De gemeenten in Zamora zagen hun reservoir in vier maanden tijd verminderen van 95% van zijn capaciteit naar 12% als gevolg van twee scherpe dalingen. Het beheerbedrijf van het stuwmeer registreerde één daling in april en één in juli, in de context van stijgende gasprijzen en de daaruit volgende grotere vraag naar waterkrachtproductie.
‘Valse droogte’
Volgens de burgemeesters die een klacht hebben ingediend voldoet Iberdrola niet aan de wetgeving op het gebied van klimaatverandering, milieu en duurzaamheid. De waterreservoirs beginnen volledig droog te lijken, maar dat is niet het gevolg van een gebrek aan regen, maar omdat elektriciteitsbedrijven sluizen openzetten om in het licht van de stijgende energieprijzen goedkopere elektriciteit te kunnen opwekken voor eigen gewin.
Onder meer de omwonenden van het stuwmeer van Valdecañas (Cáceres) of het stuwmeer van Ricobayo (Zamora) stellen deze ‘valse droogte’ aan de kaak. In reactie daarop heeft Iberdrola donderdag voor de Duero Hydrographic Confederation (CHD) beloofd het waterpeil van het Ricobayo-reservoir (Zamora) niet verder te verlagen.
De CHD heeft daarop verklaard dat de leveringen van water “verzekerd” zijn en dat het bedrijf haar inzet heeft getoond om het niveau niet verder te verlagen.
De Confederatie erkende ook de schade die het overmatig legen van het reservoir heeft veroorzaakt aan de activiteiten van het gebied. Daarom zijn alle betrokkenen (gemeenten, burgemeesters en andere belanghebbenden) verzocht deel te nemen aan het proces van de herziening van hydrologische plan en om met voorstellen te komen om dit soort situaties in de toekomst te voorkomen.
Brief over ‘misbruikpraktijken’ naar Euocommissarissen
De verklaring van Iberdrola komt een dag nadat 16 burgemeesters van het gebied een document hebben ondertekend gericht aan de Europese commissarissen met verantwoordelijkheden op het gebied van Milieu en de Green Deal “de misbruikpraktijken” van het elektriciteitsbedrijf en de effecten ervan op de inwoners, ecosystemen en de economie an deze zeer kwetsbare plattelandscontexten te verifiëren”.
De ‘buitensporige lediging’ van het Rcobayo-stuwmeer heeft geleid tot een ‘brute aantasting van het grondgebied en zijn habitat’ met schade ‘die zeer moeilijk te herstellen is’, zowel vanuit landschappelijk als economisch oogpunt’, zo staat in de brief aan Europa te lezen.
Reactie Spaanse overheid
Ondertussen is er ook een reactie vanuit de Spaanse regering: minister Ribera van Milieu heeft de situatie van het ongeoorloofd ledigen van de stuwmeren van Ricobayo en Valdecañas om zo van de hoge elektriciteitsprijs te profiteren ‘schandalig’ genoemd. Ze verzekerde dat het elektriciteitsbedrijf al wordt onderzocht en dat een brief is gestuurd “om hem te vertellen dat dit niet kan”.
‘Het is niet redelijk om een stuwmeer in praktisch zes weken tijd te legen, zoals in Zamora is gebeurd’, hekelde de derde vice-president in een interview in het programma ‘Al rojo vivo’ op La Sexta. Ribera bracht verder naar voren dat artikel 55 van de Waterwet zal moeten worden toegepast, waarbij is voorzien dat om buitengewone redenen beperkingen kunnen worden gesteld aan het ledigen van de stuwmeren.
Minister Ribera van Milieu heeft voorgesteld een overheidsbedrijf op te richten dat de waterkrachtconcessies samenbrengt zodra hun concessietermijn afloopt, zoals voorgesteld door coalitiepartner Unidas Podemos.
Archeologische overblijfselen
In Cáceres is de daling van het waterpeil in het Valdecañas-reservoir zo groot dat het archeologisch onderzoek van overblijfselen op de bodem ervan mogelijk heeft gemaakt, zoals een inscriptie uit de Romeinse tijd, monumenten met prehistorische gravures en sculpturen van tweelingzwijnen.