Else Beekman
Naar schatting zijn er in Spanje zo’n 3.000 verlaten dorpen. Dat aantal blijft stijgen na decennia van leegloop van het platteland en de vergrijzing van de inwoners die in de vaak piepkleine gehuchten zijn achtergebleven. De meeste van die verlaten of bijna lege dorpen liggen in het binnenland van Spanje. Dat wordt het zwaarst getroffen door eht fenomeen van ontvolking. Vaak zijn deze gehuchten omgeven van de mooiste landschappen, glooiende bergketens of temidden van velden met wijngaarden of vijgebomen.
Een recent rapport van de Bank van Spanje schat dat 3.403 gemeenten nog dreigen te verdwijnen. Deze kunnen de komende jaren allemaal tot het vastgoedaanbod gaan behoren.
Tientallen van deze gehuchten of dorpjes staan te koop. Veel van de objecten die gekocht kunnen worden kosten niet meer dan een flat in een grote stad. Het gaat om een unieke vastgoedproduct dat steeds meer interesse wekt van investeerders en internationale vermogens.`
75 procent buitenlandse klanten
Elvira Fabian, woordvoerder van het bureau Aldeas Abandonadas, legt uit aan El Confidencial: “We werken met bijna 75% buitenlandse klanten. Buitenlanders zoeken niet langer alleen strandtoerisme, maar ook een toevluchtsoord voor hun vermogen door te investeren in dorpen en boerderijen”. Aldeas Abandonadas (verlaten gehuchten) regelt bezoeken voor deze klanten. Het gaat volgens Fabian vooral om Amerikanen, Argentijnen en Venezolanen die veel land en gebouwen willen hebben.
Veilige haven voor geld of nieuw leven voor gezinnen
Sommige “stukken” van Spanje die te koop staan, zijn zeer aantrekkelijk voor dit type investeerder die geen relatie heeft met de dorpen die ze kopen. Ze gebruiken deze vooral als een veilige haven voor hun geld die ze in hun land van herkomst niet kunen vinden.
Volgens Fabian zijn andere type klanten vooral gezinnen die hun leven drastisch willen veranderen en hun kinderen in een landelijke omgeving willen laten opgroeien.
Salto de Castro
De verlaten dorpen en boerderijen vormen vaak ook een ideale locatie voor bedrijvigheid, waaronder horeca en landelijk toerisme. Dat is bijvoorbeeld het geval van Salto de Castro in de provincie Zamora, waar we eerder over schreven. Een klein stadje van 6.600 vierkante meter dat werd gebouwd om de arbeidiers die de Castro-dam aanlegden te huisvesten. In 1989 werd het verlaten. Recent stond het te koop voor slechts 260.000 euro. Inmiddels is het verkocht aan aan een bouwbedrijf dat het dorpje wil omtoveren tot toeristisch complex. Er staan 44 woningen, een bar, een kerk en een school. Natuurlijk is de zakenman uit La Mancha er nog niet voor het bedrag van 260.000 euro. Forse investeringen zijn nodig om de boel weer bewoonbaar te maken.
Dorpje voor 100.000 euro in Segovia
Elvira Fabian laat zien dat er tot een dozijn opties zijn in de verschillende provincies van Castilla y León. In Segovia wordt een dorp met 12 huizen en een boerderij van 5.500 vierkante meter aangeboden voor 100.000 euro. “Midden in de natuur en goed gelegen”, staat er in de advertentie.
Stadje te koop in Burgos voor 339.000 euro
In Burgos kunnen geïnteresseerden voor 339.000 euro een verlaten stadje met 60 huizen in handen krijgen. Of in León, een landelijk complex met twee gebouwen en een museum voor 300.000 euro. Die bedragen geven wel te denken als een gemiddeld appartement in Spanje 223.000 euro kost.
