Else Beekman
Een gewaarschuwd mens telt voor twee; experts in Spanje wijzen op de gevaren van een hitteberoerte gedurende episodes van extreme hitte. Deze leiden elk jaar tot sterfgevallen. Afgelopen maand juli was dodelijker dan vorig jaar met 771 mensen waarvan hun overlijden werd toegeschreven aan de hitte. In juli 2023 jaar stierven 85 mensen minder aan de gevolgen van hoge temperaturen.
De cijfers zijn schattingen afkomstig van het wetenschappelijke Gezondheidsinstituut Carlos III in Madrid en vallen samen met de derde hittegolf van deze zomer. Die heeft diverse hitterecords verbroken in het hele land. De Agencia Estatal de Meteorología (Aemet) registreerde historische maximumtemperaturen in verschillende steden. In Barcelona steeg de temperatuur tot 40ºC. Zaragoza en Bilbao beleefden ongewoon hoge nachtelijke minima van respectievelijk 28,1ºC en 21,7ºC.
Bevolking gewaarschuwd met weercodes
Niet alle, maar veel leed is te voorkomen door goede waarschuwingssystemen en de juiste voorlichting. De Spaanse weerstations zoals Aemet en de regionale varianten daarop doen er alles aan om de bevolking tijdig te waarschuwen voor hoge temperaturen. Het nationale weeragentschap doet dat met weercodes geel (risico), oranje (belangrijk risico) en rood (extreem risico). Daarbij voeren gezondheidsdiensten en andere overheidsinstellingen campagnes om mensen bewust te maken van hoe ze hun gedrag aan de hitte aan kunnen passen om de hoogste temperaturen te kunnen doorstaan.
De gevaren van hitteberoerte
Gezondheidsexperts waarschuwen voor de gevaren van hitteberoerte. Deze ernstige medische noodsituatie treedt op wanneer het lichaam zijn temperatuur niet meer kan reguleren en gevaarlijk hoge niveaus bereikt, meestal boven de 40ºC. Ramón Corell, strandarts bij het Rode Kruis in Valencia, legt uit: “Symptomen zijn onder meer hoofdpijn, duizeligheid, verwarring, droge en hete huid, misselijkheid en in ernstige gevallen bewustzijnsverlies.” Corell benadrukt ook: “Als er wanen optreden, moet de betreffende persoon onmiddellijk naar een ziekenhuis.”
Snelle actie
Esther Triviño, activiteitentechnicus bij het Rode Kruis in Spanje, beschrijft het protocol bij een hitteberoerte: “Het is cruciaal om de persoon zo snel mogelijk naar een koele plek te verplaatsen, zoveel mogelijk kleding te verwijderen en het lichaam af te koelen met koude kompressen of ijszakken op strategische punten zoals de nek, lies en oksels.” Triviño raadt ook aan de persoon te hydrateren als deze bij bewustzijn is. Hierbij dient men alcoholische of cafeïnehoudende dranken te vermijden. “Als de symptomen niet verdwijnen, moet onmiddellijk het noodnummer 112 worden gebeld,” benadrukt Triviño. Snel reageren is cruciaal in dergelijke noodsituaties.
Preventie en bewustwording
Op het strand van Las Arenas in Valencia organiseerde het Rode Kruis een simulatie om essentiële preventieve maatregelen te demonstreren, waaronder:
- Constante hydratatie (veel drinken)
- Gebruik van zonnebescherming
- Draag hoeden of petten
- Vermijd fysieke inspanning tijdens de heetste uren van de dag
- Mijd de directe zon en zoek plaatsen in de schaduw
Triviño merkt een generatieverschil op in bewustwording: “Jongeren hebben de neiging om zelfverzekerder te zijn en blijven intensief sporten ondanks de hitte, terwijl dat ernstige gevolgen kan hebben. Oudere mensen zijn over het algemeen meer bewust van de risico’s.
Aemet voorspelt hetere maand augustus dan normaal
Volgens de Aemet wordt augustus een maand met temperaturen die hoger liggen dan de normale waarden in grote delen van Spanje, waarbij de hittegolven van juli aanhouden. Temperaturen kunnen regelmatig boven de 40 graden uitkomen, vooral in regio’s zoals Andalusië, Extremadura, Castilla-La Mancha en het binnenland van de Comunidad Valenciana en Murcia. Ook kustgebieden zullen niet aan het hete weer ontkomen. Augustus zal bovendien zeer droog zijn, wat de bestaande droogteproblemen en het risico op bosbranden verergert. Er worden “tropische nachten” verwacht waarbij de temperatuur niet onder de 25 graden daalt. Dat maakt het moeilijk om goed te slapen en kan vooral schadelijk zijn voor kwetsbare groepen zoals ouderen en kinderen. Passende voorzorgsmaatregelen zijn het dragen van lichte, wijde en luchtige kleding, het vermijden van inspannende activiteiten tijdens de heetste uren en veel water blijven drinken.
Lees ook: Tips om beter bestand te zijn tegen de extreme hitte in Spanje