Else Beekman
Spanje treedt hard op tegen illegale toeristenverblijven. Airbnb moet ruim 65.000 vakantiewoningen van het platform verwijderen omdat ze niet voldoen aan de regionale of nationale regelgeving. Daarmee reageert het ministerie van Consumo op de groeiende maatschappelijke druk rond vakantieverhuur en woningtekorten.
De maatregel tegen illegale toeristenverblijven volgt op een uitspraak van het hooggerechtshof in Madrid, dat instemt met de eerste verwijderingsronde van 5.800 advertenties. voor de eerste stap: het per direct offline halen van 5.800 accommodaties.
Het gaat om woningen in zes drukbezochte regio’s: Madrid, Andalusië, Catalonië, de Balearen, Valencia en Baskenland. Daar zou een groot deel van het aanbod simpelweg niet voldoen aan de regels. Volgens het ministerie gaat het in alle gevallen om volledige woningen die zonder de juiste vergunning als toeristische accommodatie worden aangeboden – individuele kamers vallen hier dus niet onder.
Hacienda scherpt toezicht op Airbnb-verhuurders en luxe uitgaven
Nieuwe landelijke regels vanaf juli
De timing van de actie is geen toeval. Aan de vooravond van een druk zomerseizoen, en terwijl in steden als Las Palmas recent nog werd geprotesteerd tegen massatoerisme, wil de overheid een duidelijk signaal afgeven tegen illegale toeristenverblijven. Hoewel het nationale registratiesysteem, de Ventanilla Única, al sinds januari 2025 operationeel is, wordt registratie vanaf juli 2025 daadwerkelijk verplicht gesteld. Alle woningen die kortdurend worden verhuurd aan toeristen moeten zich hierin registreren. Daarmee wil de overheid grip krijgen op het versnipperde landschap van regionale regels.
De belangrijkste punten uit de nieuwe wetgeving:
- Elke toeristische verhuur moet geregistreerd worden
- Niet-geregistreerde woningen kunnen worden beboet of verwijderd
- Gemeenschappen blijven hun eigen regels houden, maar werken samen via dit systeem
- Inspecties en handhaving worden landelijk gecoördineerd
Tot nu toe zijn er 18.104 aanvragen ingediend, waarvan 8.787 registraties zijn goedgekeurd. 7.393 registraties zijn nog in behandeling en 1.924 zijn afgewezen.
Wat ging er mis bij Airbnb?
Airbnb kreeg al eerder waarschuwingen van de Spaanse overheid, maar die werden onvoldoende opgevolgd. Volgens het ministerie gaat het onder meer om:
- Advertenties zonder geldig registratienummer
- Onduidelijkheid of de verhuurder een particulier of professioneel is
- Gebruik van foutieve of vervalste vergunningen
- Ontbrekende informatie over rechten en plichten voor huurders
Het ministerie benadrukt dat Airbnb inmiddels meerdere keren is gesommeerd om actie te ondernemen tegen illegale toeristenverblijven. Pas na een uitspraak van het hooggerechtshof in Madrid – die het ministerie in het gelijk stelt – kon men écht doorpakken. Airbnb zelf heeft de eis betwist en noemt de werkwijze van het ministerie “ondoelmatig” en “te breed ingezet”. Volgens het bedrijf gaat het ook om advertenties met geldige registraties of om verhuurvormen waarbij geen registratie nodig zou zijn, zoals seizoensverhuur.
Hoewel Airbnb nu centraal staat, benadrukt de overheid dat ook andere platforms – zoals Booking.com en Vrbo – onder deze regels vallen.
Cijfers per regio: hoe groot is het probleem van illegale vakantieverhuur?
In totaal ontdekte het ministerie 65.935 problematische advertenties, verspreid over deze zes regio’s:
- Madrid: 15.695
- Catalonië: 12.512
- Andalusië: 11.568
- Valencia: 9.562
- Balearen: 8.428
- Baskenland: 8.170
Een recent onderzoek van Consumo in de hoofdstad maakt de ernst duidelijk: van de ruim 16.000 onderzochte vakantieverblijven in Madrid bleken er slechts 1.131 een geldige vergunning te hebben. Dat betekent dat meer dan 15.000 woningen daar vermoedelijk zonder toestemming aan toeristen worden verhuurd.
Publieke onrust en politieke druk
De aanpak van Airbnb past in een bredere politieke en maatschappelijke discussie. In veel Spaanse steden groeit de onvrede over toerisme en de impact op de woningmarkt. Vooral in populaire buurten verdringt vakantieverhuur vaak reguliere huurders, wat leidt tot hogere woonlasten en sociale frictie. Lokale overheden en bewonersgroepen eisen al langer striktere controle en betere handhaving.
Volgens een recent rapport van de Banco de España wordt in toeristische hotspots zoals de Balearen, Canarische Eilanden, Málaga en Alicante tot 50% van het woningaanbod gebruikt voor toeristische verhuur of is in handen van niet-ingezetenen. Hierdoor zijn er aanzienlijk minder woningen beschikbaar voor lokale bewoners en stijgen de huurprijzen.
De actie van het ministerie is ook een vervolg op eerdere maatregelen. In 2024 werd al een sanctiedossier geopend tegen Airbnb vanwege misleidende advertenties, en in februari 2025 volgde opnieuw een formele waarschuwing.
Airbnb onder druk
Omdat Airbnb naar de mening van de overheid niet genoeg meewerkt, is er nu een officiële sanctieprocedure gestart. Het bedrijf zelf stelt dat verhuurders verplicht zijn om hun vergunning te bevestigen, maar geeft ook toe dat fouten kunnen voorkomen – zeker in regio’s met complexe regelgeving. Airbnb heeft aangekondigd alle maatregelen juridisch aan te vechten.
Wat betekent dit voor verhuurders?
De boodschap is helder: wie in Spanje een woning aan toeristen verhuurt, moet goed op de hoogte zijn van de regels – zowel nu als straks. Met de komst van de nationale registratie via de Ventanilla Única is het niet langer mogelijk om zich te verschuilen achter lokale verschillen.
Wie al actief is op de verhuurmarkt, doet er verstandig aan om de lokale regelgeving nauwkeurig te bestuderen, zijn registratie te controleren en – indien nodig – aan te passen. Doe dat vóór juli 2025 om boetes en verwijdering van advertenties te voorkomen. De kans is groot dat platforms zoals Airbnb, onder druk van handhaving, zelf ook sneller gaan ingrijpen. Vermeld op de registratie duidelijke informatie over verunningen en de aard van je verhuur (particulier of professioneel) in alle advertenties. Blijf vervolgens ook op de hoogte van regionale ontwikkelingen en beleidswijzigingen die invloed kunnen hebben op je verhuuractiviteiten.
Juridische uitdagingen voor het nationale register
Het nationale registratieplatform is niet zonder controverse. Het Consejo de Estado, het hoogste adviesorgaan van de Spaanse regering, heeft kritiek geuit op het platform, met name op mogelijke inbreuken op regionale bevoegdheden en juridische tekortkomingen. Het ministerie van Huisvesting heeft echter snel gereageerd met een tegenrapport om de implementatie van het platform te verdedigen en voort te zetten.
Bronnen: ElDiario, Xataka, El Mundo
Illegale vakantieverhuur Mallorca verschuift van Airbnb naar TikTok en Instagram