Else Beekman
Ga je deze zomer op vakantie naar Spanje, woon je er al of wil je gewoon echt leven zoals de locals? Dan zijn deze vijf typisch Spaanse gewoonten handig om te weten.
Spanje is meer dan zon, zee en tapas. Het dagelijkse leven van de Spanjaard zit vol gewoontes en gebruiken die vaak nét even anders zijn dan we in Nederland gewend zijn. Kleine cultuurverschillen, die soms heel subtiel zijn of juist meteen opvallen. Dat mensen in dit mediterrane land hun agenda wat minder strak plannen, wist je misschien al. Maar die verhalen over de ‘mañana’-cultuur? Die zijn inmiddels behoorlijk achterhaald. Spanjaarden hebben simpelweg een andere manier van leven en plannen, minder gejaagd, maar niet minder serieus.
1. Het pueblo-concept
Ben je deze zomer in een grote stad als Madrid of Sevilla en vraag je je af waarom het soms uitgestorven lijkt; alsof er alleen nog toeristen rondlopen? Grote kans dat de locals de stad hebben verruild voor hun ‘pueblo’.
Een pueblo is een dorpje, vaak in de bergen of ergens anders afgelegen, waar de familie oorspronkelijk vandaan komt. Hier staan huizen die al generaties in de familie zijn en in de zomer komt iedereen er logeren. Er wordt minstens één dorpsfeest gevierd, vaak ter ere van de lokale patroonheilige. Iedereen komt samen op het dorpsplein om te eten, te drinken en bij te praten. Er worden spelletjes gespeeld en is er steevast een loterij waarbij jamón, kaas of andere lokale lekkernijen te winnen zijn. De opbrengst? Die helpt het feest van volgend jaar weer mogelijk te maken. Het is ook nog eens een goede plek voor ouders om kinderen samen met neefjes en nichtjes die eindeloze Spaanse zomervakantie door te laten brengen. Het leven vertraagt, de avonden zijn lang, en iedereen kent elkaar. Deze kleine dorpen, die de rest van het jaar vaak stil en leeg zijn, komen in de zomer weer helemaal tot leven.
2. Plan je dag altijd om de lunch heen
Wat ga je vandaag doen? Een schilderachtig Spaans dorp bezoeken, een dagje naar het strand in een van de talloze Spaanse badplaatsen of misschien een bergwandeling in het koelere noorden maken? Wat je plannen ook zijn: besluit eerst, net als de locals, waar en wat je gaat eten. ‘La comida’, de lunch, is heilig in Spanje. Vergeet de snelle boterham met kaas aan het aanrecht. In Spanje eet men een warme en uitgebreide maaltijd, meestal ergens tussen 2 en 4 uur ‘s middags. Restaurants en chiringuitos (strandtenten) draaien dan op volle toeren, en veel winkels sluiten dan tijdelijk hun deuren. Eten is in Spanje geen bijzaak maar een hoofdzaak. Zorg dus dat je weet wat je gaat eten, waar je het haalt en wanneer je aan tafel wil zitten (of nog beter: reserveer alvast). En een fris zomers drankje erbij? Natuurlijk. Maar let op: volgens veel Spanjaarden krijg je buikpijn van drankjes met te veel ijsblokjes, zeker voor kinderen. Beter iets minder koud dan een zere buik.
3. Niet meteen zwemmen na de lunch
Heb je net uitgebreid geluncht, lopen de temperaturen op en lonkt een verfrissende duik? Wacht dan nog wel even, althans, als je de Spanjaarden moet geloven. Na het eten het water in duiken is namelijk niet de bedoeling. Je maag heeft rust nodig. Eerst minstens twee uur uitbuiken, zodat je spijsvertering z’n werk kan doen. Dus doe als de locals en probeer die andere Spaanse gewoonte uit: de siësta. Even uit de zon, een dutje doen of gewoon wat lummelen, en rond zessen komt alles dan weer langzaam tot leven.
4. Geen paracetamol maar antibiotica
Toch te snel gezwommen of gewoon ziek geworden? Geen probleem. Het Spaanse zorgsysteem staat bekend als wat log en bureaucratisch, maar de kwaliteit van de zorg zelf is hoog en staat zeer goed aangeschreven. Met alleen een paracetamolletje naar huis gestuurd worden? Dat gebeurt hier zelden. Een antibioticakuur wordt vaak al snel voorgeschreven. Of dat een voordeel is of niet, mag je zelf bepalen.
5. Laat, later laatst
Het is geen geheim dat in Spanje alles wat later begint, vooral tijdens de zomermaanden. Het leven komt pas echt op gang in de avond, als de ergste hitte weer voorbij is. Avondeten rond tienen is volkomen normaal. Verwacht dan ook niet om tussen 6 en 8 ergens aan tafel te kunnen; veel restaurants op minder toeristische plekken sluiten na de lunch en gaan pas rond 8 uur weer open. Volg ook hier de Spaanse gewoontes: eet ’s avonds wat lichter, of bestel een paar simpele tapas zoals gazpacho of een frisse ensaladilla rusa. Die paella of Spaanse gehaktballetjes in tomatensaus smaken veel beter tijdens la comida dan bij het late avondeten.
Kinderen spelen nog buiten rond middernacht, en op het dorpsplein komt het pas ná zonsondergang echt tot leven. Hoe komt dat nou eigenlijk? Spanje leeft technisch gezien in de verkeerde tijdzone. Geografisch gezien ligt het land in dezelfde tijdzone als Portugal en het Verenigd Koninkrijk. Maar sinds Franco de Spaanse tijd in de jaren veertig gelijkstelde aan de rest van Europa, loopt Spanje officieel een uur achter op de zon. En dat voel je nog steeds. Tel daar de zomerse hitte bij op, die je overdag liever binnenshuis vermijdt, en je snapt waarom alles pas later begint.
Het is misschien even wennen aan die Spaanse gewoontes deze zomer. Maar geef het wat tijd, dat doen de Spanjaarden ook. Voor je het weet, wil je niet meer anders!
Dit artikel werd geschreven door Saskia Plazier, stagiaire van de ITV Hogeschool in Utrecht