Else Beekman
Opnieuw trekt milieuorganisatie Verdemar Ecologistas en Acción aan de bel over het transport van grote stenen uit het Andalusische Casares naar Gibraltar. Daar worden ze gebruikt voor landwinning aan de oostkust van het Britse gebiedsdeel. Ze krijgen geen antwoord van de Andalusische regering en de gemeente Casares op vragen over de legaliteit van deze steentransporten waarbij al 100.000 ton steen is verwijderd.
De actiegroep beschuldigt de autoriteiten van een gebrek aan transparantie en waarschuwt voor mogelijke schade aan een beschermd natuurgebied. De steengroeve La Utrera in Casares levert al jaren steen voor het landwinningsproject in Gibraltar. De stenen worden gebruikt voor het Eastside Project, dat de aanleg van 1.300 woningen , een hotel met 200 kamers en een jachthaven omvat. Daar komen ze terecht in de Zona Especial de Conservación (ZEC) van de Straat van Gibraltar, een beschermd marien gebied binnen de Europese Natura 2000-zone. Ondanks deze beschermingen gaan de werkzaamheden onverminderd door zonder garantie van de Andalusische autoriteiten dat alle milieuregels worden nageleefd. Dat leidt tot beschuldigingen van schending van zowel Spaanse als EU-regelgeving.
Overheid vertraagt openbaarheid van informatie
Verdemar Ecologistas en Acción heeft herhaaldelijk documenten opgevraagd over de legaliteit van de steenwinning en het transport bij de Andalusische overheid. De Junta weigert echter volledige openheid van zaken te geven op basis van de Wet op Openbaarheid van Bestuur. Die kan onder bepaalde omstandigheden de toegang tot informatie beperken.
Volgens de mijnbouwafdeling van de Junta zou het openbaar maken van alle informatie de werking van de regionale delegatie in Málaga kunnen belemmeren. Daarnaast moeten ze de persoonsgegevens uit de dossiers verwijderen, wat een tijdrovend proces is. Bovendien vraagt de overheid Verdemar om een specifiekere aanvraag in te dienen. Tot slot waarschuwt ze dat het verkrijgen van deze informatie mogelijk geld kost.
De gemeente Casares reageerde pas na meer dan een jaar op de klachten van Verdemar. En dat was pas nadat de organisatie een juridische procedure startte. “Het is verdacht dat zoveel instanties nalaten de ecologische normen in deze waardevolle gebieden te bewaken. Wij laten het er niet bij zitten,” aldus een woordvoerder van de milieuorganisatie.
Spaanse regering houdt grensovergang in de gaten
Onder druk van de milieuactivisten is het Spaanse ministerie voor Ecologische Transitie (Miteco) wel begonnen met toezicht op de steentransporten van La Utrera naar Gibraltar. Daartoe heeft het ministerie een inspecteur ingezet bij de grens in La Línea om de vrachtwagens met groevestenen in de gaten te houden. Dat lijkt op een verschuiving in de houding van de Spaanse overheid ten aanzien van de milieuclaims te duiden. De afgelopen dagen heeft Miteco informatie uitgewisseld met het Openbaar Ministerie voor Milieu, wat tot juridische stappen kan leiden.
Een milieuprobleem met politieke dimensie
De controverse rond de steengroeve in La Utrera heeft niet alleen ecologische, maar ook politieke gevolgen. Verdemar wil dat de Andalusische overheid toeziet op naleving van het in 2013 goedgekeurde Speciale Plan voor de exploitatie en milieubescherming van de groeve. De organisatie meent dat de overheid deze richtlijnen onvoldoende naleeft.
De Junta de Andalucía is echter niet bevoegd om op te treden tegen de landaanwinning in Gibraltar. De regionale overheid zegt ook geen “drastische maatregelen” te kunnen nemen, zoals gevraagd door de Spaanse minister van Buitenlandse Zaken, José Manuel Albares. Volgens de Junta ligt de verantwoordelijkheid voor sancties tegen ongeoorloofde activiteiten in maritiem gebied bij het ministerie voor Ecologische Transitie.
Sinds het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU is Gibraltar bovendien niet langer gebonden aan EU-regelgeving, wat complicaties met zich meebrengt voor grensoverschrijdende milieubescherming. Deze situatie bemoeilijkt de handhaving van milieuwetgeving en draagt bij aan de huidige impasse.
Lees ook: Milieugroepen bezorgd over impact groot zonnepark in Torrevieja