Binnen de Spaanse politiek is de Koldo-zaak momenteel het onderwerp van de dag. Met zijn recente verklaringen onthulde de belangrijke getuige in dit corruptieschandaal, zakenman Víctor de Aldama, een goed georganiseerd systeem van smeergeld en politieke gunsten. De zakken waarin het geld zou zijn verdwenen, zouden toebehoren aan PSOE-politici.
Aldama verklaarde voor de Nationale Rechtbank dat er sprake is van ‘los cupos’ (letterlijk: de quota). Deze term verwijst naar een goed georganiseerd systeem van smeergeld en politieke gunsten, waarbij betalingen worden gestructureerd per regio. Dit houdt in dat politici steekpenningen ontvangen in ruil voor het toekennen van overheidscontracten. Volgens Aldama is dit systeem zo verfijnd dat elke regio specifieke verantwoordelijkheden en afspraken heeft. Zijn getuigenis benadrukt de omvang en complexiteit van de corruptie.
Onderbreking tijdens cruciale getuigenis in de Koldo-zaak
Toen Aldama de details gaf over een vermeende betaling van 15.000 euro in contanten aan Santos Cerdán, de secretaris van de PSOE, werd hij abrupt gestopt door zijn advocaat, José Antonio Choclán. De suggestie werd gewekt dat deze betaling deel uitmaakte van een breder netwerk van georganiseerde corruptie. Daarbij zou Cerdán verantwoordelijk zijn voor de ‘cupo’ in Baskenland. Volgens Aldama vertelde een adviseur van de minister van Transport, Koldo García, hem dat hij problemen veroorzaakte door niet de juiste ‘cupos’ te respecteren bij het indienen van een aanbesteding. “Er is veel boosheid, veel woede, er is grote heisa ontstaan,” aldus Aldama.
Politieke betrokkenheid bij aanbestedingen
De getuigenis suggereert dat er politieke controle is over openbare aanbestedingen om economische voordelen te behalen voor specifieke politici of partijen. Aldama beschreef hoe hem werd uitgelegd dat hij in overtreding was door in te schrijven zonder de gebruikelijke procedures te volgen. Dit wijst op een alomtegenwoordig systeem waarin bepaalde regio’s exclusieve rechten hebben voor aanbestedingen. Een regeling die schijnbaar stevig verankerd is binnen de Spaanse politiek.
Toekomstige getuigenissen in het verschiet
Volgens advocaat Choclán gaat men later verder met de kwestie van ‘los cupos’, wat wijst op mogelijke nieuwe getuigenissen van Aldama. Het is waarschijnlijk dat Aldama opnieuw voor de Nationale Rechtbank zal verschijnen om meer details te verstrekken over het georganiseerde systeem van smeergeld. Ook moet hij dan meer vertellen over de vermeende betrokkenheid van Santos Cerdán. Deze politicus bouwde zijn positie binnen de socialistische partij op vanuit de PSOE in Navarra.
Samenwerking met Justitie
Aldama sloot zijn getuigenis af met de belofte om samen te werken met Justitie. Hij verklaarde zijn bereidheid om “altijd te verschijnen en op alle vragen te antwoorden” van zowel de rechter als de aanklager. Tot op heden zijn er nog geen nieuwe data vastgesteld voor vervolgverhoren in de Koldo-zaak, maar het is duidelijk dat Aldama meer licht kan werpen op dit corruptienetwerk, inclusief de naam van de betrokken bouwonderneming.
Meer in het vizier
Naast de verwijzing naar ‘los cupos’ was er ook sprake van mogelijke betalingen aan Rubén Villalba, een commandant van de Guardia Civil. Hoewel Aldama geen directe misdrijven beschreef, was de toon van zijn verklaring veelzeggend en hintte hij op de invloed die hij binnen de Guardia Civil had opgebouwd. Aldama’s getuigenis wordt door velen gezien als een eerste stap in het onthullen van de ware omvang van de corruptie die diep verankerd lijkt te zijn binnen de Spaanse overheid en haar infrastructuurprojecten. Met deze nieuwe onthullingen stijgt de druk op de Spaanse politieke partijen, met name op de PSOE. Deze partij worstelt al met interne verdeeldheid en beschuldigingen van wanbeleid.
De Koldo-zaak in het kort
De Koldo-zaak is een schandaal dat de Spaanse politiek op zijn grondvesten heeft doen schudden, met name binnen de socialistische arbeiderspartij (PSOE). De zaak draait om Koldo García, voormalig adviseur van de ex-minister van Transport, José Luis Ábalos, en zijn vermeende betrokkenheid bij een miljoenenfraude rondom de aanschaf van mondmaskers tijdens de COVID-19-pandemie. Víctor de Aldama, voormalig voorzitter van Zamora CF, is een van de sleutelgetuigen in deze zaak. Volgens zijn verklaringen leverde hij contant geld aan Koldo García, die het verdeelde met Ábalos en andere leden van de PSOE. Naar schatting heeft de fraude meer dan 182 miljoen euro opgeleverd door manipulatie van de btw in de verkoop van koolwaterstoffen. De zaak onthult naast grootschalige fraude, ook de nauwe banden tussen het bedrijfsleven en de politiek in Spanje.
Beschuldigingen tegen Pedro Sánchez
Tijdens zijn getuigenissen beschuldigde Aldama ook de huidige premier, Pedro Sánchez, van het aannemen van smeergeld. Volgens bronnen uit Spaanse media verklaarde Aldama dat Sánchez op de hoogte was van en zelfs actief betrokken was bij het systeem van ‘los cupos’ dat verschillende regio’s hanteerden. De premier zou volgens Aldama betalingen hebben geaccepteerd in ruil voor het toekennen van overheidscontracten aan bevriende bedrijven.
PSOE ontkent in alle toonaarden
In reactie op de beschuldigingen van Víctor de Aldama heeft de PSOE krachtig gereageerd. De partij heeft aangekondigd juridische stappen te ondernemen tegen De Aldama wegens laster en smaad. Ze eisen dat hij zijn “ongegronde en politiek gemotiveerde” aantijgingen intrekt. President Pedro Sánchez heeft de beschuldigingen als “volledig onwaar” bestempeld en benadrukt dat ze geen enkele basis hebben. Andere prominente leden van de PSOE, zoals minister van Territoriaal Beleid Ángel Víctor Torres, trokken eveneens de geloofwaardigheid van De Aldama in twijfel en benadrukten dat er geen bewijs is dat zijn verklaringen ondersteunt. Toch werpen de getuigenissen van de zakenman een schaduw over de politieke integriteit van de premier en zijn partij. Ook versterken ze de roep om verder onderzoek naar de betrokkenheid van de hoogste regeringskringen in het corruptienetwerk.
Het Spaanse publiek zal met argusogen toekijken of de gerechtelijke vervolgingen daadwerkelijk tot veranderingen leiden in het politiek-corrupte landschap.