De crisis binnen de partij ontstond naar aanleiding van de weigering van Sánchez om een minderheidskabinet onder leiding van de in zijn ogen corrupte conservatieve Volkspartij van Mariano Rajoy te steunen. Een deel van de partijtop wil een minderheidsregering met Rajoy echter wel steunen om daarmee de politieke stagnatie waarin het land zich al ruim negen maanden bevindt oplossen.
Interne crisis
Vorige week begon de crisis, die al een tijdje aan het rommelen was, pas echt toen 17 van de 35 leden van het uitvoerend partijcomité opstapten uit protest tegen Sanchez’ standpunt. Zij zegden hun vertrouwen in Sánchez deels ook op vanwege de slechte resultaten bij de regionale verkiezingen in Baskenland en Galicië. Centrumrechtse aartsrivaal Partido Popular deed het hier wel goed. Veel socialistische partijleden interpreteerden deze slechte uitslagen als signaal van de kiezers dat die het niet eens zijn met het onwrikbare standpunt van de PSOE en de politieke impasse op nationaal niveau. Dit blijkt bovendien ook uit peilingen. Veel Spanjaarden zien de houding van PSOE als grootste hindernis voor het vormen van een nieuwe regering.
Akkoord
Zowel de verkiezing van 20 december als die van 26 juni werd gewonnen door de PP. De partij behaalde echter geen absolute meerderheid en moest dus op zoek naar samenwerking om verder te kunnen regering. Op dit moment heeft de PP een akkoord met de eveneens centrumrechtse en relatief nieuwe partij Ciudadanos. Het ontbreekt deze minderheidsregering alleen nog aan voldoende stemmen. Zelfs de krant El País, van oudsher gezien als bondgenoot van de PSOE schreef deze week in niet mis te verstane woorden over de socialistische leider dat hij een einde moest maken aan de blokkade.
Felipe González
Toen vervolgens ook nog eens Felipe Gonzalez, de voormalige partijleider en een van de grondleggers van de huidige PSOE, Pedro Sánchez een leugenaar noemde, was de crisis compleet. Sánchez zou tegen Gonzalez in juni hebben gezegd dat hij een PP minderheidskabinet zou steunen, om daar in de daaropvolgende weken vervolgens niets van de laten blijken.
Stemming
Zaterdag werd de hele socialistische partijtop bij elkaar geroepen. Na een lange dag, met veel intense debatten en spanningen kwam Sanchez met het voorstel om het algemeen uitvoerend comité van zijn partij te vragen om een bijzonder partijcongres te organiseren op 23 oktober. Hier zouden militanten kunnen stemmen op een nieuwe algemeen secretaris van de partij. Sanchez verloor deze stemming en diende daarop zijn ontslag in. Tot een nieuwe leider wordt gekozen wordt de PSOE geleid door een interim-bestuur.
Volgens politicologen in de Spaanse media en ingewijden zou de Andalusische premier Susana Diaz een grote kans maken. Echter voordat een stemming plaats kan vinden moet een federale commissie besluiten welk standpunt de partij gaat innemen over al of geen steun voor een rechts minderheidskabinet met Rajoy aan het hoofd. In de media wordt al gesproken over de grootste crisis binnen socialistisch Spanje ooit.
Haast
Haast is echter geboden, want als er op 31 oktober geen nieuws is over een mogelijke nieuwe regering, dan moet koning Felipe het parlement ontbinden om zo de weg vrij te maken voor de organisatie van nieuwe verkiezingen die hoogstwaarschijnlijk rond kerst gehouden zullen worden.
Verenigd
Maandag kondigde Sánchez aan via zijn Twitteraccount dat hij vanaf zijn zetel in het parlement zal blijven werken aan zijn beloftes aan de kiezers om het leven van de Spaanse burgers te verbeteren. Verder zei hij dat nu, meer dan ooit de strijdlust van de PSOE het allerbelangrijkste is. ‘Jullie zijn de stem van deze partij. We moeten verenigd blijven’, aldus de ex-partijleider op Twitter.