Spanje ligt opnieuw onder het vergrootglas van de Europese Commissie vanwege de manier waarop concessies voor chiringuitos, de iconische strandrestaurants, worden verleend. Wat is er aan de hand en wat staat er precies op het spel?
Volgens Brussel handelt Spanje in strijd met Europese richtlijnen. Spanje heeft nu twee maanden om te reageren. Als de gegeven uitleg niet naar Brussel’s tevredenheid is, wordt een inbreukprocedure gestart en zal de zaak aan het Europees Hof van Justitie worden voorgelegd. Uiteindelijk, en als het Hof van Justitie het met Brussel eens is, maar de niet-naleving door de lidstaat in kwestie aanhoudt, kan de rechtbank een dagelijkse boete opleggen.
Transparantieproblemen
De Europese Commissie verwijt Spanje een gebrek aan transparantie bij het toekennen van concessies voor chiringuitos en andere faciliteiten in kustgebieden. Volgens de EU-richtlijn moet het proces eerlijk en open zijn, zodat ook ondernemers uit andere EU-landen een kans krijgen. Spanje hanteert echter een systeem waarbij aanvragen worden behandeld na een openbare consultatie van slechts 20 dagen. Deze procedure voldoet volgens Brussel niet aan de eisen voor een eerlijke selectie.
Daarnaast heeft Spanje een controversiële regeling waarmee concessies tot wel 75 jaar kunnen worden verlengd. Dit geeft huidige exploitanten een voorkeurspositie en sluit nieuwe spelers, zowel binnen als buiten Spanje, vrijwel uit. Dit gebrek aan transparantie en objectieve selectiecriteria bemoeilijkt bovendien de toegang van exploitanten uit andere EU-landen.
Richtlijn inzake openbare aanbestedingen
De kwestie rond de chiringuitos is niet de enige kritiek die Spanje deze maand te verduren krijgt. Brussel heeft Spanje ook aangeklaagd bij het Europees Hof van Justitie wegens het niet correct implementeren van de Europese richtlijnen voor openbare aanbestedingen. Deze regels, die al in 2016 in nationale wetgeving verwerkt hadden moeten zijn, zijn bedoeld om markten open te stellen en eerlijke concurrentie te garanderen. Volgens de Europese Commissie heeft Spanje hieraan niet voldaan en blijft de huidige wetgeving ver achter bij de EU-normen.
Wat zijn de gevolgen?
Als Spanje niet binnen de gestelde termijn met een oplossing komt, riskeert het sancties van het Europees Hof. Dit zou niet alleen gevolgen kunnen hebben voor de huidige exploitanten van strandpaviljoens, maar ook voor andere sectoren waar openbare concessies een rol spelen. Bovendien wordt het imago van Spanje als lidstaat die zich niet aan EU-regels houdt, verder geschaad.
Een kans op hervorming?
Het ultimatum van Brussel biedt Spanje ook een kans om hervormingen door te voeren. Transparante en eerlijke procedures kunnen niet alleen buitenlandse investeerders aantrekken, maar ook zorgen voor innovatie en een betere prijs-kwaliteitverhouding in de dienstverlening aan toeristen.
Met de klok die tikt, staat Spanje voor een cruciale keuze. Zal het land voldoen aan de eisen van Brussel, of wacht er een juridische strijd met mogelijk verstrekkende consequenties?
Lees ook: Moderne chiringuitos aan de Costa del Sol schadelijk voor strand