De Guadalquivir loopt van oost naar west door zes provincies van de regio Andalusië en is de op vier na langste rivier van Spanje. Ondanks dat de laagste waterstand in de afgelopen 26 jaar is geregistreerd, heeft de centrale overheid de zuidelijke regio van Spanje nog geen officiële status van droogte toegekend.
Als echter de huidige droogte aanhoudt – er viel 21 procent minder neerslag dan de gemiddeld in de afgelopen 25 jaar – is de toestand van de rivier volgens deskundigen al in september of oktober alarmerend te noemen.
Aanpassen waterbeleid
Nu is het stroomgebied van de Guadalquivir voor maar 35 procent van de maximale watercapaciteit gevuld. Volgens voorzitter Joaquín Páez van de Hydrografische Confederatie van de Guadalquivir moet in deze ernstige situatie niet alleen gekeken worden naar de hoeveelheid landbouwgrond die met het rivierwater bevloeid moet worden, maar ook naar het type landbouw. Efficiënt watergebruik is meer dan ooit aan de orde in het gebied.
De confederatie wil maar 3 duizend kubieke hectometer water per hectare landbouwgrond toestaan, maar de boeren eisen 300 hectometer meer om hun gewassen tegen droogte te beschermen. Landbouwers, coöperaties en gemeenten in het noordwestelijke kustgebied van Andalusië (Bajo Guadalquivir) vinden de situatie nog niet urgent, omdat de hoeveelheid water in de stuwmeren volgens hen nog niet de kritieke grens heeft bereikt waarbij het watergebruik voor de landbouw en industrie omlaag moet. De gewassen die hier worden verbouwd (voornamelijk tuinbouw, tomaten en katoen) zijn een belangrijke bron van werkgelegenheid in deze streek. Bij watertekorten zullen minder arbeidskrachten worden ingezet en zal een deel van de oogst vanwege de droogte verloren gaan.
Toename landbouwgrond
In de afgelopen jaren is de waterbehoefte echter sterk toegenomen omdat er aanzienlijk meer landbouwgrond is bijgekomen. De hierdoor toegenomen irrigatie heeft ook gevolgen voor de duurzaamheid: 40 procent van Spaans grondgebied wordt met woestijnvorming bedreigd als gevolg van een slecht gevoerd irrigatiebeleid. Volgens milieuorganisatie Ecolistas en Acción, wordt meer dan 84 procent van het beschikbare water gebruikt voor landbouw en industrie. Deze organisatie verzet zich dan ook fel tegen het alsmaar groter wordende oppervlakte aan te bevloeien landbouwgrond in Spanje. Alleen al de relatief weinig winstgevende olijventeelt in Andalusië verbruikt 22 procent van de beschikbare hoeveelheid water.
Als gevolg daarvan protesteerden afgelopen mei de rijsttelers omdat zij vonden dat de waterverdeling over de verschillende soorten landbouwgewassen oneerlijk is verdeeld in Spanje. Zij krijgen de helft minder water toebedeeld dan verbouwers van andere gewassen, terwijl de rijstteelt een van meest winstgevende is en bovendien voor aanzienlijke werkgelegenheid zorgt.
Alle stuwmeren van Andalusië samen hebben een maximale watercapaciteit van 11.167 kubieke hectometer. Momenteel is er maar 4.226 kubieke hectometer water voorradig, dat is 37,84 procent. Dat is 7,22 procentpunten minder vergeleken met de vergelijkbare vorig jaar, toen er eveneens niet meer dan 45,06 procent van de maximale capaciteit in de stuwmeren voorhanden was.