Opmerkelijk lichtvoetig wordt er dezer dagen gesproken over een Grieks vertrek uit de euro. Dat zou weliswaar hoge kosten meebrengen, maar is volgens tal van politici en centrale bankiers in de eurozone geen ramp.
In Nederland liet minister Verhagen van Economische Zaken zich deze week nog in die zin uit. En ook de Duitse centrale bank liet stelde dat een Griekse exit lastig zou zijn maar wel ’te managen.’
Tegelijk bleek woensdag op de informele top van Europese leiders dat er nog allerminst overeenstemming is over de verdere aanpak van de economische crisis en de schuldencrisis in de eurozone.
Verdeeldheid eurocrisis
De Franse president Hollande pleitte deze week voor groeibevorderende maatregelen en de invoering van gezamenlijke euro-obligaties. Duitsland hield vast aan de noodzaak van de sanering van de overheidsfinanciën van eurolanden.
De enige die de noodklok luidde was de Spaanse premier Rajoy, die aangaf dat er een ‘liquiditeitsprobleem’ is en dat de Europese Centrale Bank (ECB) weer staatsobligaties moet opkopen van zwakke eurolanden om de hoge rentes te drukken.
De noodkreet van Rajoy tekent de diepte van de crisis in Spanje, dat door een ingestorte vastgoedmarkt grote problemen heeft met de bankensector. Zie zou, zo stelde de bankenclub IIF deze week, de kapitaalbuffers eigenlijk met 76 miljard euro moeten aanvullen.
Besmettingsgevaar Spaanse banken
Het grootste risico dat de eurozone loopt, is dat bij een paniekerig vertrek van Griekenland uit de eurozone ook Spaanse spaarders ongerust worden en hun geld elders parkeren. Als daardoor Spaanse banken omvallen kan dat een bankencrisis in de hele eurozone uitlokken, die bijvoorbeeld ook Duitsland en Nederland raakt.
De Duitse krant Handelsblatt citeerde donderdagavond uit een memo van de Duitse staatssecretaris van Financiën, waarin wordt gesteld dat de blootstelling van Duitse banken aan Spanje via beleggingen en kredieten dik boven de 100 miljard euro ligt.
Voor Nederland zijn niet heel recente cijfers beschikbaar, maar afgelopen jaar maakt De Nederlandsche Bank (DNB) de balans op. Daaruit bleek dat Nederlandse financiële instellingen begin 2011 nog voor 75 miljard euro aan beleggingen en kredieten in Spanje hadden uitstaan, waarbij 22 miljard euro betrekking had op Spaanse banken en 44 miljard euro op de private sector in Spanje.
De blootstelling van Noord-Europese banken aan Spanje zorgt ervoor dat als de harde taal van andere eurolanden richting Griekenland serieus is, de risico\’s van het besmettingsgevaar voor Spanje niet genegeerd kunnen worden.
Daarmee komen moet Duitsland, mochten de zaken in Spanje uit de hand lopen, op enig moment toch weer kijken naar opties die bondskanselier Merkel vooralsnog afwijst.
Dat wil zeggen: directe steun aan Spaanse banken vanuit het Europese noodfonds, ingrijpen door de Europese Centrale Bank en op termijn wellicht een vorm van gezamenlijke euro-obligaties.
Door Jeroen de Boer, Z24