“Of je koopt een zelftest of je kiest voor eten. Met een inkomen van 600 euro is beide doen onmogelijk”. Dat zegt Carlos Susías, voorzitter van het Europese netwerk voor de STrijd tegen Armoede en Sociale Uitsluiting in de Spaanse Staat (EAPN-ES). De prijsverschillen zorgen voor een ‘duidelijk oneerlijke’ situatie voor kwetsbare families in Spanje met de laagste inkomens.
Van 4,95 tot 10 euro per test
Volgens een enquete van Facua onder 150 apotheken laten de prijzen bij verschillende vestigingen verspreid door het land een variatie zien van 102 procent. “Op dit moment worden tests verkocht voor prijzen die variëren tussen 4,95 en 10 euro.”
Een apotheek in La Estación in Valladolid heeft de prijs verhoogd naar 7,50 euro. “We verkochten ze ooit voor 3,50 euro, maar ze worden ons door de distributeurs nu aangeboden voor 4,50 euro. Het is erg moeilijk om zelftests in te kopen voor minder dan 5 euro per stuk”.
Toch naar familie zonder test of thuisblijven
Mensen met een hoog inkomen kunnen deze prijsverhoging wel aan in tegenstelling tot de meest kwetsbaren. Susías zegt tegen RTVE dat een eenoudergezin met een inkomen van 600 euro per maand het zich niet kan veroorloven een antigeentest te doen om veilig naar een familiebijeenkomst te kunnen gaan. In dat geval zijn er twee opties: of ze nemen het risico op besmetting door zonder test te gaan of ze blijven thuis.
Voor 120 euro testen tijdens feestdagen
Het kan een gezin van vier personen telkens tot 40 euro kosten om te checken of ze zonder risico op besmetting ergens heen kunnen gaan. Voor de laagste inkomens is dat erg veel tijdens de feestdagen waarin verschillende familiebijeenkomsten elkaar opvolgen. Kerstavond, Kerstdag, Oud & Nieuw en Driekoningen vormen ook in Spanje momenten waarop mensen elkaar opzoeken. Met zoveel testmomenten lopen de kosten voor een gezin van vier dus gemakkelijk op tot 120 euro. Facua stelt daarom de prijsspeculatie door distributeurs en apotheken van de laatste weken aan de kaak.
Ernstige armoede voor 4,5 miljoen Spanjaarden
Volgens de armoedekaart van EAPN-ES leeft 9,5 procent van de bevolking in Spanje (4,5 miljoen mensen) in een situatie van ernstige armoede. De grens om als zodanig te worden aangeduid ligt op eeen jaarinkomen van 6.417 euro. Hiervan moeten alle vaste lasten zoals huur, gas en licht, eten, onderwijs, gezondheidszorg, kleding etc. worden betaald. Dan blijft er weinig over om dure zelftests aan te schaffen.
Het gevolg is dat mensen in die situaties zichzelf afzonderen en ervoor kiezen niet weg te gaan. Dit creëert een grote sociale ongelijkheid.
Apothekers wijzen naar producenten
Apothekers geven aan de laatste weken vaak ‘afzetters of dieven’ te zijn genoemd. “Wij hebben geen schuld aan deze situatie, maar de consument ziet alleen ons bij de aankoop van een test”, zegt een apotheker uit Madrid tegen RTVE. “De producenten van zelftests en de regering zijn de echte schuldigen aan deze situatie”, concludeert hij.
Andere apothekers hebben bij Facua geklaagd over de distributeurs van tests. Die liften mee op de sterk toegenomen vraag naar zelftests en verhogen de prijzen. Eerder kochten ze tests in voor 3,55 euro per stuk terwijl ze daar nu 6,50 euro voor moeten betalen in Sevilla, 8 in Madrid en 7,10 euro in Valencia.
Facua pleit voor maximale prijs
Facua uit kritiek op het ministerie van Gezondheidszorg en de regionale zorgministeries die geen maximale prijzen hebben vastgesteld voor thuistests, zoals ze wel hebben gedaan bij mondkapjes. Op die manier wordt de consument niet beschermd tegen speculatie.
Regelrechte misbruik
Toch zijn er genoeg apothekers die hun eigen winstmarge minimaliseren als een service naar hun klanten toe. Zo zegt een apotheker in Saavedra (Pontevedra) “het is regelrechte misbruik om tests zo duur te verkopen”.
Lees ook: Eindelijk corona-zelftests te koop bij apotheek in Spanje