabon.
Oude plannen
Het eerste serieuze nieuws over de hogesnelheidstrein Lissabon-Madrid dateert van 2000. De toenmalige regeringshoofden, José María Aznar (Spanje) en António Guterres (Portugal), besloten tijdens de Iberische top in Salamanca een commissie op te richten om het project verder te onderzoeken. In 2003 werd het goedgekeurd en bereikte de landen een akkoord: de trein zou via Badajoz lopen, een Europese spoorbreedte hebben en beide hoofdsteden, met een snelheid van 350 kilometer per uur in twee uur en 45 minuten, met elkaar verbinden. Het project zou tussen 2013 en 2015 voltooid moeten zijn. Maar in Portugal vond het idee niet veel bijval. Men achtte het tijdens de economische crisis destijds te duur voor iets dat geen prioriteit heeft. Ook had een verbinding per hogesnelheidstrein tussen Lissabon en Porto meer prioriteit.