Dat blijkt uit onderzoek van kinderrechtenorganisatie Save The Children. De resultaten van het onderzoek ‘De impact van de pandemie op de meest kwetsbare kinderen’ zijn maandag 21 december gepresenteerd. Het onderzoek, met 2507 deelnemers, is uitgevoerd in het kader van de campagne ‘Familias sin Navidad’.
Warme kerst niet vanzelfsprekend
Het is niet alleen moeilijk om kerstcadeaus te kopen; de resultaten van het onderzoek laten ook zien dat 32 procent van de gezinnen moeite heeft om warme kleding te kopen deze winter.
Voor huishoudens met kinderen die in ernstige armoede leven zijn de percentages nog hoger; hier kunnen bijna 8 van de 10 gezinnen met kinderen (76%) het zich niet veroorloven om kerstcadeaus te kopen. 7 van de 10 gezinnen zetten geen bijzondere maaltijd op tafel en 6 van de 10 huishoudens met kinderen kunnen geen warme kleren kopen.
Geen Kerstman, geen Driekoningen
‘Mijn dochters weten al dat de drie koningen en de Kerstman dit jaar niet komen. Sinds het begin van de pandemie is het bestaan zwaarder geworden, ik heb geen geld,’ verklaart Cristina, 43 jaar, die de zorg heeft voor drie kinderen. Uit het rapport blijkt ook dat bij 170.000 huishoudens met kinderen in Spanje de water-, elektriciteits- of gasvoorziening afgesloten is tijdens de pandemie.
Terugval in inkomen
Daarnaast kampt 85 procent van de huishoudens met kinderen en een inkomen van minder dan 900 euro met een inkomensdaling. Bij huishoudens zonder kinderen is dat 35 procent. 57 procent van de gezinnen heeft te maken met het verlies van een baan. ‘12 jaar lang heb ik gewerkt als kamermeisje maar nu ben ik, door de pandemie, mijn baan kwijtgeraakt. Ik kan de huur niet meer betalen en deel een flat met een vriendin’, zegt Maricela, 39 jaar, die met haar 6-jarige dochter in Barcelona woont.
Proces aanvraag Minimum Vitaal Inkomen verbeteren
Uit de resultaten blijkt ook dat twee van de drie ondervraagde huishoudens die wel een aanvraag hebben ingediend voor een minimum vitaal inkomen (IMV), de hulp niet hebben ontvangen. Reden voor Save The Children om, door de coördinatie op alle administratieve niveaus te verbeteren, ‘het proces te versnellen’. Ook stelt de organisatie voor om de drempel, die momenteel uitgaat van ‘zeer ernstige’ armoede, aan te passen naar die van ‘ernstige armoede’, zodat meer kwetsbare gezinnen aanspraak kunnen maken op het IMV. Dit zou ongeveer 320 miljoen euro kosten, volgens de berekeningen van de NGO. ‘Dat is haalbaar en noodzakelijk omdat veel huishoudens met kinderen geen recht op deze steun hebben.’
Andere aandachtspunten
Zeer kwetsbare groepen zoals gezinnen met kinderen met een afwijkende status, asielzoekers of jongeren die niet meer onder voogdij staan, worden hier nu van uitgesloten”, waarschuwt Save The Children. De organisatie is ook bezorgd over de toelage voor kinderen, die door het IMV zou verdwijnen. Al is het maar 28 euro, het is ‘toch een extra steuntje’.
Covid-19 als katalysator van de armoede
‘De pandemie werkt als een omvangrijke, gevaarlijke versneller van chronische problemen in kwetsbare huishoudens’, waarschuwt de organisatie. De laagste inkomens hebben het meest te lijden. Zo meldt 63 procent van de huishoudens met een inkomen onder de 900 euro verlies in koopkracht, tegenover 23 procent van de huishoudens met een inkomen van meer dan 2.400 euro.
Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat drie op de tien huishoudens met een inkomen van minder dan 900 euro moeite hebben gehad om vlees en vis te kopen als gevolg van de pandemie. Daarnaast had Covid-19 ook impact op de gezondheid; 74 procent van de huishoudens met kinderen die in ernstige armoede leven, merkt een verslechtering van de emotionele gezondheid en 59 procent zegt dat ook de fysieke gezondheid achteruit is gegaan.