Stadje met ruïnes voor 900.000 euro
Er zijn ook opties in de provincie Ávila, zoals een stad die vooral uit ruïnes bestaat voor 900.000 euro. Deze wordt door Aldeas Abandonadas gepromoot als een “spectaculaire locatie” in een gebied dat zeer in trek is bij toeristen uit de regio Madrid. “Vanaf hier kun je zelfs de Sierra de Gredos zien”.
Dorp in goede staat in Palencia voor 2,3 miljoen euro
Voor een verlaten dorp in Burgos wordt 850.000 euro gevraagd. Er staan tien huizen en 200 hectare grond aan de rivier de Ebro. Iets duurder is een dorp in Palencia met huizen die nog in zeer goede staat zijn. Voor 2,3 miljoen euro ben je de eigenaar van een oude fabriek, huizen waar de arbeiders woonden, een school, een villa, een kapel, stallen en een molen.
Salto de Saucelle
Ook vastgoedplatform Idiealista promoot een te koop staand stadje in Salamanca met 32 woningen “in perfecte staat om direct te betrekken”. Dat is Salto de Saucelle aan de grens met Portugal. De huidige eigenaar vraagt 4,8 miljoen euro. Er zouden al drie geïnteresseerden zijn.
Hoe komen de dorpen in handen van één eigenaar?
Hoe kan het dat dorpen die door ontvolking leeg achterblijven soms in handen zijn van dezelfde eigenaar die het kan verkopen? Elvira Fabián legt uit dat “complete families in deze dorpjes woonden. In het verleden waren gezinnen erg groot en trouwden mensen met zeer nauwe verwanten. De opeenvolging van erfenissen leidde er vervolgens toe dat het eigendom van het hele dorp in een of enkele handen van dezelfde familie viel. Veel van de familieleden verhuisden naar elders en de eigendommen werden afgestaan aan de achterblijvers, die in sommige gevallen later ook weer meer huizen in hetzelfde dorp kochten.”
Familieomstandigheden
Carlos is daar een voorbeeld van. Hij verkoopt “vanwege familieomstandigheden” een landelijk complex in de provincie León met een molen. Het is een eigendom dat al 80 jaar in de familie is, maar hij is niet in staat om de noodzakelijke hervormingen uit te voeren. Het gaat om een houtzagerij uit het einde van de 19e eeuw met een uniek Duits industrieel machinepark met 500 meter gebouwd. Carlos verzekert dat het perfect is voor “mensen die hun droomhuis ervan willen maken of het als hotelaccommodatie in willen richten. De tweede optie wordt genoemd door het merendeel van de geïnteresseerden die Carlos spreekt.
Aankoop vaak gecompliceerd
De aankoop van een geheel dorp is vaak wel een gecompliceerd proces. Volgens Fabian moeten mensen er rekening mee houden dat je met de aankoop van een dorp niet meteen eigenaar van alles bent. Sommigie objecten of elementen kunnen geen particuliere eigenaar hebben. “Er zijn gemeenschappelijke delen, zoals wegen, toegang tot boerderijen, begraafplaatsen of kerken. Die kunnen niet verkocht worden”, legt Fabián uit. Om deze reden is een verkoop van zo’n verlaten dorp een complex proces dat soms vele maanden of zelfs jaren in beslag kan nemen.
Bij Aldeas Abandonadas verkopen ze niet alleen dorpjes, maar ook kastelen, kloosters of grote landgoederen. Gemiddeld 50 telefoontjes per week zijn van mensen die willen weten wat ze voor het bedrag dat ze hebben gereserveerd kunnen kopen.
Lekker wegdromen
Het is in elk geval erg inspirerend om even een kijkje te nemen op de website van Aldeas Abandonadas en weg te dromen bij de gehuchten, herenhuizen, paleizen en zelfs bodegas met complete wijngaarden die er te koop staan. Kijk bijvoorbeeld eens naar dit dorpje in het zuidwesten van Andalusië met acht huizen en gebouwen voor 380.000 euro. Of naar dit herenhuis met 558 vierkante meter op de Canarische Eilanden met zeezicht en op een stuk grond van 900m2 voor 535.500 euro.