Hoewel de Generalitat al sinds 2017 gevallen van het westnijlvirus detecteert bij paarden en vogels, is het de eerste keer dat er exemplaren van de overdragende mug zijn gevonden.
Het westnijlvirus ontwikkelt zich over het algemeen zeer mild bij mensen (vier van de vijf gevallen zijn asymptomatisch). Minder dan 1 procent van de besmette mensen wordt ernstig ziek van het virus. 80 procent merkt er niets van en 20 procent heeft griepachtige verschijnselen. Wel heeft de ziekte in 2021 de dood van een oudere man (77) en vrouw (85) in Andalusië veroorzaakt. Deze regio is samen met Extremadura de regio waar de meeste gevallen van het westnijlvirus worden vastgesteld: alleen al in 2020 waren dat er 100.
Alarmprotocol niveau 2
Het virus wordt voornamelijk tussen vogels overgedragen en de detectie van de muggen betekent niet dat de ziekte officieel wordt vastgesteld, hoewel de regering wel het alarmprotocol niveau 2 heeft geactiveerd.
“Het feit dat de mug is gedetecteerd, betekent dat het virus circuleert.” , legt Sebastian Napp uit, expert in veterinaire epidemiologie aan het Institut de Recerca i Tecnologia Agroalimentàries (IRTA). Hij heeft de aanwezigheid bevestigd van 30 Culex pipiens na het plaatsen van vallen in de manege.
Tot nu toe zijn de gevonden gevallen sinds de eerste detectie bij een vogel in 2017 afkomstig van lijn 2, dezelfde die circuleren in een groot deel van Midden- en Oost-Europa, waar het westnijlvirus al wijdverbreid is. Napp legt uit dat het in afwachting van de analyses hoogstwaarschijnlijk is dat de muggen die met het virus worden gevonden ook tot stam 2 behoren, die in tegenstelling tot type 1 meer pathogeen is voor mensen en minder voor paarden.
“Het virus heeft de neiging om in de winter te verdwijnen en in de zomer terug te keren. Het is niet mogelijk om precies te voorspellen hoe het zich de komende jaren zal ontwikkelen”, voegt Napp toe, die klimaatverandering als een belangrijke factor ziet om de uitbreiding ervan in koudere landen als Duitsland en Nederland te verklaren.
Meer controle nodig
Napp voegt eraan toe dat de ziekte meestal geen boerderijvogels treft, hoewel bij sommige vogels antilichamen zijn gedetecteerd. Ook dat de symptomen bij paarden variëren van coördinatiestoornissen tot verlamming en dat de beste manier om een verspreiding te stoppen is om de controles uit te breiden. Hoewel, geeft hij toe, het mechanisme om de muggen te vangen duur is.
De Catalaanse regering voert nu in een straal van 10 kilometer een bemonstering van vogels en paarden uit.
Hoe verspreidt het virus zich?
Het westnijlvirus verspreidt zich niet via direct contact tussen mensen. Het wordt in de warmere seizoenen door muggen tussen vogels verspreid. Vogels kunnen een grote hoeveelheid virus in hun bloed hebben. Muggen die zo’n vogel steken raken besmet en sprikken vervolgens een mens, of ander dier (zoals een paard). Mensen hebben zo weinig westnijlvirus in hun bloed, dat een mug het niet van mens op mens kan verspreiden.