In 2016 stierven in Spanje 25.000 mannen en 12.000 vrouwen als gevolg van alcoholgebruik, zo blijkt uit een onderzoek dat onlangs is gepubliceerd in het Britse wetenschappelijk tijdschrift The Lancet.
Het onderzoek schetst een zorgwekkend beeld van de situatie: jaarlijks zorgt alcoholconsumptie wereldwijd voor 2,8 miljoen sterfgevallen. Hierdoor staat alcoholgebruik op nummer zeven in de lijst van risicofactoren voor vroegtijdige dood en ziektes. Houden we alleen rekening met mensen tussen 15 en 49 jaar, dan haalt het de eerste plaats. Het onderzoek is gebaseerd op gegevens uit 694 bronnen met informatie over alcoholconsumptie en de resultaten uit 592 onderzoeken die tussen 1990 en 2016 in 195 landen zijn uitgevoerd en die al eerder het verband tussen alcohol en gezondheidsschade hebben vastgesteld.
Geen veilige ondergrens
Dit onderzoek legt een relatie tussen alcohol en meer dan twintig gezondheidsproblemen, waaronder kanker, tuberculose, (lever)cirrose en ontsteking van de alvleesklier. Verder wordt erin benadrukt dat er geen veilige ondergrens voor alcoholconsumptie bestaat. “Het meest veilige niveau is nul”, aldus de auteurs van The Lancet. De effecten van alcohol op onze gezondheid zijn namelijk al merkbaar bij één glas per dag en schieten omhoog al naar gelang het dagelijkse drankgebruik toeneemt.
Alcoholgebruik onder Spanjaarden
Volgens het bericht ligt het percentage Spanjaarden dat alcohol drinkt onder dat van de omringende landen. Tegenover 78% van de Spaanse mannen en 55% van de Spaanse vrouwen ouder dan 15 jaar die in 2016 tot ‘drinkers’ werden gerekend, steekt Denemarken af met 97% van de mannen en 95% van de vrouwen, Duitsland met respectievelijk 94,3% en 90% of Frankrijk met 93,1% en 86,9%.
Toch staat Spanje in de top tien van landen met de hoogste dagelijkse alcoholconsumptie. Zo laten de schattingen zien dat Spaanse mannen gemiddeld 5,8 eenheden consumeren (een eenheid staat voor 10 mg pure alcohol, gelijk aan een klein glas wijn of bier), waardoor het land op plaats negen beland. Er wordt meer gedronken in Estland (6 eenheden), Oekraïne (7), Luxemburg (7,2), Portugal (7,2) en Roemenië, dat de lijst aanvoert met 8,2 eenheden per dag.
Bij de Spaanse vrouwen bedroeg in 2016 de gemiddelde consumptie 2,7 glazen per dag en daarmee staat Spanje op nummer elf. In Oekraïne drinken vrouwen het meest: 4,2 glazen per dag, gevolgd door Andorra met 3,4 en Luxemburg met 3,4. Zwitserland staat op de tiende plaats met een gemiddelde van 2,8 glazen per dag.
Mythe
Een van de meest opvallende mythes die het onderzoek ontkracht, is de hardnekkige bewering dat één glaasje per dag niet alleen onschadelijk zou zijn, maar in bepaalde omstandigheden zelfs beschermend zou werken. “Hoewel er enkele beschermende effecten zijn waargenomen met betrekking tot ischemische hartziekten (hartziekten als gevolg van vernauwde slagaders) en diabetes bij vrouwen, zijn deze effecten te verwaarlozen als je kijkt naar de algemene risico’s, vooral vanwege het sterke verband tussen alcoholgebruik en het risico op kanker en overdraagbare ziektes”, aldus de onderzoekers in The Lancet. De onderzoeksresultaten ondersteunen deze stelling: bij vijftigplussers was kanker de hoofdoorzaak van de sterfgevallen die verband hadden met alcohol en die zorgden voor 27% vrouwelijke en 19% mannelijke slachtoffers.
Hoe meer alcohol, hoe groter de schade
Het jaarlijks drinken van één glas alcohol per dag verhoogt het risico op gezondheidsschade met 0,5%. Dat wil zeggen dat van elke 100.000 mensen met een dergelijke gewoonte er 918 een ziekte ontwikkelen, tegenover 914 geheelonthouders. Bij twee glazen per dag neemt dat risico toe tot 7% (van elke 100.000 drinkers worden er 977 ziek). En bij vijf glazen schiet de kans op gezondheidsschade omhoog tot 37% (1.252 zieken).
“Onze resultaten tonen aan dat het beleid rondom alcoholgebruik moet worden herzien”, luidt een van de conclusies van de onderzoekers. In hun ogen is het heel duidelijk: “alcohol is een groot en mondiaal gezondheidsprobleem”. Zij pleiten daarom voor maatregelen vergelijkbaar met die tegen roken (beperkte beschikbaarheid, belastingen, etc.).