Else Beekman
Vanaf januari 2026 wordt de zogenoemde V16-noodlamp verplicht in Spanje als vervanger van de gevarendriehoek. Maar hoewel het apparaat de verkeersveiligheid moet verbeteren, groeit de kritiek. Verkeersprofessionals, gebruikersorganisaties en juristen plaatsen vraagtekens bij de effectiviteit, privacy en implementatie van de maatregel.
De V16-noodlamp is bedoeld om stilgevallen voertuigen zichtbaar te maken zonder dat bestuurders de auto hoeven te verlaten. Maar juist op dat punt klinken zorgen. Volgens de Guardia Civil en andere verkeersdeskundigen biedt het knipperlicht in de praktijk niet altijd voldoende zichtbaarheid. Ze doelen daarbij met name op bochten, dalen, tunnels of bij felle zon en druk verkeer.
“Het risico is dat mensen zich veiliger voelen dan ze werkelijk zijn,” waarschuwt een woordvoerder van de politie. “In sommige situaties moeten bestuurders juist snel de auto verlaten in plaats van te blijven zitten.” Daarnaast wijzen experts op een nieuw systeemrisico: als de lamp uitvalt, bijvoorbeeld door een lege batterij, technisch defect of harde wind, is er geen tweede, passieve waarschuwing meer zoals bij de traditionele driehoek.
Extra complexiteit en menselijk gedrag
Een ander punt van kritiek op de V16-noodlamp betreft het gebruiksgemak. Verkeersdeskundigen benadrukken dat het gebruik van de V16 een extra stap en beslissing vergt in een vaak stressvolle situatie: het apparaat pakken, correct plaatsen, en op de juiste manier activeren. Vooral voor oudere bestuurders of mensen in paniek kan dit tot fouten leiden. Een eenvoudigere of dubbele oplossing (zoals de combinatie van driehoek en lamp) zou in hun ogen veiliger zijn. Daarbij komt dat de weggebruiker nu twee systemen moet onthouden: in Spanje de V16, in het buitenland de klassieke driehoek. Dit kan verwarring veroorzaken, zeker bij grensverkeer.
Gebrek aan onderzoeken en onderbouwing
Factcheckers en gespecialiseerde media vinden het laakbaar dat er geen openbaar beschikbare, onafhankelijke studies zijn die aantonen dat de V16 in alle scenario’s aantoonbaar veiliger is dan de driehoek. Toch is de maatregel gepresenteerd als duidelijke vooruitgang op het gebied van verkeersveiligheid. De bewijsvoering hiervoor vinden ze echter te mager om de verplichte overstap te rechtvaardigen.
Privacyzorgen rond verbonden V16-modellen
Alle toegestane V16-noodlampen zijn verbonden met het digitale platform van de Spaanse verkeersdienst. Via geolocatie wordt de locatie van een voertuig bij gebruik automatisch doorgestuurd naar de verkeerscentrale van de DGT. Hoewel de Spaanse privacywaakhond (AEPD) benadrukt dat hierbij geen persoonsgegevens, kentekens of gebruikersinformatie worden opgeslagen, blijft het wantrouwen bestaan. Critici vrezen dat de infrastructuur op termijn breder ingezet kan worden voor tracking of commerciële doeleinden.
Vooral bij modellen van fabrikanten die extra apps, accounts of diensten vereisen, schuilt volgens de AEPD het gevaar van ongeoorloofde gegevensverzameling. De instantie waarschuwt nadrukkelijk tegen het gebruik van niet-gehomologeerde lampen.
Kostbare verplichting, zeker voor wie weinig rijdt
Ook de economische kant zorgt voor discussie. Alleen goedgekeurde, verbonden modellen zijn toegestaan, wat de prijs opdrijft. Autoclubs en consumentenorganisaties hekelen dat enkele producenten nu een bijna-monopolie hebben door exclusieve DGT-contracten. Vooral in landelijke gebieden, waar voertuigen vaak ouder zijn en weinig gebruikt worden, voelt de verplichting als een onnodige kostenpost.
Verkeersdiensten en agenten vinden de V16 een onnodig dure oplossing, zeker voor huishoudens met lage inkomens of auto’s die slechts sporadisch gebruikt worden. Volgens hen lijkt het alsof vooral een nieuwe markt is gecreëerd voor producenten, terwijl buitenlandse bestuurders gewoon hun driehoek mogen blijven gebruiken. Daarnaast is het systeem uniek Spaans. Alleen Portugal gebruikt het ook, maar daar is het optioneel. Dit roept vragen op over Europese afstemming en waarom men voor één land een apart, duur apparaat zou moeten aanschaffen.
Technische problemen en misverstanden
Gebruikers melden daarnaast praktische problemen. De magneet van sommige modellen blijkt bijvoorbeeld onvoldoende te hechten op bepaalde carrosserieën, vooral als er folie of laklagen aanwezig zijn. Andere meldingen gaan over slechte zichtbaarheid bij hevige regen of mist, verbindingsproblemen en kwetsbare onderdelen.
Ook de batterijduur is punt van zorg: wettelijk is slechts vereist dat de lamp ongeveer een half uur licht geeft. Als de batterij sneller leeg raakt, kan de gebruiker zonder waarschuwing komen te staan. Daarnaast ontbreken protocollen voor wat te doen als de V16 niet werkt.
Ook zijn er veel misverstanden over welke modellen wel of niet geldig zijn. Niet-gehomologeerde lampen zijn vaak goedkoper en werken ogenschijnlijk prima, maar leveren alsnog boetes op bij controle. Volgens belangenorganisaties ontbreekt heldere publieksvoorlichting, wat leidt tot frustratie en paniekaankopen. Een overzicht van alle door DGT gehomologeerde modellen vind je hier.
Juridische kritiek op invoeringsproces
Tot slot klinkt kritiek op de manier waarop de V16-verplichting is ingevoerd. De maatregel werd vastgesteld via een koninklijk besluit, zonder breed parlementair debat of consultatie van gebruikersorganisaties. Juristen wijzen erop dat Spanje hiermee een uitzonderingspositie inneemt: in de meeste EU-landen blijft de klassieke gevarendriehoek gewoon de norm.
De termijnen en communicatie rond de invoering zijn verwarrend verlopen, met wisselende boodschappen over de deadline en de geldigheid van verschillende typen lampen. Daardoor weten veel automobilisten nog steeds niet precies welke lamp verplicht is, wanneer die verplicht wordt, en hoe ze een geldig model herkennen.
Boete voor plaatsen van gevarendriehoek na 1 januari
Wie denkt het zekere voor het onzekere te nemen na 1 januari en bij pech toch ook de auto te verlaten om de gevarenhoek te plaatsen, komt bedrogen uit. Het argument ‘baat het niet, dan schaadt het niet’, gaat hier niet op omdat het plaatsen van de gevarendriehoek vanaf 1 januari 2026 niet meer is toegestaan. De enige toegestane signalering is de V16-lamp die verbonden en gehomologeerd is.
Het gebruik van beide signaleringsmiddelen samen kan worden gezien als het in gevaar brengen van jezelf en kan leiden tot een boete van 200 euro plus het verlies van 2 rijpunten. De Guardia Civil waarschuwt expliciet dat het uitstappen om een driehoek te plaatsen als een ernstige overtreding kan worden opgevat.
Verplichte V16-noodlamp Spanje: zo herken je goedgekeurde modellen