Else Beekman
Te midden van een juridisch proces rond milieuovertredingen wegens “illegale wateronttrekking” door het gebruik van ongeautoriseerde putten, probeert Casa de Alba acht van die illegale putten nabij het door droogte geplaagde Nationaal Park Doñana te legaliseren.
Casa de Alba (het Huis van Alba) is een van de meest prominente adellijke families in Spanje, bekend om hun uitgebreide landgoederen, historische paleizen en kunstcollecties. De familie, die teruggaat tot de 14e eeuw, bezit aanzienlijke landerijen en heeft een rijke geschiedenis van invloed en prestige in Spanje. Het hoofd van de familie draagt de titel Hertog van Alba. Casa de Alba blijft een symbool van aristocratische traditie en erfgoed. Het bedrijf dat het land van Casa de Alba beheert, Eurotécnica Agraria, was dus aangeklaagd voor milieuovertredingen wegens “illegale wateronttrekking” door het gebruik van deze ongeautoriseerde putten in de gemeente Aznalcázar (Huelva).
Juridisch proces
In het lopende gerechtelijke onderzoek is Eugenia Martínez de Irujo, hertogin van Montoro, de jongste dochter van de 18e Hertogin van Alba, als verdachte opgeroepen. Er wordt eveneens een aanklacht van ongehoorzaamheid in behandeld omdat de Guardia Civil en technici van de watermaatschappij toegang tot het eigendom werd verhinderd. Agenten en inspecteurs wilden de putten zonder vergunning sluiten. Deze putten worden gebruikt voor het irrigeren van gourmet sinaasappels.
Positief advies voor legalisatie
De legalisatiepetitie voor deze acht clandestiene waterpunten heeft een positief advies ontvangen van het Hydrologisch Planningsbureau van het betreffende waterbedrijf. Volgens het ingediende project zou het aantal putten toenemen van twee naar tien, zonder de hoeveelheid water (606.000 kubieke meter per jaar) die de boerderij officieel toegewezen heeft gekregen, te vergroten. De aanklacht van het Milieuparket van september 2023 schat de schade van deze illegale wateronttrekking op ruim 305.000 kubieke meter, met een financiële waarde van bijna 37.000 euro voor de meest recente oogst. Dit is dus slechts een fractie van de werkelijke ‘waterdiefstal’ die volgens de Guardia Civil al minimaal tien jaar plaatsvindt.
Geschiedenis van klachten
De eerste klacht tegen deze illegale putten werd in april 2023 door een particulier ingediend. Een maand later volgde een klacht van de miliegroep Ecologistas en Acción. Na inspecties door de Guardia Civil en technici van het waterbedrijf diende Eurotécnica Agraria in juli het project in om de putten te legaliseren. Dat was twee maanden voordat het Milieuparket de officiële aanklacht tegen de putten indiende.
Efficiëntere irrigatie
Momenteel beslaat de waterconcessie van Casa de Alba 200 hectare met citrus- en olijfbomen. De nieuwe aanvraag beoogt de landbouwoppervlakte te verkleinen tot 161,6 hectare met druppelirrigatie, 67,5 hectare olijfbomen en 94,1 hectare sinaasappelbomen. Het project benadrukt dat er acht bestaande putten worden toegevoegd zonder de waterhoeveelheid te verhogen. Dat maakt volgens hen een efficiëntere irrigatie mogelijk. Het waterbedrijf stelt dat de legalisatie van de putten de hydrodynamiek van het aquifer zal verbeteren. Dat zou de wateronttrekking namelijk over meerdere punten verdelen en dat voorkomt de vorming van depressiekegels.
‘Nooit meer water onttrokken dan toegestaan’
Het bedrijf heeft toegegeven dat de acht putten al bestaan, maar stelt dat deze slechts als steun worden gebruikt. Er zou nooit meer water zijn onttrokken dan toegestaan. Deze claim wordt betwist door de aanklager. De juridische procedure omvat een rapport van het Natuurbeschermingsdienst (Seprona) van de Guardia Civil. Dat zal cruciaal zijn voor de beslissing om Eugenia Martínez de Irujo als verdachte op te roepen.
Doñana
Het waterreservoir waarop de acht putten waar het hier om gaat op zijn aangesloten, is cruciaal voor de biodiversiteit van het Nationaal Park Doñana. Door overmatige wateronttrekking bestaat het risico op verzilting van het gebied, met alle desastreuze gevolgen van dien voor de flora en fauna.
Lees ook: Code rood voor wetland Doñana: biodiversiteit in vrije val