Marokko manipuleert het weer. Het land heeft sinds jaren een strategie ontwikkeld om regen op te wekken door middel van cloud seeding. Dat is een technologie die wolken zaait om neerslag te bevorderen. Deze aanpak, gericht op het bestrijden van de aanhoudende droogte in het land, kan echter onvoorziene gevolgen hebben voor buurlanden zoals Spanje.
Vanwege de ernstige waterschaarste in het land heeft de Marokkaanse regering volgens eltiempo.es sinds 2023 ongeveer 10 miljoen euro geïnvesteerd in cloud seeding-projecten. Met deze weermanipulatie wil het land de neerslag in specifieke gebieden met maximaal 15% verhogen. Als onderdeel van het nationale plan tegen waterschaarste heeft Marokko momenteel 20 projecten in ontwikkeling om kunstmatige regen te produceren.
Hoewel deze projecten enige hoop bieden voor de droogteproblemen in Marokko, is de effectiviteit ervan nog niet bewezen. Bovendien bestaan er over de resultaten nog steeds slechts schattingen. Al wordt het al tientallen jaren toegepast, experts waarschuwen ook dat cloud seeding onvoorspelbare en mogelijk schadelijke gevolgen kan hebben voor het milieu en de regio.
Risico’s voor Spanje
De uitvoering van deze projecten leidt tot bezorgdheid, met name in Zuid-Spanje en de Spaanse enclaves Ceuta en Melilla. Het kunstmatig beïnvloeden van het weer kan leiden tot onvoorspelbare veranderingen in de weerpatronen. Denk aan extreme regenval of juist droogte in gebieden die daar normaal niet door worden getroffen. Dit kan op zijn beurt leiden tot overstromingen, bodemerosie en andere ecologische problemen.
Daarnaast kan de verstoring van de luchtvochtigheid en andere meteorologische factoren ook extreme weersomstandigheden veroorzaken, zoals stormen, bliksem, hagelbuien en zelfs tornado’s. Deze potentiële gevaren verhogen het risico op conflicten tussen landen. Dat is vooral het geval wanneer één land, zoals in dit geval Marokko, besluit om zelfstandig het weer te manipuleren zonder rekening te houden met de gevolgen voor buurlanden.
Geopolitieke spanningen
Het gebruik van geo-engineeringstechnieken, zoals cloud seeding, brengt niet alleen milieu-uitdagingen met zich mee, maar kan ook geopolitieke spanningen veroorzaken. De VN waarschuwde in een rapport na de Klimaattop COP28 in 2023 dat geo-engineering “kettingreacties kan veroorzaken. Die kunnen significante risico’s inhouden voor mensen, oceanen, wereldwijde temperaturen en biodiversiteit.” De internationale organisatie benadrukt het belang van samenwerking tussen landen. Die moeten zich inspannen om de ethische en politieke implicaties van deze technologieën te begrijpen voordat ze op grote schaal worden toegepast.
“De klimaattechniek brengt risico’s met zich mee, zowel in termen van interactie met het klimaat als door het potentieel om bestaande risico’s te vergroten en nieuwe te creëren. Voordat we doorgaan met de ontwikkeling van deze nieuwe technologieën, is het essentieel om volledig te begrijpen wat de effecten en ethische implicaties zijn. Elk debat over klimaattechniek moet een ethische en politieke dimensie hebben die de tegengestelde belangen van verschillende regio’s en gemeenschappen weerspiegelt,” verklaarde Emma Ruttkamp-Bloem van de Wereldcommissie voor de Ethiek van Wetenschappelijke Kennis en Technologie van UNESCO (COMEST).
Hoe werkt cloud seeding?
Cloud seeding is een techniek om regenval te bevorderen door bepaalde stoffen in bestaande wolken te brengen. Deze stoffen, zoals zilverjodide of droogijs, worden via vliegtuigen of vanaf de grond in de wolken gebracht. Ze fungeren als condensatiekernen, waardoor waterdruppels sneller vormen en de kans op regenval toeneemt. Als gevolg hiervan groeien de waterdruppels en vallen ze uiteindelijk als regen naar beneden.