Else Beekman
Granada staat in het middelpunt van een opmerkelijke wetenschappelijke ontdekking, dankzij het werk van een Chinees onderzoeksteam. Dit team heeft seismische gegevens geanalyseerd uit het westelijke Middellandse Zeegebied en het aangrenzende zuiden van Spanje.
Er was bijzondere aandacht voor de gevolgen van vijf aardbevingen die de regio in de afgelopen decennia hebben getroffen.
Niet zomaar een plaatbotsing
Uit het onderzoek blijkt dat het onder de Middellandse Zee niet zozeer een botsing tussen twee tektonische platen betreft. Het is eerder een geval waarbij de ene plaat onder de andere schuift. De Afrikaanse en Euraziatische platen bewegen naar elkaar toe, waardoor de bodem van de Middellandse Zee geleidelijk onder Europa schuift. Dit fenomeen is op zich al fascinerend, maar de situatie onder Granada blijkt nog complexer te zijn.
De unieke situatie onder Granada
Volgens de bevindingen van de Chinese onderzoekers is de situatie onder Granada bijzonder ingewikkeld. Seismische golven, geregistreerd tijdens de aardbeving van 2010, wijzen erop dat de vertraging van de golven plaatsvond aan de onderkant van de plaat die onder de Euraziatische Plaat schuift, in plaats van aan de bovenkant. Dit duidt op een snelle verschuiving van de oceaanbodem onder de Euraziatische plaat. Daarbij wordt een aanzienlijke hoeveelheid water naar de aardmantel getransporteerd. Dit proces zou ervoor zorgen dat de plaat relatief koel blijft.
Een omgekeerde litosfeer onder Granada
Het meest opvallende is echter dat een deel van de tektonische plaat niet alleen onder de Euraziatische plaat is geschoven, maar ook is omgedraaid. Daarbij heeft het water geabsorbeerd. Met andere woorden, diep onder Granada bevindt zich een stuk oceaanlitosfeer op zijn kop. Oceaanlitosfeer is het buitenste deel van de aarde dat de oceanische korst en het bovenste deel van de mantel omvat. Samen vormen deze de harde en rigide buitenlaag van de aarde onder de oceanen.
Wat betekent deze ontdekking?
Deze bevinding daagt het eerdere begrip van tektonische processen. Het zou bovendien aanzienlijke implicaties kunnen hebben voor de geologie, hydrologie en seismische risico’s van de regio in Zuid-Spanje. Verder draagt het bij aan een beter inzicht in de risico’s van aardbevingen in de regio. Het benadrukt ook het belang van internationale samenwerking in wetenschappelijk onderzoek en de noodzaak voor voortdurende monitoring van seismische activiteit.
Lees ook: Waar in Spanje is het risico op aarbevingen het grootst?