Nieuwe Spaanse mijn nabij Portugal verdeelt regering van Andalusië

Mijn ligt in beschermd natuurgebied en nabij cruciale watervoorziening voor honderdduizenden inwoners in de regio

door Judith Goeree
Mijnbouw Andalusië

Een controversieel mijnbouwproject in de provincie Huelva heeft tot een zeldzame tweespalt geleid binnen de regering van Andalusië. Terwijl het ministerie van Industrie het project als strategisch bestempelt, waarschuwen de ministeries van Duurzaamheid en Landbouw voor de gevolgen voor natuur en drinkwatervoorzieningen.

Mijnbouwproject op de grens met Portugal

Op slechts 10 kilometer van Portugal, bij het stuwmeer van Andévalo in Huelva, staat een ondergrondse mijn gepland voor de winning van zink, lood, koper, goud en zilver. Dit project, bekend als Iberian Belt West (IBW), wordt geleid door Emerita, een dochteronderneming van een Canadese mijnbouwmultinational. Ondanks de strategische status die het project in september 2023 kreeg, leidt het tot scherpe kritiek bij diverse partijen, vooral vanwege de impact op het milieu en de watervoorziening.

Verdeeldheid binnen de Junta

Het Andalusische ministerie van Industrie, Energie en Mijnbouw heeft het project gesteund door het als “investering van strategisch belang” te verklaren. Dit betekent dat administratieve procedures versneld worden en er minder bureaucratische hindernissen zijn. Hiertegenover staan de ministerie van Duurzaamheid, Milieu en Blauwe Economie en die van Landbouw, Visserij, Water en Plattelandsontwikkeling. Deze beide ministeries zijn van mening dat het project te risicovol is. De locatie van de mijn ligt namelijk binnen beschermde natuurgebieden van het Europese Natura 2000-netwerk. Ook het Andévalo-stuwmeer ligt dicht bij de mijn. Het meer is een cruciale waterbron voor honderdduizenden inwoners en landbouwbedrijven in de regio.

Volgens het ministerie van Landbouw vormt de ligging van de mijn “een risico dat beter niet genomen kan worden”. Toch gaf de regering van Andalusië in september groen licht. Dat deed het door een zogenaamd ´administratief stilzwijgen´ – waarbij de overheid, ondanks de verplichting een besluit te nemen, de vastgestelde termijn laat verstrijken zonder een besluit te nemen of de betrokkene hierover te informeren.

Grote economische belangen

Het project beoogt vanaf 2027 te opereren gedurende een periode van 17 jaar. Er zijn 350 directe banen mee gemoeid en het project levert ruim 1.000 indirecte banen op. Met een investering van 350 miljoen euro moet de mijn bijdragen aan de regionale economie. De gewonnen mineralen gaan via vrachtwagens en via binnenvaartschepen over de rivier de Guadiana, naar de Portugese haven Sines. Vandaar uit gaan de ladingen per schip naar Rotterdam en andere bestemmingen.

Milieuzorgen en oppositie

Milieuorganisaties en wetenschappers blijven sceptisch over de beloftes van Emerita. Ondanks toezeggingen dat er geen afvalwater zal worden geloosd en dat 50 tot 70 procent van het giftige restafval terug de mijn in zal gaan, wijzen experts op de risico’s. Reyes Tirado, klimaatwetenschapper aan de Universiteit van Exeter, benadrukt dat “mijnbouw altijd tonnen afval achterlaat”. Bovendien benadrukt hij dat het risico op de opname van zware metalen in drinkwater en voedselketens reëel is. Ook kan het transport van mineralen over de rivier de Guadiana de flora en fauna in de regio negatief beïnvloeden.

De Spaanse milieuorganisatie Ecologistas en Acción stelt dat het project slechts een nieuw voorbeeld is van hoe buitenlandse mijnbedrijven “maximaal profiteren van de rijkdommen van Andalusië, om vervolgens vervuiling en sociaal-economische problemen achter te laten.”

Volgende stappen

Het project moet nog een cruciale milieuvergunning verkrijgen van de Andalusische regering. Dit proces omvat een evaluatie van de milieueffecten, met name op het beschermde gebied West-Andévalo. Dit natuurgebied van 53.000 hectare is de habitat van zeldzame en bedreigde diersoorten. Onder andere de steenarend, de zwarte ooievaar en de zwarte gier huizen in het gebied. Daarnaast moet het project goedkeuring krijgen van de Portugese autoriteiten vanwege de grensoverschrijdende impact en het gebruik van de rivier de Guadiana voor transport.

Ondanks de verdeeldheid binnen de Junta en de groeiende zorgen van milieuorganisaties en experts, lijkt het er vooralsnog op dat de mijnbouwplannen doorgaan. De komende maanden zullen echter bepalend zijn voor de toekomst van dit omstreden project in het grensgebied tussen Spanje en Portugal.

Lees ook: Romeins mijnbouwcomplex aangetroffen in Cordoba