Een ware leegloop vindt plaats in Spanje onder verpleegkundig personeel. In 2023 hebben meer dan 8.000 verpleegkundigen hun geboorteprovincie verlaten op zoek naar betere arbeidsomstandigheden. Sommige vertrokken naar andere gebieden in Spanje waar zij betere kansen zien, anderen vertrekken naar het buitenland.
De Algemene Raad voor Verpleegkundigen van Spanje (CGE) heeft donderdag de onrechtvaardige arbeidsomstandigheden aangeklaagd waarmee verpleegkundigen in de Spaanse arbeidsmarkt geconfronteerd worden. Hun vertrek brengt ‘belangrijke schade’ toe aan de kwaliteit van de gezondheidszorg in Spanje, zo waarschuwde de raad.
Slechte arbeidsvoorwaarden
Volgens voorzitter Florentino Pérez Raya blijft de tijdelijkheid onder verpleegkundigen steken op 30%. Dat percentage is ver verwijderd van de 8% die als doel door de regering is gesteld. De raad laakt de dagelijkse omstandigheden van deze professionals in de zorg. Die krijgen vaak contracten aangeboden per dagen of zelfs per uur, met lage salarissen voor relatief zwaar werk. Veel verpleegkundigen leven van contract naar contract. Dat levert onzekerheid op of zij de volgende maand nog wel een baan hebben. Dat beïnvloedt hun persoonlijk leven flink. Het is voor hen vaak onmogelijk om werk en privé te combineren vanwege de onregelmatige werktijden. Ook zijn de roosters voor tijdelijke krachten vaak extreem ongunstig. Omdat ze nooit de zekerheid van werk hebben, komen ze niet in aanmerking voor een hypotheek en is het moeilijk om een zelfstandig leven op te bouwen.
Onrechtvaardige gevolgen van contractweigering
De weigering van deze voorwaarden leidt in veel gevallen tot een straf die de verpleegkundigen rechtstreeks naar de laatste plaats in de arbeidsreserve brengt. Dat is “volledig onrechtvaardig”, volgens het CGE. Dit fenomeen illustreert de noodzaak voor een herziening van het beleid om de kwaliteit van de zorg te waarborgen en te voorkomen dat getalenteerde professionals gedwongen worden hun heil elders te zoeken.
Spanje bij landen met minste verpleegkundigen
Op Europees niveau is Spanje een van de landen met de minste verpleegkundigen: de verhouding is 6,3 verpleegkundigen per 1.000 inwoners, onder het continentale gemiddelde van 8,73. “Er zouden ongeveer 50.000 verpleegkundigen nodig zijn om het gemiddelde te bereiken”, heeft het CGE bevestigd. En toch hebben in 2023 alleen al 1.473 verpleegkundigen de benodigde documentatie aangevraagd bij de raad om buiten Spanje te kunnen werken.
De voornaamste bestemming van deze vertrekkers is momenteel Noorwegen, waarvoor het CGE 336 aanvragen heeft ontvangen. Daarna komen de Verenigde Staten (226) en het Verenigd Koninkrijk (92), een land waar het aantal Spaanse emigranten is afgenomen na de Brexit. De volgende landen op de lijst zijn Ierland (60), Nederland (43), Australië (41), Frankrijk (40), Zwitserland (39), Canada (22), België (13), Saoedi-Arabië (11) en Portugal (11).
Niet alleen probleem in Spanje
Het gebrek aan verpleegkundigen is een wereldwijd probleem: naar schatting zijn ongeveer zes miljoen verpleegkundigen nodig. Met de aankomende pensioneringen en mogelijke uitstroom uit het beroep zal er volgens CGE een tekort ontstaan van 30 miljoen professionals wereldwijd. 4,7 miljoen zorgprofessionals zijn van plan met pensioen te gaan. Daarbij overwegen tussen de 2 en 3 miljoen verpleegkundigen stoppen vanwege uitputting aangezwengeld door de pandemie,
Omdat er in Spanje een tekort ontstaat, nemen zorginstellingen steeds meer verpleegkundigen uit Zuid-Amerikaanse landen aan. Vorig jaar werden de diploma’s van 305 niet-Europese verpleegkundigen gehomologeerd.