Het jaar 2024 begon en eindigde met twee operaties tegen jihadistisch terrorisme die de planning van aanslagen door minderjarigen in Spanje verhinderden. De arrestaties van een tiener in Montellano (Sevilla) en vier anderen in Elche (Alicante) openden en sloten een jaar af dat is geëindigd met een recordaantal van 15 gearresteerde jeugdige jihadisten.
Volgens gegevens van het Spaanse ministerie van Binnenlandse Zaken vertegenwoordigen deze vijftien minderjarigen 18,3% van het totale aantal jihadisten dat in 2024 in Spanje werd gearresteerd (82). Dat betekent opnieuw een record na de 78 arrestaties in 2023. Afgezien van het kwantitatieve aspect is het profiel van de minderjarigen zorgwekkend voor de antiterrorismediensten. Zij zijn dusdanig “geradicaliseerd” dat zij voorbereid zijn en terroristische acties hebben gepland.
De directeur van het Internationaal Observatorium voor Terrorismestudies (OITE), Carlos Igualada, zei in een gesprek met de nieuwsdienst Infobae España dat het terugdringen van het jihadisme onder jongeren een “enorme uitdaging” is. Hij noemt het zelfs “een van de vier of vijf grootste veiligheidsuitdagingen in verband met geweld, extremisme en terrorisme in Spanje”.
Arrestaties
Een voorbeeld hiervan is de 17-jarige Syrische tiener die in januari 2024 werd gearresteerd door de Nationale Politie in Montellano (Sevilla). Agenten vonden hem met verschillende handleidingen voor het maken van explosieven. Hij had instructies verzameld voor het maken van triaceton triperoxide (TATP). Dit staat ook bekend als de moeder van Satan. Het is een krachtig zelfgemaakt explosief, dat vooral gebruikt wordt door Islamitische Staat bij zijn aanvallen in Europa.
Bijna een jaar later, op 19 december, arresteerde de Nationale Politie in Elche vier minderjarigen tussen 14 en 17 jaar. Zij beraamden een aanslag op de basiliek van Santa Maria in de stad. De operatie werd in gang gezet door onderzoekers van de Algemene Inlichtingencommissie (CGI) toen zij een mogelijk voornemen ontdekten om aanslagen te plegen tijdens de huidige kerstvakantie.
Radicalisering
Naast de “exponentiële toename” van het aantal minderjarigen gearresteerde jihadisten, benadrukt Igualada het “bijzonder opvallende” feit dat deze minderjarigen, “geradicaliseerd” door andere mensen, op hun beurt “radicaliseringsprocessen op gang brengen bij derden, in veel gevallen ook minderjarigen of jongvolwassenen”.
“Tot nu toe”, zegt hij, “zagen we dit profiel niet bij jongeren. Al waren ze wel gemakkelijk te indoctrineren omdat hun hersenen nog rijpen. En omdat er bepaalde soorten prikkels zijn die radicaliseringsprocessen bij hen vruchtbaarder of sneller laten verlopen”.
Maar het steeds meer “gewelddadige” en “geradicaliseerde” profiel is de echte uitdaging. “We vinden niet langer alleen individuen die bereid zijn om radicaliseringsprocessen te starten. Er zijn er ook die een stap verder willen gaan en terroristische acties willen plannen of uitvoeren”.
Sociale netwerken en internetkanalen
De connecties van individuen die deze radicaliseringsprocessen aansturen, bevinden zich in de “natuurlijke habitat” van deze jeugdige jihadisten. Vooral in de digitale omgeving en sociale netwerken. Carlos Igualada waarschuwt voor de rol van platforms zoals Discord. Deze kunnen applicaties ontwikkelen of lagen in videogames stoppen zodat deze radicaliseringsprocessen die ze in gang zetten meer succes hebben. Vooral als het gaat om het verbinden met andere jongeren van dezelfde leeftijd”.
Lees ook: Nationale politie komt met dag om slachtoffers van terrorisme te eren