In Spanje leven naar schatting nog zo een 400 bruine beren. Die houden zich voornamelijk op in noordwestelijke regio’s Castilla y León, het westen van Asturië, het zuiden van Cantabrië en de Pyreneeën. Dat was wel eens anders. De ‘oso pardo’, Iberische beer, was bijna uitgestorven.
Het verdwijnen van hun habitat en jacht werd de beren bijna fataal. Sinds 1993 zijn de beren beschermd. Het succesvolle programma voor het behoud van de soort heeft nu internationale aandacht gewekt. Het nieuwsagentschap Reuters publiceerde recent een uitgebreid verslag over de inspanningen van de regering van Castilla y León. Die zijn gericht op het bevorderen van de coëxistentie tussen de bruine beer en menselijke activiteiten.
Lees ook: Goed nieuws over de bruine beer in Spanje
Want het samenleven tussen de mens en de beer gaat niet altijd goed. Als een beer van een paar honderd kilo een klein bergdorp binnenwandelt, kan dat angstige situaties opleveren. Oudere mensen durven geen ommetje meer te maken of ’s avonds hun huis te verlaten. Daarom is de Beer Patrouille in het leven geroepen. Als inwoners een beer zien, kunnen ze deze 24 uur per dag bellen. Het team dat bestaat uit specialisten, dierenartsen en boswachters probeert de dieren vervolgens af te schrikken en uit de bewoonde wereld te verjagen. Dat gebeurt via een strict protocol dat erop gericht is de dieren zo te conditioneren dat ze niet meer terugkomen.
Spain’s once-almost-extinct brown bears are growing in numbers. However, the higher number of bears is leading to more encounters with humans. A special patrol is protecting the endangered Iberian brown bears and wary villagers https://t.co/Gh4VX1ZFYA pic.twitter.com/KKlZ1I55LM
— Reuters (@Reuters) February 8, 2024
Drie jaar van inzet
Reuters heeft drie jaar de tijd genomen om de toewijding en het harde werk van diverse professionals binnen de Junta de Castilla y Leon gedetailleerd te documenteren. Bij het programma zijn technici, dierenartsen, milieuagenten, boswachters, en de Beer Patrouilles van de Natuurerfgoedstichting van de Junta aangesloten. Samen zetten deze mensen zich in voor de ontwikkeling van het vooruitstrevende programma dat in 2021 van start ging.
Innovatieve maatregelen
Het programma omvat onder meer het vangen van de bruine beer als die zich dichtbij de bewoonde wereld ophoudt. Vervolgens wordt het dier van radiomarkeringen voorzien. Zo kunnen zijn bewegingen worden gevolgd en kan direct worden opgetreden als hij zich richting bebouwd gebied begeeft. Ook passen de technici dan negatieve conditionering toe om gewenning van de beren aan menselijke omgevingen te voorkomen. Tot nu toe zijn 15 verschillende beren met GPS-zenders uitgerust.
Educatie en bewustwording
De documentaire van Reuters benadrukt ook de belangrijke rol van onderwijs en bewustmakingsprogramma’s in dit verband. Via een permanente tentoonstelling ‘Zona Oso’ in het natuurpark ‘Montaña Palentina’ worden bezoekers geïnformeerd over de leefomgeving en het gedrag van de bruine beer.