Judith Goeree
De Catalaanse bank Banco Sabadell heeft aangekondigd dat het zijn hoofdkantoor terugbrengt naar Catalonië. Dit besluit, dat woensdag wordt besproken tijdens een buitengewone bestuursvergadering, komt meer dan zeven jaar nadat de bank vanwege de politieke onrust rond het onafhankelijkheidsproces van 2017 naar Alicante vertrok.
In oktober 2017, tijdens de hoogtijdagen van het onafhankelijkheidsstreven in Catalonië, verlieten ongeveer 3.000 bedrijven de regio. Onder andere grote banken als Sabadell en CaixaBank vertrokken. De onzekerheid die het illegale referendum en de eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring met zich meebrachten, leidde tot een massale uittocht van bedrijven uit Catalonië. Velen verplaatsten hun hoofdkantoren naar andere delen van Spanje.
In een artikel uit 2017 beschreven we de ‘maximale bezorgdheid’ onder ondernemers en de daling van het vertrouwen in Catalaanse instellingen. Sabadell koos destijds voor Alicante, mede vanwege de overname van CAM-bank in 2011, terwijl CaixaBank zijn hoofdkantoor naar Valencia verplaatste. Het vertrek van deze belangrijke spelers op de Spaanse beurs maakte de economische prijs van de politieke crisis pijnlijk duidelijk.
Terugkeer naar stabiliteit
Nu, in 2025, lijkt de situatie drastisch veranderd. De politieke spanningen in Catalonië zijn afgenomen en de regio onder leiding van Salvador Illa (PSC) is een nieuwe fase van stabiliteit ingegaan. Deze verbeterde omstandigheden hebben Sabadell doen besluiten om terug te keren naar zijn oorspronkelijke thuisbasis. Het is het eerste grote bedrijf uit de Ibex 35, de belangrijkste aandelenindex van Spanje, dat deze stap zet. Het signaal dat Banco Sabadell hiermee afgeeft is veelzeggend: Catalonië is opnieuw een aantrekkelijke plek voor bedrijven.
Hoewel de beslissing symbolisch van aard is, heeft het ook een economische dimensie. De terugkeer van Sabadell vindt plaats in een periode waarin het bankwezen in Spanje onder druk staat, mede door een vijandig overnamebod van de Spaanse bank BBVA op Sabadell. Mocht dit bod slagen, dan zou het kunnen betekenen dat Sabadell’s hoofdkantoor opnieuw buiten Catalonië wordt gevestigd, mogelijk in Bilbao, de thuisbasis van BBVA. Desondanks benadrukt Banco Sabadell dat het behoud van de ‘Catalaanse identiteit’ een belangrijke factor blijft.
Historisch perspectief: de uittocht van 2017
In 2017 was de economische schade van het onafhankelijkheidsproces aanzienlijk. Naast Banco Sabadell verlieten ook andere prominente bedrijven zoals Naturgy, Inmobiliaria Colonial en Cellnex de regio. Ook de toeristische sector, belangrijk voor Catalonië, zag een scherpe daling in groei. Terwijl het aantal buitenlandse toeristen dat Catalonië bezocht normaal met 10 procent per jaar toenam, zakte dit in die periode naar slechts 2 procent. In diezelfde maanden daalde het vertrouwen van aandeelhouders in de Catalaanse banken: de beurswaarde van Sabadell verloor destijds 22 procent.
Het vertrek van bedrijven uit Catalonië werd destijds gezien als een logisch gevolg van de politieke onzekerheid. Zo schreef Círculo de Economía, een netwerk van Catalaanse ondernemers, in 2017 dat een onafhankelijkheidsverklaring zou leiden tot “buitengewoon complexe situaties met zeer ernstige gevolgen”. Hoewel toenmalig Spaanse minister van Economie benadrukte dat “bedrijven niets te vrezen hadden”, sprak de uittocht van bedrijven boekdelen.
Waarom bedrijven nu terugkeren
In de jaren na 2017 hebben verschillende Catalaanse regeringen geprobeerd een aantrekkelijk klimaat te creëren om bedrijven terug te lokken. Hoewel de resultaten aanvankelijk beperkt bleven, zijn er sinds 2022 enkele belangrijke bedrijven teruggekeerd, zoals Laboratorios Ordesa en Cementos Molins. Het besluit van Sabadell om ook terug te keren naar Catalonië zal mogelijk ook andere bedrijven inspireren om dezelfde stap te zetten.
Volgens bronnen binnen Banco Sabadell speelt de verbeterde rechtszekerheid in Catalonië een grote rol bij de overweging om terug te gaan naar de regio. Daarnaast is de terugkeer strategisch gezien voordelig voor de bank, zeker gezien de overnamepoging van BBVA. Het behoud van een sterke regionale identiteit kan helpen om politieke en publieke steun te winnen in deze onzekere periode.
Reacties op de terugkeer
De aankondiging van Sabadell heeft uiteenlopende reacties uitgelokt. De Valenciaanse regering, waar Sabadell’s huidige hoofdkantoor is gevestigd, heeft aangegeven de beslissing te respecteren, maar noemt het een “significante verliespost” voor de regio. Tegelijkertijd wordt benadrukt dat Sabadell zich blijft inzetten voor kredietverlening en werkgelegenheid in de regio Valencia.
CaixaBank, dat in 2017 eveneens zijn hoofdkantoor verplaatste, heeft verklaard dat een terugkeer naar Catalonië niet in overweging is. “Ons hoofdkantoor bevindt zich in Valencia met een onbeperkt karakter en dat blijft zo,” aldus een woordvoerder van de bank.
Bedrijven hebben weer vertrouwen
De terugkeer van Banco Sabadell naar Catalonië is een veelbetekenende stap in het herstel van de regio na een aantal turbulente jaren. Het laat zien dat de politieke en economische situatie in Catalonië voldoende is gestabiliseerd om het vertrouwen van grote bedrijven terug te winnen. Tegelijkertijd roept het vragen op over de toekomst, vooral gezien de dreiging van een overname door BBVA. Of deze terugkeer een breder effect zal hebben op andere bedrijven die vertrokken, blijft afwachten. Wat wel duidelijk is, is dat Sabadell’s beslissing een nieuw hoofdstuk markeert in de complexe relatie tussen politiek en economie in Catalonië.
Lees ook waarom Banco Sabadell in 2017 vertrok uit Catalonië: Maximale bezorgdheid onder bedrijven in Catalonië