Net als in Nederland, maakt de wolf ook een comeback in de Spaanse natuur. Al is Spanje groot en wonen er relatief weinig mensen in de gebieden waar de Iberische wolf het meest voorkomt, met een groeiende populatie neemt ook de kans toe dat wandelaars en natuurliefhebbers oog in oog komen te staan met deze imposante carnivoor. Maar hoe reageer je in zo’n situatie?
Er zijn minder wolven in Spanje dan vaak wordt gedacht. Deze soort is jarenlang genadeloos vervolgd, wat er bijna toe leidde dat de wolf enkele decennia geleden volledig Spanje verdween. Tegenwoordig bewoont de Iberische wolf nog slechts een derde van zijn oorspronkelijke leefgebied. Naar schatting zijn er ongeveer 300 roedels in Spanje, met groepen van vijf tot tien dieren, afhankelijk van de tijd van het jaar. Dat brengt het totaal aantal individuen op zo’n 2.200 dieren. De meeste wolven leven in het noorden van Spanje, met name in Galicia, Asturias en Castilla y León. De Spaanse vereniging voor behoud en onderzoek naar de Iberische wolf (Ascel) deelt enkele cruciale adviezen om gevaarlijke sitauties te voorkomen als je oog in oog met een wolf komt te staan.
Nooit rennen, hoe eng het ook lijkt”
Volgens Ascel zijn wolven in Spanje van nature schuw en vermijden ze menselijk contact. Eeuwenlange vervolging heeft ervoor gezorgd dat wolven zeer terughoudend zijn, vaak ’s nachts actief zijn en instinctief afstand houden van mensen. De beste aanpak is om ze met rust te laten. De gouden regel is: nooit wegrennen. “Het vluchten voor een wolf kan zijn jachtinstinct activeren, wat het risico op een aanval vergroot,” waarschuwt de vereniging. “Dit geldt overigens voor alle grote (roof)dieren.” De organisatie legt uit dat bij een toevallige ontmoeting wolven vrijwel altijd vluchten. Het aangeboren wantrouwen tegenover mensen is cruciaal voor hun overleving, omdat de mens hun grootste bedreiging vormt.
Kalme aanpak: oogcontact en rustig wegstappen
Volgens de wolvenexperts is het essentieel om kalm te blijven. “Loop rustig weg terwijl je oogcontact houdt met het dier,” adviseren ze. Deze tactiek geeft de wolf de tijd om zich terug te trekken en voorkomt dat de situatie escaleert. Als je een hond bij je hebt, kan de situatie wel uitdagend worden omdat honden soms interesse tonen in wolven. “In zo’n geval moet je de hond bij je houden en hem uit de situatie halen,” voegt de organisatie toe. Til de hond op of houd deze dichtbij. Hetzelfde geldt voor kleine kinderen. Mocht de situatie toch escaleren, raadt ODFW aan om jezelf te verdedigen door luid te schreeuwen, objecten te gooien of zelfs pepperspray te gebruiken.
Wolven vaker gespot door menselijk gedrag
De groei van de wolvenpopulatie in Spanje wordt deels toegeschreven aan een overvloed aan prooidieren, zoals herten, en een daling in stroperij. “We zien in Spanje, net zoals in andere landen, dat wolven zich vaker in de buurt van menselijke bewoning wagen en dat menselijke bewoning ook oprukt richting de habitats van de dieren. Dit leidt tot meer waarnemingen, vaak vanuit auto’s, huizen of tijdens wandelingen.”
Angst voor wolven vaak cultureel bepaald
Hoewel de gedachte aan een wolf dichtbij voor velen angstaanjagend is, stelt Ascel gerust dat dit grotendeels te wijten is aan mediaclichés. “In films jagen wolven op mensen, maar in werkelijkheid zijn aanvallen uiterst zeldzaam. In Spànje zijn sinds het begin van de 21e eeuw geen rapporten van dodelijke aanvallen door wolven op mensen. In het verdere verleden zijn die er wel geweest. Een bekend geval in Spanje vond plaats in 1958 toen een vijfjarige jongen in Galicië door een wolf werd aangevallen. Hij overleefde het incident maar hield er wel 33 littekens aan over.