De roep om urgente maatregelen leek in 2019 effect te sorteren met de kandidaatstelling van de politieke groepering Teruel Existe voor de landelijke verkiezingen en de creatie van een ministerie van Demografische Uitdaging. Belangengroepen die strijden voor een betere infrastructuur in het lege Spanje hebben in de praktijk echter nog maar weinig gemerkt van de goede bedoelingen van de overheid. Zij beklagen zich over het gebrek aan daadkracht, de logge bureaucratie en de slechte coördinatie tussen de verschillende overheden.
Afgelopen woensdag trokken vertegenwoordigers van deze belangengroepen opnieuw naar de Plaza de las Cortes in de Spaanse hoofdstad om dit ongenoegen kenbaar te maken. Vanesa García van Teruel Existe liet weten mogelijk mee te zullen doen aan de komende regionale verkiezingen. Al twintig jaar lang wordt er volgens García om urgente maatregelen gevraagd om de ontvolking in de rurale gebieden tegen te gaan.
Roep om integrale, langdurige aanpak
Het onlangs door het ministerie van Demografische Uitdaging bekendgemaakte maatregelenpakket waarmee een investering gemoeid is van 10 miljard euro, is volgens platform España Vaciada nog maar een eerste stap. Zij eisen een integrale aanpak van de overheid met een continue aandacht voor het probleem. Zo getuigt de recente verplaatsing van het logistieke centrum van Defensie van Jaén naar Cordoba er bijvoorbeeld niet van dat de overheid oog heeft voor de problemen van het lege Spanje. Jaén is namelijk een van de provincies met de hoogste werkloosheidscijfers van het land.
Overheid heeft vrijwel niets gedaan
Uit een onderzoek dat gehouden is onder alle 80 belangenorganisaties blijkt dat bijna de helft van deze organisaties vindt dat de overheid sinds 2019 vrijwel niets gedaan heeft aan het ontvolkingsprobleem. Een derde vindt zelfs dat er in de afgelopen twee jaar helemaal niets is gebeurd.
Het gevolg is dat een partij als Teruel Existe haar kiezers alleen maar teleur kan stellen zolang de overheid geen effectieve maatregelen treft. Toch hebben inmiddels ook andere groeperingen belangstelling getoond de politieke arena te betreden om zo meer aandacht te vragen voor het ontvolkingsvraagstuk.
Geen lokaal maar juist globaal probleem
Voor Tomas Guitarte, vooralsnog het enige parlementslid van Teruel Existe, is deelname aan de politiek een manier om het beleid van de gevestigde orde te bevechten. “De strijd tegen de territoriale ongelijkheid is de interessantste strijd die er is. Het gaat niet om een lokaal, maar juist om een globaal probleem” zegt Guitarte. Ook hij is van mening dat het onlangs gepresenteerde overheidsplan tegen de ontvolking niet meer is dan een eerste stap waarbij continuïteit voor de toekomst nog ontbreekt.
90 procent woont op een derde deel van Spaans grondgebied
Die continuïteit is wel nodig om de demografische verdeling van Spanje gelijker te maken. Nu woont 90 procent van de inwoners op 30 procent van het Spaanse grondgebied. In de overige 70 procent heeft sinds het midden van de twintigste eeuw een grote exodus plaatsgevonden. Als gevolg daarvan zijn de 23 provincies van het lege Spanje samen goed voor maar 17 procent van de werkgelegenheid en ruim 16 procent van de bruto toegevoegde waarde. In 1950 was dat met 27 procent nog bijna het dubbele.