Else Beekman
Tijdens recente voetbalwedstrijden aan het begin van seizoen 2025/2026 dat op 22 augustus van start ging in Spanje zijn duizenden legitieme websites plotseling onbereikbaar geworden door grootschalige IP-blokkades. Onder het mom van antipiraterijmaatregelen heeft LaLiga, gesteund door een gerechtelijke uitspraak, infrastructuur geraakt die essentieel is voor media, technologie en publieke diensten. Het incident is inmiddels bekend als LaLigaGate.
LaLigaGate roept vragen op over censuur, juridische proportionaliteit en de toekomst van internetvrijheid in Spanje.
Wat houdt LaLigaGate in?
De Spaanse voetbalcompetitie LaLiga kreeg op basis van een uitspraak van de rechtbank in Barcelona (december 2024) toestemming om IP-adressen te laten blokkeren die gebruikt worden voor illegale livestreams van voetbalwedstrijden. Telecomproviders zoals Telefónica, Vodafone, MásMóvil en Digi voerden deze blokkades uit. Volgens techbedrijven als Cloudflare, Vercel en Netlify zijn de maatregelen buitenproportioneel. Deze raken namelijk duizenden legale websites die dezelfde infrastructuur delen.
Het gaat hier om platforms zoals correos.es (het Spaanse postkantoor), revistacloud.com (online nieuwssite over cloudtechnologie) en zelfs de Real Academia Española (de Spaanse taalacademie RAE), die plotseling offline gingen. Ook internationale diensten zoals GitHub, Steam en X (voorheen Twitter) werden getroffen.
De rechtbank gaf LaLiga de bevoegdheid om wekelijks nieuwe IP-adressen en URL’s toe te voegen aan de blokkadelijst. Afhankelijk van de week en de provider wordt soms de volledige IP geblokkeerd, soms alleen specifieke domeinen. De reikwijdte van de blokkades varieert, maar de impact is structureel.
Kloof tussen juridische intentie en digitale realiteit
LaLiga stelt dat de blokkades gericht zijn en gebaseerd op bewijs van illegale activiteiten. Ze beschuldigen onder andere Cloudflare van het faciliteren van piraterij. Maar experts uit de techsector spreken van een digitale heksenjacht: het blokkeren van gedeelde IP’s zonder onderscheid is volgens hen “muggen slaan met een kanon”. Organisaties zoals RootedCON en de Asociación de Internautas noemen het een directe aanval op de netneutraliteit en het recht op vrije toegang tot informatie.
RootedCON diende samen met Cloudflare een verzoek tot annulering van de uitspraak in, maar dit werd afgewezen door de rechtbank. De rechter benadrukte dat de maatregelen geen derden mogen schaden, maar in de praktijk gebeurt dat wel.
Reacties en juridische stappen
De maatschappelijke verontwaardiging groeit. De Spaanse vereniging van internetgebruikers heeft een klacht ingediend bij de Spaanse Ombudsman en roept op tot transparantie en een publiek debat over internetregulering. Er ligt inmiddels ook een verzoek tot constitutionele toetsing bij het Grondwettelijk Hof.
Daarnaast wordt gesproken over een collectieve rechtszaak, geïnspireerd op het historische “Tarifa Plana”-protest, dat ooit duizenden burgers mobiliseerde tegen oneerlijke telecombeleid en de hoge kosten va internetgebruik. Begin jaren 2000 werd dat nog per minuut afgerekend. Duizenden burgers, aangevoerd door de vereniging van internetgebruikers, eisten een vaste maandprijs voor onbeperkt internet, de zogeheten “tarifa plana”. Dankzij hun gezamenlijke inzet en publieke druk gingen telecombedrijven uiteindelijk overstag. Het resultaat van toen, biedt hoop dat een burgeractie ook nu een middel kan zijn om digitale rechten te beschermen.
Economische en technologische gevolgen
David Carrero, medeoprichter van de een Europese aanbieder van Infrastructure as a Service (IaaS), gespecialiseerd in private cloudoplossingen van Stackscale, waarschuwt dat buitenlandse techbedrijven hun infrastructuur mogelijk niet meer in Spanje willen uitrollen. “Zonder juridische zekerheid is het risico te groot,” stelt hij. Vercel noemt de blokkades “technische censuur zonder verantwoording” en eist onmiddellijke opheldering.
Voor een land dat zich profileert als digitale hub – met forse investeringen van zowel de Spaanse overheid als internationale techbedrijven in digitale infrastructuur, cloudcapaciteit en datacenters -kan dit incident volgens critici een ernstige terugslag betekenen.
Spanje: een groeiende hub voor technologiebedrijven in Europa
#LaLigaGate-platform
Onder het motto #LaLigaGate ontstaat een platform van getroffen bedrijven en burgers. Wat begon als een hashtag op X, groeide uit tot een website met informatie, juridische hulpmiddelen en een meldpunt. Echter dit meldpunt werd ironisch genoeg ook geblokkeerd tijdens een wedstrijddag.
Via het platform kunnen gebruikers klachten indienen bij de Europese Commissie, bijvoorbeeld via het formulier dat Revista Cloud beschikbaar stelt. Ook LaLiga zelf heeft er een meldpunt dat gericht is op klachten over Cloudflare en gebruikersbescherming.
Ondanks de groeiende steun blijft politieke respons uit. Noch de Spaanse regering, noch politieke partijen hebben zich uitgesproken over de blokkades.
Samenvatting
Waarom worden legale websites geblokkeerd? Omdat veel legitieme sites dezelfde IP-adressen delen met verdachte domeinen via CDN-netwerken zoals Cloudflare. Bij een IP-blokkade worden ze allemaal geraakt.
Is dit juridisch toegestaan? Ja, er is een gerechtelijke uitspraak die het toelaat. Maar er loopt inmiddels bezwaar bij het Constitutioneel Hof.
Wat kunnen getroffen partijen doen? Naast klachten en juridische stappen wordt een collectieve rechtszaak overwogen om het probleem breder zichtbaar te maken.
Wat betekent dit voor Spanje als techland? Als deze blokkades aanhouden, kan dat buitenlandse investeringen en digitale innovatie afremmen door onzekerheid en gebrek aan vertrouwen.
Bronnen: Noticias Madrid, Xataka