Else Beekman
We kunnen er niet vaak genoeg over schrijven en een gewaarschuwd mens telt voor twee. Met de lente in het vooruitzicht duikt in Spanje weer een gevaarlijke bedreiging op voor honden: de processierups. Deze rupsen, officieel bekend als Thaumetopoea pityocampa, zijn bijzonder giftig en kunnen ernstige allergische reacties veroorzaken bij honden. Vooral in gebieden met pijnbomen en coniferen is de kans op contact groot.
Daarom is het belangrijk voor hondenbezitters om alert te zijn en voorzorgsmaatregelen te nemen om hun huisdieren te beschermen tegen deze bedreiging.
Wat is de processierups?
De processierups is de larve van een nachtvlinder die vooral leeft in pijnboombossen. In Spanje komt deze rups veel voor, met name op het Iberisch schiereiland. Tijdens hun laatste larvale stadium bewegen ze zich in lange rijen over de grond, wat hen de naam ‘processierups’ heeft opgeleverd. Ze zijn bedekt met microscopisch kleine brandharen die een giftige stof bevatten, Thaumatopina genaamd. Bij contact kan deze stof ernstige irritaties en allergische reacties veroorzaken bij zowel mensen als dieren.
Hoe herken je contact met een processierups?
Dierenartspraktijk Felix in Benalmádena waarschuwt: “Als een hond plotseling met zijn snuit over de grond wrijft, met zijn poten aan zijn bek krabt of een dikke tong krijgt, is de kans groot dat hij in aanraking is geweest met een processierups.”
Snelle herkenning is dus van groot belang nadat je hond in aanraking is geweest met een processierups. Tijdige behandeling kan ernstige gevolgen voorkomen. Honden die in contact zijn gekomen met de brandharen van deze rupsen vertonen vaak opvallend gedrag. Ze kunnen intensief likken of krabben aan hun neus, mond of poten, omdat de brandharen hevige jeuk en irritatie veroorzaken.
Ook overmatige speekselvloed is een veelvoorkomend symptoom, als reactie op de brandende pijn en zwelling in de mond of keel. Andere zichtbare symptomen zijn een rode, gezwollen tong of lippen. In ernstige gevallen kan de tong zelfs zwart kleuren en kan er weefselafsterving (necrose) optreden.
Daarnaast kunnen honden moeite krijgen met ademhalen door zwelling in de keel of luchtwegen. Door de pijn en het ongemak worden ze vaak rusteloos of paniekerig. Als je een of meer van deze symptomen opmerkt, is het belangrijk om snel te handelen en direct een dierenarts te raadplegen. Hoe eerder de behandeling start, hoe groter de kans op volledig herstel.
Gevaar voor honden
Honden zijn extra kwetsbaar voor de processierups omdat ze van nature nieuwsgierig zijn en vaak met hun neus dicht bij de grond snuffelen. Hierdoor komen ze gemakkelijk in contact met de brandharen, die zich kunnen vastzetten in hun neus, mond of zelfs ogen. Dit kan hevige jeuk, zwelling en ademhalingsproblemen veroorzaken. In ernstige gevallen kan het zelfs leiden tot necrose van de tong of lippen. Omdat honden niet begrijpen waar de pijn vandaan komt, proberen ze vaak te krabben of te likken aan de aangetaste plekken, wat het probleem alleen maar verergert.
Wat te doen bij contact?
Wanneer je vermoedt dat je hond in aanraking is geweest met een processierups, is snel handelen cruciaal. Het belangrijkste is om kalm te blijven en je hond rustig te houden om verdere verspreiding van de brandharen te voorkomen. Zorg ervoor dat je hond niet aan de aangetaste plekken likt of krabt, omdat dit de gifstoffen verder kan verspreiden. Spoel de getroffen gebieden grondig met koud water om de brandharen te verwijderen, maar wrijf niet over de huid, want dat kan de gifstoffen activeren. Neem daarna zo snel mogelijk contact op met een dierenarts, omdat snelle medische behandeling vaak noodzakelijk is om ernstige complicaties te voorkomen.
Hoe contact voorkomen?
Het beste is om wandelingen in pijnboombossen tijdens het voorjaar te vermijden, omdat daar de kans op contact met processierupsen het grootst is. Houd je hond altijd aan de lijn om te voorkomen dat hij in contact komt met de rupsen. Controleer je tuin regelmatig op nesten en schakel indien nodig een professionele ongediertebestrijder in om deze veilig te verwijderen.
Gevaar voor mensen
De processierups vormt niet alleen een bedreiging voor honden, maar is ook gevaarlijk voor mensen. De microscopisch kleine brandharen bevatten een giftige stof genaamd Thaumatopina, die bij mensen ernstige irritaties en allergische reacties kan veroorzaken. Wanneer deze haartjes in contact komen met de huid, kunnen ze intense jeuk, roodheid, bultjes en huiduitslag veroorzaken, wat vaak verward wordt met allergische reacties of netelroos. Als de haartjes in de ogen terechtkomen, kunnen ze roodheid, pijn en zelfs conjunctivitis veroorzaken. Inademing van deze brandharen kan leiden tot irritatie van de luchtwegen, kortademigheid en in sommige gevallen astmatische klachten. Voor mensen met een allergie voor deze stof bestaat er zelfs het risico op een ernstige allergische reactie, bekend als anafylaxie, wat onmiddellijke medische hulp vereist. Deze risico’s zijn het grootst in de periode van het voorjaar tot de vroege zomer, wanneer de rupsen uit hun nesten komen en hun brandharen door de wind kunnen worden verspreid, waardoor ze een gevaar vormen, zelfs zonder direct contact.
Voorzorgsmaatregelen in Spanje
In Spanje zijn lokale overheden verantwoordelijk voor het bestrijden van de processierups, vooral in openbare parken en tuinen. Toch blijft het voor hondenbezitters essentieel om zelf waakzaam te zijn. Blijf op de hoogte van waarschuwingen in de omgeving en vermijd risicogebieden tijdens het actieve seizoen van de rups. Door alert te blijven en de juiste voorzorgsmaatregelen te nemen, kunnen honden veilig genieten van hun wandelingen, zelfs tijdens het gevaarlijke processierupsenseizoen.
Lees ook: Hondeneigenaren in Spanje opgelet: Processierups steeds groter risico