De groothandelsmarkt voor elektriciteit, de zogenaamde ‘pool’, registreert maandag voor het eerst in de geschiedenis in Spanje een negatieve prijs. En dat wel drie uur lang. Tussen 14:00 en 17:00 uur is de prijs per megawattuur op de groothandelsmarkt -0,01 euro.
Dit blijkt uit voorlopige gegevens van de Iberische beheerder van de energiemarkt (OMIE). De negatieve prijs is voornamelijk te wijten aan de storm Nelson. Die bracht veel regen en vooral wind. Daardoor konden de hernieuwbare energiebronnen op volle capaciteit werken. Dit zijn twee van de goedkoopste manieren om energie op te wekken. Met als gevolg dat de prijzen kelderen.
Bovendien zal het in verschillende autonome gemeenschappen op maandag nog steeds een feestdag zijn. Tijdens deze middaguren vindt het minste verbruik plaats gedurende de dag.
Gemiddelde elektriciteitsprijs
Met een gemiddelde prijs van 2,76 euro/MWh overdag zal de elektriciteitsprijs maandag van middernacht tot 20.00 uur gedurende alle uren nul euro of bijna nul zijn. De prijs loopt op van 21.00 tot 22.00 uur. Dan bedraagt de prijs 21,43 euro/MWh, het maximum van deze maandag.
Negatieve prijs
1 april 2024 is dus de eerste dag dat de dagelijkse groothandelsmarkt enkele uren met negatieve prijzen zal registreren in Spanje. De negatieve prijs doet zich deze maandag alleen voor in Spanje, niet in Portugal. In andere Europese landen zijn al wel eerder uren met een negatieve prijs geregistreerd.
De negatieve prijzen maandag op de groothandelsmarkt worden niet weerspiegeld in het gereguleerd tarief (PVPC). Dit komt omdat met de inwerkingtreding in 2024 een nieuwe berekeningsmethode werd aangenomen. Die omvat een mandje van prijzen op middellange en lange termijn. Daarnaast betaalt de verbruiker ook vaste kosten.
Gemiddelde prijs elektriciteit van 20 euro/MWh in maart
De maand april zet dus de trend van maart voort, toen de gemiddelde prijs 20 euro per megawattuur (MWh) bedroeg. Dat is de helft van de gemiddelde prijs van februari en 77,5% lager dan in maart 2023, toen hij 89,6 euro/MWh bedroeg.
Bovendien werd vorige maand op 10 maart een minimumprijs van 0,54 euro/MWh vastgesteld, vanwege de hoge deelname van hernieuwbare energie vanwege de stormen die over het land trokken.
In feite lag het poolgemiddelde op 16 van de 31 dagen in maart onder de grens van 10 euro/MWh, en op veel uren was de prijs nul euro/MWh, hoewel deze prijs niet precies wordt doorberekend op de rekening, omdat er vaste kosten zijn voor de elektriciteitsverbruiker als gevolg van tolgelden, heffingen en systeemaanpassingen.
Btw op elektriciteit weer terug naar 21%
In februari bedroeg de gemiddelde dagprijs op de groothandelsmarkt 40 euro/MWh, een daling van 46% ten opzichte van januari. Dit leidde ertoe dat elektriciteit vanaf maart tijdelijk 21% btw terugkreeg, nadat de groothandelsmarktprijs in februari gemiddeld minder dan 45 euro/MWh bedroeg, het plafond dat is vastgesteld in het Koninklijk Besluit houdende dringende maatregelen.
De laatste ministerraad keurde vorig jaar goed dat de btw op elektriciteit zou stijgen van 5% naar 10% en dat dit tarief zou worden gehandhaafd tot eind 2024. Voorwaarde was wel dat de MWh-prijzen op de groothandelsmarkt hoog zouden blijven. Concreet was dat boven de 45 euro/MWh.
Concreet zou de btw 21% worden op voorwaarde dat de groothandelsprijs in de kalendermaand voorafgaand aan de laatste factureringsdag onder deze drempel lag.
Met andere woorden, op alle facturen met het verbruik van minstens één dag in maart wordt 21% btw geheven. Een aantal huishoudens komt in aanmerking voor vrijstelling van deze verhoging. Zij blijven gedurende heel 2024 10% btw betalen.
Gereguleerd tarief
In ieder geval vertegenwoordigt de ‘pool’ niet exact het uiteindelijke bedrag in de elektriciteitsprijs voor een consument met het gereguleerde tarief. Dat komt door de inwerkingtreding in 2024 van een nieuwe methode voor de berekening van de PVPC. Daarin wordt een mand gevormd van prijzen op middellange en lange termijn. Dit voorkomt sterke schommelingen . Zonder de prijsreferenties op korte termijn te verliezen die besparingen en efficiënt verbruik aanmoedigen. Concreet zal het deel dat gekoppeld is aan de poolprijs geleidelijk worden verminderd 25%.