Else Beekman
Volgens recent onderzoek van het Instituto de Salud Carlos III (ISCIII) en het Spaanse Agentschap voor Voedselveiligheid en Voeding (Aesan) heeft meer dan de helft van de Spaanse bevolking (55,8%) overgewicht, en 18,7% obesitas. Deze hoge percentages benadrukken de noodzaak om de sociale factoren die bijdragen aan obesitas te onderzoeken, vooral bij kinderen.
Sociale invloeden en onderwijs
Uit het onderzoek blijkt dat overgewicht vaker voorkomt bij personen met alleen lager onderwijs of een laag inkomen. Zo heeft 33,7% van de mensen zonder basisonderwijs overgewicht, een percentage dat daalt tot 10,8% onder universitair opgeleiden. Vergelijkbare patronen worden waargenomen in inkomensniveaus, met 22,4% overgewicht onder de armste 25% van de bevolking, tegenover 14,2% onder de rijkste 25%.
Ook een handicap of de grootte van de gemeente waarin iemand woont, blijken van invloed te zijn op zwaarlijvigheid. Bij mensen met een beperking is 27% te zwaar, 11% meer dan in de groep zonder beperkingen. En naarmate het aantal inwoners in een gemeente afneemt, neemt het percentage mensen met overgewicht toe.
Geografische en sociale ongelijkheden
De studie, gebaseerd op gegevens van de ENE-Covid-enquête, onthult aanzienlijke provinciale verschillen in overgewicht. In Noord-Spanje is minder overgewicht dan in het zuiden, met uitzondering van Asturië en Galicië. Andalusië heeft het hoogste aantal gevallen van zwaarlijvigheid.
Kinderobesitas: een extra risicofactor
Kinderen die samenleven met een volwassene met overgewicht lopen 2,2 keer meer risico om zelf ook overgewicht te ontwikkelen. Deze bevinding benadrukt het belang van een bredere aanpak, gericht op zowel kinderen als hun omgeving.
Economische status en genetische factoren
Concepción Aguilera, hoogleraar biochemie aan de Universiteit van Granada, stelt dat economische status en genetische factoren een belangrijke rol spelen in de vatbaarheid voor obesitas. Kinderen in gezinnen met een hoger risico op obesitas kunnen dit risico verminderen met een gunstige omgeving en gezonde gewoonten.
Beleidsmatige aanpak en innovatieve oplossingen
Manuel Franco van de Universiteit van Alcalá benadrukt de noodzaak voor een beleidsmatige aanpak van overgewicht, gezien de ernstige gezondheidsrisico’s en sociale ongelijkheden. Innovatieve oplossingen, zoals lichaamsbeweging tijdens schoollessen, worden voorgesteld om een gezonde levensstijl te bevorderen.
Sekseverschillen in overgewicht
Het onderzoek toont aan dat vrouwen over het algemeen meer controle hebben over hun gewicht en meer aandacht besteden aan gezonde voeding dan mannen. Dit verschil wordt ook beïnvloed door sociale druk en de beschikbaarheid van middelen.
Uitdaging voor de Spaanse volksgezondheid
Met het oog op de gezondheid van kinderen en het voorkomen van aan overgewicht gerelateerde ziekten, vormt de bestrijding van obesitas in Spanje een aanzienlijke uitdaging. De overheid heeft reeds een plan gelanceerd om obesitas bij kinderen te verminderen. Prioriteiten uit het plan waren:
- De ontwikkeling van een maatschappelijk systeem dat lichaamsbeweging en sport bevordert.
- Het stimuleren van gezonde voeding.
- Het verbeteren van overheidsdiensten om een gezonde levensstijl te bevorderen en de gezondheid van kinderen te beschermen.
maar de nadruk ligt op verdere ontwikkeling en implementatie van dit plan.
Maak gezonde keuzes makkelijker
Aguilera doet een oproep om ”het makkelijker te maken gezonde keuzes te maken” in plaats van mensen “te beschuldigen” van ongezond gedrag”. Voor kinderen is het tij van zwaarlijvigheid nog te keren. ”Met een gezonde levensstijl kun je obesitas zeker bestrijden.” En ook al is het metabolisme van een kind blijvend veranderd, de impact van overgewicht is op jonge leeftijd nog niet zo sterk,” verduidelijkt de onderzoekster.