Else Beekman
Het aantal mensen voor wie dat trieste lot geldt, zal zeer waarschijnlijk nog groeien met de huidige lavastroom die het actiefste is en in relatief snel tempo de zee nadert. Vulkanologen wijzen op een nieuwe ‘fajana’ en op de noodzaak dat er opnieuw mensen geëvacueerd moeten worden of zichzelf moeten opsluiten in hun woningen met alle ramen en deuren dicht en de airco’s uit. ‘Fajana’ is een term die wordt gebruikt om een proces te omschrijven van aardverschuivingen of lavastromen die de kenmerken van de kust veranderen te omschrijven. De lava uit de Cumbre Vieja heeft op La Palma al een nieuwe delta gevormd van zo’n 40 hectare groot.
Nog geen stabilisering zichtbaar
Ondanks dat de uitbarsting al een maand bezig is, zien vulkanologen nog geen verbetering in de situatie. In tegendeel. Opnieuw werd La Palma geteisterd door hevige seismische activiteit met veel aarbevingen waarvan de sterkte weer een kracht hadden van boven 4 op de Schaal van Richter.
Volgens Pevolca, die nauwkeurig de ontwikkelingen van de bevingen, uitbarstingen en lavastromen bestudeert, ‘wordt de oorspronkelijke en eerste lavastroom nog steeds van binnenuit de vulkaan gevoed, hoewel op zeer zwakke wijze en de twee actievere lavastromen zijn dichtbij La Laguna en ontwikkelen zich in westelijke en noordwestelijke richting.
Zondagmiddag bevond de lavastroom die om de berg van La Laguna heen loopt zich op 200 meter van de kust. Deze wordt nauwlettend gevolgd om zonodig direct in te kunnen grijpen. Als de lava de zee raakt volgen explosies waarbij gevaarlijke stoffen vrijkomen. Als dat het geval is worden enkele buurten langs de kust van Tazacorte geëvacueerd of in lockdown geplaatst.
Bevingen
Volgens María José Blanco wijst het niveau van seismische activiteit van dit moment samen met de uitstoot van as samen met de thermische stroming op mogelijk nieuwe instortingen van de vulkaankegel en bewegingen van de as zoals zaterdag is geregistreerd in Mazo. De bevingen zijn op dezelfde plek als waar de uitbarsting begon, maar de epicentra ervan liggen ietsje ten noorden daarvan. Sinds middernacht vonden er alweer 40 plaats. Daarom kunnen nieuwe breuken waar lava uit zal komen niet uitgesloten worden. Die epicentra bevinden zich gemiddeld op een diepte van 10 tot 15 kilometer en de zwaarste beving had de kracht van 4,6 op Richter’s Schaal. Gedurende de hele uitbarsting zijn liefst 35.000 aardbevingen en bevinkjes geregistreerd.
Vliegveld
Volgens meteorologen is het te verwachten dat er, dankzij een wind die zal draaien richting oost, een betere situatie ontstaat voor het vliegveld van La Palma. Hierop wordt na twee dagen van volledige inactiviteit vanwege het slechte zicht door de aswolk weer voorzichtig gevlogen, zo kondigde luchtvaartmaatschappij Binter maandagochtend aan.
Schade tot nu toe
Volgens officiële gegevens is het door de lava verwoeste gebied gegroeid tot in totaal 742 hectare met een maximale breedte van de lavastroom van circa 2.350 meter. Hierdoor zijn 1.086 gebouwen verwoest, waarvan 878 bewoond waren, 108 een landbouwbestemming hadden, 54 industrieel, 25 winkels en horeca, 9 voor publiek gebruik en 12 voor ander gebruik. Anderzijds blijkt uit beelden gemaakt door de satelliet Copernicus dat er 1.835 bouwwerken zijn verwoest, zonder te specificeren om welk type gebouwen het gaat. Bovendien zijn 100 gebouwen gedeeltelijk beschadigd of dreigen in te storten.
Op het moment zijn nog 324 mensen geëvacueerd en verblijven in Hotel de Fuencaliente en 17 personen verblijven in hotel Los Llanos de Aridane. Zij worden begeleid door het Rode Kruis en andere sociale organisaties.
Zie ook de video op deze pagina van La Sexta over La Palma vóór en na de vulkaanuitbarsting.