Vandaag, 25 november, is het in Spanje de ‘Día contra la Violencia de Género’. Op deze dag wordt uitgebreid aandacht besteed aan de strijd tegen geweld tegen vrouwen. Ondanks een toename van meldingen, politie-inzet en aandacht vanuit de politiek, blijft economische steun voor slachtoffers van huiselijk geweld in Spanje achter.
De cijfers van 2024 laten zien dat het aantal meldingen van huiselijk geweld blijft toenemen. Op deze Internationale Dag voor de Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen schijnt een schokkend beeld door de statistieken: Spanje telt bijna 100.000 actieve zaken en een groeiend aantal vrouwen (60% daarvan) dat politiehulp nodig heeft. Uit de cijfers van 2024 blijkt dat slechts 22% van de vrouwen die dit jaar zijn vermoord door hun partner of ex-partner eerder aangifte had gedaan. De economische steun voor slachtoffers blijft achter. Daardoor kunnen zij vaak moeilijk uit gewelddadige situaties ontsnappen. Er is dus sprake van een groeiend contrast tussen de vraag naar bescherming en de beschikbaarheid van struturele hulp.
Dagelijks nemen 323 vrouwen contact op met de hulpdienst 016 en worden er 527 aangiftes gedaan tegen (ex-)partners. Dit jaar alleen al zijn er meer dan 93.000 meldingen binnengekomen bij de 016-hulplijn, die via telefoon, WhatsApp en e-mail bereikbaar is. Het aantal meldingen piekte in de zomer, een trend die zich jaarlijks herhaalt.
Toename politiebeveiliging, daling economische steun
Het aantal vrouwen dat gebruik maakt van ATENPRO, een systeem voor noodtelecommunicatie en persoonlijke bescherming, is in 2024 gestegen naar 19.200. Dit betekent een toename van 15% ten opzichte van 2021. In provincies zoals Valencia ligt dit gebruik bijzonder hoog, met zeven actieve gebruikers per 10.000 inwoners. Tegelijkertijd daalde het aantal verstrekte economische steunmaatregelen dramatisch. Slechts 802 vrouwen ontvingen in 2024 dergelijke hulp, een afname van 38% ten opzichte van 2021. Ook het aantal vrouwen dat financiële ondersteuning kreeg om te verhuizen daalde fors, naar 1.217 in 2024, minder dan de helft vergeleken met 2021. Het verminderen van economische steun maakt het voor veel slachtoffers moeilijker om uit gewelddadige situaties te ontsnappen.
Bescherming en toezicht met VioGén
Het VioGén-systeem, dat slachtoffers van huiselijk geweld beschermt en monitort, registreert in 2024 bijna 100.000 actieve gevallen, een stijging van 20% ten opzichte van vorig jaar. In drie van de vijf gevallen is politiebeveiliging nodig. Vooral in provincies als Castellón en La Rioja zijn relatief veel gevallen met een hoog of extreem risiconiveau. In Madrid, hoewel er het grootste aantal gevallen wordt geregistreerd, ligt de dichtheid van actieve gevallen juist relatief laag. In totaal zijn dit jaar minstens 20.511 beschermingsbevelen gestart, waarvan er 67% zijn goedgekeurd. Almería heeft de meeste aanvragen per hoofd van de bevolking, met elf verzoeken per 10.000 inwoners.
Dodelijke slachtoffers van huiselijk geweld in Spanje
Dit jaar zijn er al 42 vrouwen en acht minderjarigen vermoord door huiselijk geweld. Van deze vrouwen had slechts 22% eerder een klacht ingediend tegen hun dader. Hoewel de bewustwording over gewelddadige relaties toeneemt, blijft de drempel om aangifte te doen hoog. De meeste slachtoffers zoeken geen hulp voor het te laat is. De cijfers tonen wel aan dat vrouwen steeds beter weten hoe ze gewelddadig gedrag in relaties kunnen herkennen en meer gebruik maken van de beschikbare middelen om dit gedrag te melden. Echter, ondanks de toename in meldingen en bescherming blijft de strijd tegen huiselijk geweld een grote uitdaging. Zolang economische steun en preventieve maatregelen niet gelijke tred houden, blijft het risico dat slachtoffers gevangen blijven in gewelddadige situaties.
Meer dan 40 marsen tegen geweld tegen vrouwen op 25 november
Op 25 november zijn in heel Spanje meer dan 40 marsen gehouden ter gelegenheid van de Internationale Dag voor de Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen. Onder het motto ‘Juntas el miedo cambia de bando’ (‘Samen verandert de angst van kant’) kwamen organisaties en feministische groepen in actie om te pleiten voor het uitbannen van geweld tegen vrouwen. In veel steden waren meerdere manifestaties vanwege de verdeeldheid binnen de feministische beweging. Er zijn namelijk uiteenlopende visies op genderidentiteit, transgenderrechten, en hoe geweld tegen vrouwen gedefinieerd en bestreden moet worden. Het gratis telefoonnummer 016 blijft beschikbaar voor slachtoffers en laat geen spoor achter op de telefoonrekening.
“Nog een lange weg te gaan” wat huiselijk geweld in Spanje betreft
De Spaanse premier Pedro Sánchez zei op Twitter: “Elke vrouw die sterft door toedoen van haar partner, of elke vrouw die lijdt onder #GenderGeweld in welke vorm dan ook, is een nederlaag voor de democratie. We zullen niet wegkijken. Er is nog een lange weg te gaan; we hebben betere en meer samenwerking nodig en moeten de strijd aangaan op het gebied van waarden en bewustwording. Het is onze prioriteit. Voor al diegenen die er niet meer zijn; en voor degenen die op dit moment lijden onder dit geweld, laten we op deze #25N en elke dag van het jaar ervoor zorgen dat hun pijn ons nooit meer onverschillig laat. #NiUnaMásNiUnaMenos (NietEénMeerNietEénMinder).
Cada mujer que muere a manos de su pareja o cada mujer que sufre la #ViolenciaDeGénero en sus múltiples formas, es una derrota para la democracia.
No apartaremos la mirada. Queda mucho por andar, necesitamos más y mejor coordinación y dar la batalla en el terreno de los valores… pic.twitter.com/q1mJTkS3fe
— Pedro Sánchez (@sanchezcastejon) November 25, 2024