Teken in Spanje, wat kun je doen?

De verspreiding van teken in Spanje neemt zorgwekkende vormen aan, mede door klimaatverandering en veranderende ecologische omstandigheden. Deze factoren dragen bij aan een exponentiële groei van tekenpopulaties. Daarmee is er ook meer risico voor zowel mensen als dieren.

Dit jaar zijn teken, bekend als dragers van diverse ziekten, al een maand eerder dan ‘normaal’ waargenomen in Spanje. Teken vinden door warmere temperaturen en mildere winters eerder en langer geschikte omstandigheden om te overleven en zich te vermenigvuldigen. Ook andere plaagdieren, zoals muggen en kakkerlakken, gedijen goed in deze omstandigheden.

Het probleem begint vroeger in het jaar

Door de korte winters en het vroege begin van warmere temperaturen kunnen teken hun activiteiten vroeger in het jaar starten. In veel gebieden in het binnenland van Spanje heeft het veel geregend, waardoor er veel kruidachtige en struikachtige vegetatie is waar teken goed gedijen. Vooral in die gebieden waar wilde dieren voorkomen, zoals konijnen, herten en reeën, en vee zoals kuddes geiten, schapen en andere dieren zoals paarden. Dit leidt tot een groter risico op tekenbeten over een langere periode van het jaar en in een uitgebreider gebied. Daarnaast draagt de toename van gastdieren zoals wilde zwijnen en konijnen bij aan de uitbreiding van tekenpopulaties.

Ziekten die teken over kunnen dragen

Het is van cruciaal belang om tekenbeten te voorkomen vanwege het risico op het overdragen van ziekten. Tot de meest opvallende ziekten die door teken kunnen worden overgedragen behoren:

• Rickettsiose: Rickettsiose is een groep van infectieziekten die veroorzaakt worden door bacteriën van het geslacht Rickettsia. Deze bacteriën worden voornamelijk overgedragen door teken, vlooien, luizen en mijten. Rickettsiose kan verschillende symptomen veroorzaken, waaronder koorts, hoofdpijn, spierpijn, en huiduitslag. In sommige gevallen kunnen de symptomen ernstiger zijn en leiden tot complicaties zoals schade aan de bloedvaten, organen en het centrale zenuwstelsel.
• Ziekte van Lyme: infectieziekte die door tekenbeten op mensen wordt overgedragen. De eerste symptomen (binnen enkele dagen tot weken na de tekenbeet) omvatten vaak een rode, geleidelijk uitdijende uitslag rond de plek van de beet. Andere vroege symptomen kunnen koorts, hoofdpijn, vermoeidheid en spier- en gewrichtspijnen zijn. Als Lyme-borreliose niet vroeg wordt behandeld met antibiotica, kan de infectie zich verspreiden naar de gewrichten, het hart en het zenuwstelsel, wat leidt tot ernstigere symptomen en complicaties. Chronische Lyme  kan maanden of zelfs jaren na de infectie aanhouden en is een controversieel en complex onderwerp binnen de medische gemeenschap.
• Anaplasmose: Een ziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Anaplasma phagocytophilum. Deze bacterie infecteert voornamelijk de witte bloedcellen van mensen en dieren. De symptomen van anaplasmose beginnen meestal binnen 1-2 weken na de tekenbeet. Veel voorkomende symptomen zijn koorts, hoofdpijn, spierpijn, vermoeidheid, rillingen. In ernstige gevallen kan de infectie leiden tot complicaties zoals een ernstige daling van de witte bloedcellen, bloedplaatjes (die helpen bij de bloedstolling), en leverproblemen.
• Babesiose: Babesiose is een infectieziekte veroorzaakt door parasieten van het geslacht Babesia, die de rode bloedcellen infecteren. Symptomen zijn koorts, rillingen, spierpijn, vermoeidheid, hoofdpijn, anemie, geelzucht.
• Krim-Congokoorts: de symptomen hiervan beginnen meestal plotseling met hoge koorts, hoofdpijn, rugpijn, gewrichtspijn, maagpijn, braken. Na de eerste symptomen kunnen ernstigere tekenen zoals snelle hartslag, vergrote lymfeklieren, en een uitslag op het lichaam verschijnen. Naarmate de ziekte vordert, kunnen patiënten last krijgen van ernstige bloedingen, zoals bloedneuzen, bloeden uit het tandvlees, en bloedingen in de interne organen.

Lees ook: Alarm over Krim-Congokoorts: 12 gevallen gedetecteerd in Spanje

Voorzorgsmaatregelen

“We zijn steeds vaker op het platteland, vooral sinds de pandemie, dus als we naar buiten gaan moeten we voorzichtig zijn. Soms kunnen we in ruimtes waar schapen, koeien en andere wilde dieren zijn teken vinden en moeten we voorzichtig zijn en zorgen dat we ze niet mee naar huis brengen, zelf of met onze huisdieren”, benadrukt Jorge Galván van de Spaanse vereniging voor Milieugezondheid (ANECPLA). Na een bezoek aan een natuurrijke omgeving is het belangrijk om zowel uzelf als uw huisdieren grondig te controleren op teken. Teken zoeken naar plekken met veel bloedcirculatie zoals achter de oren en in knieholtes.

Enkele effectieve preventiemethoden zijn:

• Draag beschermende kleding: Lange mouwen en broekspijpen bieden fysieke barrières tegen teken.
• Gebruik insectenwerend middel: Producten die DEET bevatten, kunnen effectief zijn in het afweren van teken.
• Verwijder teken zorgvuldig: Als u een teek op uw huid aantreft, verwijder deze dan meteen met een pincet. Trek de teek voorzichtig, recht uit de huid om te voorkomen dat delen van de teek achterblijven en infecties veroorzaken.

Geïntegreerde aanpak noodzakelijk

Experts zoals Jorge Galván wijzen op het belang van een geïntegreerde aanpak om de factoren die bijdragen aan de toename van teken aan te pakken. Dit omvat niet alleen persoonlijke bescherming, maar ook het beheersen van de populaties van gastdieren en het monitoren van tekenactiviteiten.

Lees ook: Teken groeien uit tot zomerplaag in Spanje