Judith Goeree
Bij graafwerkzaamheden in Barcelona zijn resten gevonden van een schip van zo’n 500 jaar oud. Arbeiders ontdekten het wrak op 8 april 2025, tijdens de bouw van een nieuw onderzoekscentrum vlak bij het Parc de la Ciutadella.
Het scheepswrak lag zo’n vijf meter onder het huidige zeeniveau, op het terrein van het voormalige Mercat del Peix. Ooit lag dit gebied aan zee, inmiddels is het volledig door de stad ingesloten. Het schip heeft voorlopig de naam ‘Ciutadella I’ gekregen.
Een zeldzaam maritiem erfgoed
Het gevonden schip in Barcelona is van hout en is ongeveer 10 meter lang en 3 meter breed. In het wrak zitten zo’n dertig spanten en zeven planken. De onderdelen zijn aan elkaar vastgemaakt met houten en ijzeren nagels. Volgens archeoloog Santiago Palacios is het een bijzondere vondst: “Barcelona is een stad vol archeologie.” Het schip is waarschijnlijk gebouwd in de 15e of 16e eeuw en laat zien hoe mensen in die tijd schepen bouwden en handel dreven over zee.
Behoud en verder onderzoek
Vanwege de fragiele staat van het hout is het wrak voorlopig bedekt met nat zand om uitdroging te voorkomen. Archeologen en het archeologisch museum van Catalonië werken momenteel samen om het schip in kaart te brengen en te bewaren voor de toekomst. Mogelijk gaan kenners het schip in een later stadium weer opbouwen voor verdere studie.
Eerder ook al scheepswrak ontdekt
Het is niet de eerste keer dat in Barcelona een oud scheepswrak wordt ontdekt. In 2008 stuitten archeologen al op een ander wrak: ‘Barceloneta I’, vlak bij het station Estació de França. Beide vondsten geven een goed beeld van de veranderende kustlijn van Barcelona door de eeuwen heen. Al in de 15e eeuw begon men in de stad met het aanleggen van pieren en breidde het strand zich langzaam uit door zand en slib uit de rivier de Besòs. Zo ontstond stap voor stap de kustlijn zoals we die nu kennen.
Toekomstige ontdekkingen
De opgravingen bij het Parc de la Ciutadella beslaan een terrein van 7.000 vierkante meter. Ongeveer 15 procent daarvan moet nog worden onderzocht. Archeologen sluiten niet uit dat er nog meer scheepsresten of andere vondsten tevoorschijn komen. Met elke vondst wordt er meer duidelijk over het maritieme verleden van Barcelona.
De vondst van de ‘Ciutadella I’ onderstreept het belang van archeologisch onderzoek bij stedelijke projecten. Tegelijkertijd is het ook een mooie kans om dat verleden beter te begrijpen én te bewaren voor toekomstige generaties.
Historisch precedent: Fenicisch wrak in Murcia
In 2022 werd ook in de regio Murcia een bijzonder scheepswrak geborgen: het Mazarrón II-wrak. Dit 2.600 jaar oude Fenicisch schip lag sinds de ontdekking in 1994 op de zeebodem. Het Spaanse Ministerie van Cultuur investeert ruim een miljoen euro in de conservering van dit uitzonderlijk goed bewaarde schip.
De Mazarrón II laat uitermate goed zien hoe de Feniciërs hun schepen bouwden. Bovendien benadrukt ook deze vondst het belang van moderne (onderwater)technologie bij het behoud van maritiem erfgoed.