In zijn jaarlijkse Kersttoespraak op Kerstavond liet koning Felipe VI zich uit over de recente natuurramp in Valencia. Daaarbij deed hij een duidelijke oproep voor “sereniteit” te midden van de politieke verdeeldheid in Spanje. Hij waarschuwde dat de “luidruchtige” politieke strijd de ware zorgen van de burgers in de weg zou kunnen staan.
Koning Felipe benadrukte in zijn Kersttoespraak de noodzaak van samenwerking op mondiaal niveau, vooral bij het aanpakken van wereldwijde crises zoals de klimaatverandering en de energietransitie. Hij noemde de crisis van de klimaatverandering en de tekortkomingen in de hulpverlening als urgente kwesties. Hij gaf ook kritiek op de klimaatsceptici die de nodige actie in de weg staan.
Uitspraken over migratie en integratie
De koning pleitte voor een grotere inspanning voor de integratie van migranten, met nadruk op respect voor de wet en menselijke waardigheid. “Het integreren van migranten moet een gezamenlijke inspanning zijn,” zei Felipe VI. Hij herinnerde eraan dat de manier waarop Spanje met migratie omgaat de toekomst van de democratie en de solidariteit zal bepalen.
Kritiek op de huizencrisis en een oproep tot actie
De koninklijke toespraak ging verder met een pleidooi voor het aanpakken van de ernstige woningcrisis die veel Spanjaarden treft. Felipe VI riep zowel de regering als de oppositie op om samen te werken aan haalbare oplossingen voor de toegang tot betaalbare woningen. “We kunnen het echt doen,” benadrukte hij, verwijzend naar de noodzaak om de zorgen van de burgers over huisvesting serieus te nemen.
Europees perspectief en steun voor multilateralisme
Felipe VI sprak zich verder sterk uit voor het Europese project, waarbij hij benadrukte dat Europa een “essentieel onderdeel” is van Spanje’s gedeelde identiteit. In een tijd waarin veel euro-sceptische partijen terrein winnen, vormde zijn toespraak een duidelijke steunbetuiging voor Europese samenwerking en de waarden van de democratie.
Politieke reacties: steun en kritiek
De toespraak leidde tot uiteenlopende reacties van politieke partijen. Van de grotere partijen kreeg de koning steun. Alberto Núñez Feijóo van de PP prees de koning voor zijn oproep tot het “goede gemeenschappelijk belang” en de nadruk op de solidariteit van de Spaanse bevolking. Ook de voorzitter van de PSOE, Cristina Narbona, benadrukte dat de socialisten de waarden van de koning, zoals solidariteit en respect voor de rechten van de mens, volledig onderschrijven.
Vanuit de linkse hoek kwam echter scherpe kritiek. Ione Belarra van Podemos beschuldigde de koning van het vertegenwoordigen van “ultrarechts” en stelde dat zijn toespraak eerder die van een “Vox-parlementariër” leek dan van een staatshoofd. De kritiek richtte zich ook op het feit dat de koning de klimaatcrisis niet expliciet had aangesneden, evenals zijn stilzwijgen over de feministische strijd van het afgelopen jaar.
Onafhankelijkheidsbewegingen en de monarchie
De onafhankelijksbewegingen in Spanje, waaronder ERC en Junts, reageerden eveneens negatief op de toespraak. Gabriel Rufián van ERC noemde de opmerkingen over de woningcrisis “ironisch”, gezien de luxueuze setting van de toespraak in het Koninklijk Paleis. Andere leden van de onafhankelijkheidsbeweging, zoals Jordi Turull van Junts, vonden het discours irrelevant en kritiekloos ten aanzien van de politieke situatie in Catalonië.
Ten slotte benadrukten sommige partijen, zoals het PNV, dat de koning ondanks dat hij al tien jaar op de troon zit, weinig heeft bijgedragen aan het verbinden van verschillende nationale gevoelens binnen Spanje. Aitor Esteban, een woordvoerder van het PNV, noemde de monarchie “een continuïteit van zijn vader”. Hij wees ook op de gemiste kans om het nationale sentiment in Spanje beter te begrijpen en te omarmen.