Judith Goeree
Hernieuwbare energie in Spanje maakt een snelle opmars. In sommige autonome regio’s wordt inmiddels bijna alle elektriciteit opgewekt uit hernieuwbare bronnen. Vooral het noorden van het land onderscheidt zich met indrukwekkende cijfers. Tegelijkertijd legt de recente landelijke stroomstoring de kwetsbaarheden van het systeem bloot.
Hernieuwbare energie groeit sneller dan ooit in Spanje
In 2024 kwam gemiddeld 56 procent van de elektriciteit in Spanje uit hernieuwbare bronnen als zon, wind en water. Dat is tien procentpunt meer dan in 2023. In enkele regio’s ligt dat aandeel nog veel hoger. Castilla y León, Aragón en Galicië behoren tot de koplopers van Spanje en halen bijna 90 procent van hun elektriciteit uit hernieuwbare bronnen.
Castilla y León: record aan windenergie
Castilla y León is de onbetwiste leider als het gaat om hernieuwbare energie in Spanje. In 2024 was maar liefst 92,8 procent van de opgewekte elektriciteit in deze regio afkomstig uit hernieuwbare bronnen. Bijna de helft van alle opgewekte stroom komt van windmolens. Ook waterkracht en zonne-energie zijn echter belangrijk in deze regio, die dankzij haar geografische ligging optimaal gebruik kan maken van natuurlijke hulpbronnen.
Aragón: groei in zonne-energie
Ook Aragón laat indrukwekkende cijfers zien, met 88,8 procent hernieuwbare stroom in 2024. In deze regio neemt vooral de capaciteit van zonne-energie toe. Alleen al in het eerste kwartaal van 2025 werd er meer dan 536 megawatt aan zonnepanelen geïnstalleerd. Ook windenergie blijft echter een belangrijke pijler in het stroomnet van Aragón.
Galicië: waterkracht en sluiting van kolencentrale
Galicië komt op de derde plek met 84,6 procent hernieuwbare energie. De stijging is onder meer te danken aan meer energie uit waterkrachtcentrales én de sluiting van de kolencentrale in As Pontes. In totaal produceerde Galicië in 2024 ruim 19.500 gigawattuur aan groene stroom.
Zeldzame stroomstoring legt zwakke punten bloot
Op 28 april 2025 werd Spanje opgeschrikt door een van de grootste stroomstoringen in de recente geschiedenis. Miljoenen mensen zaten urenlang zonder stroom. Treinen stonden stil, verkeerslichten vielen uit en mobiele netwerken lagen plat. Volgens netbeheerder Red Eléctrica de España viel in korte tijd 15 gigawatt aan capaciteit weg – zo’n 60 procent van de totale vraag. De precieze oorzaak wordt nog onderzocht, maar het incident benadrukt hoe belangrijk een betrouwbaar stroomnet is bij de energietransitie.
Zo was de historische stroomstoring in Spanje in de praktijk
Duurzaamheid vraagt ook om betrouwbaarheid
De ambitie van Spanje om over te stappen op hernieuwbare energie is duidelijk. Maar de stroomstoring van 28 april laat zien dat deze omslag gepaard moet gaan met investeringen in netstabiliteit en energieopslag. Hoewel de oorzaak van de landelijke stroomstoring nog niet bekend is, maakt die wel duidelijk dat het risico op nieuwe storingen blijft bestaan als er geen aanpassingen worden gedaan in de huidige infrastructuur.
Grote regionale verschillen in Spanje
Hoewel het noorden van Spanje grote stappen maakt, blijven regio’s zoals Catalonië, het Baskenland en de Balearen achter in de productie van hernieuwbare energie. In regio’s als Valencia, La Rioja en Asturië is de opwekking van groene stroom zelfs gedaald. Deze regionale verschillen onderstrepen hoe ongelijk de energietransitie in Spanje verloopt, mede door de verregaande autonomie van de autonome regio’s op het gebied van energiebeleid en infrastructuur.
Spanje als voorbeeld voor Europa?
Ondanks de grote regionale verschillen in Spanje laten de prestaties van Castilla y León, Aragón en Galicië zien dat een bijna volledige energievoorziening uit hernieuwbare bronnen haalbaar is. Als andere regio’s dit voorbeeld volgen en tegelijkertijd investeren in een stabiel stroomnet, kan Spanje een voortrekkersrol vervullen in Europa.
Red Eléctrica Española sluit cyberaanval uit als oorzaak stroomstoring