Het rapport werd samengesteld door een onafhankelijke commissie onder leiding van de Spaanse ombudsman Ángel Gabilondo. De informatie is gebaseerd op een enquête onder 8.000 mensen. Uit deze enquête blijkt dat ongeveer 0,6% van de volwassen Spaanse bevolking beweert misbruikt te zijn door leden van de katholieke kerk toen ze nog minderjarig waren. Als het misbruik door leken binnen religieuze contexten wordt meegerekend, stijgt dit percentage zelfs tot 1,13%.
“Er zijn mensen die zelfmoord hebben gepleegd (…), mensen die hun leven nooit meer op de rails hebben gekregen”, zei de Ombudsman, op de persconferentie, waar het rapport “Een noodzakelijk antwoord” van 700 pagina’s werd gepresenteerd. De opdracht tot het onderzoek werd in maart 2022 gegeven door het Spaanse parlement.
Misbruikzaken gaan terug tot 1940
Volgens Gabilondo zijn er gevallen van misbruik opgetekend uit de jaren 40, maar de meeste vonden plaats tussen 1970 en 1990. Voor het rapport werden 487 mensen geïnterviewd die nog steeds lijden aan de emotionele problemen en andere gevolgen van het misbruik dat hun hele verdere levens beïnvloedt.
Slachtoffers aan het woord
Teresa Conde, een 57-jarige filosofiedocente die in haar jeugd werd misbruikt, zegt: “Ik zal nooit een normaal persoon zijn. Ik zal nooit kunnen stoppen met therapie of het nemen van medicatie”. Het rapport biedt volgens haar een ‘licht’ dat de autoriteiten in Spanje moet leiden om herhaling te voorkomen. Conde werd vanaf haar veertiende toen ze naar een religieuze school ging jarenlang misbruikt door een monnik die een goede vriend van haar familie was.
Spanje nooit eerder onderzoek gedaan
In tegenstelling tot Frankrijk, Duitsland, Ierland, de Verenigde Staten of Australië had Spanje, een land met een diepe katholieke traditie, nog nooit een onderzoek naar seksueel misbruik door geestelijken uitgevoerd. In Frankrijk zijn sinds 1950 216.000 minderjarige slachtoffers geregistreerd, in Duitsland zijn er tussen 1946 en 2014 3.677 gevallen geweest en in Ierland hebben ruim 14.500 mensen een financiële compensatie ontvangen.
In de Spaans-Katholieke Kerk “heerst al jaren de gewoonte om misbruik te ontkennen (…), om misbruikers te verbergen of te beschermen”, hekelde Gabilondo, die kritiek uitte op de overplaatsingen van aangeklaagde religieuzen naar andere parochies of landen.
Reactie van de kerk
De Katholieke Kerk in Spanje heeft aangekondigd maandag met een standpunt te komen na een buitengewone vergadering. In februari van dit jaar kondigde de kerk al een eigen onderzoek aan. Dat wordt uitgevoerd door een advocatenkantoor en moet tegen het einde van het jaar afgerond zijn. De Kerk beweert actieprotocollen tegen misbruik te hebben geïmplementeerd en kantoren voor ‘bescherming van minderjarigen’ in haar bisdommen te hebben geïnstalleerd.
Aanbevelingen en vervolgstappen
Het rapport pleit onder andere voor de oprichting van een nationaal fonds voor compensatie aan de slachtoffers en garandeert hen psychologische hulp voor zo lang als nodig is. Juan Cuatrecasas, de oprichter van de vereniging Infancia Robada (gestolen jeugd), benadrukt dat het rapport het begin moet zijn van een proces waarbij wetgeving wordt opgesteld om schadevergoedingen te bieden aan de slachtoffers.
Geen aalmoezen
Een vader van een van de slachtoffers gaf aan blij te zijn en het rapport te zien als een begin van een proces om de schade te herstellen. Niet in de vorm van “aalmoezen, maar ze willen in een rechtsstaat als slachtoffers worden beschouwd zodat ze het recht hebben op alle middelen en eisen waar ze om vragen die nodig zijn voor hun herstel”.
Lees ook: Spaanse kerk identificeert 728 misbruikers sinds 1950