Volgens de Banco de España is er een tekort van 600.000 woningen in Spanje, ondanks een leegstand van bijna vier miljoen woningen. Hoe kan dat?
Het woningtekort in Spanje is vooral merkbaar in grootstedelijke gebieden zoals Madrid, Barcelona, Valencia, Málaga en Alicante. De Spaanse Bank wijst het grotendeels toe aan een gebrek aan grond om op te bouwen in de gebieden waar het tekort het grootst is.
🔴 DIRECTO | El Banco de España advierte de la falta de oferta y de las crecientes dificultades de acceso a la vivienda en nuestro país
🎙️ Informa | @CristinaGanuza
▶️ https://t.co/lMToc173VA pic.twitter.com/wbQkW9cuC6
— Radio 5 (@radio5_rne) April 23, 2024
Oorzaken van het woningtekort
De belangrijkste redenen voor het woningtekort zijn de stijgende bouwkosten, het tekort aan gekwalificeerde arbeidskrachten, en de vergrijzing binnen de bouwsector. Bovendien is er een gebrek aan investeringen voor de aankoop en ontwikkeling van nieuw stedelijk terrein.
Huurwoningen
De vraag naar huurwoningen is gestegen, vooral onder jongeren en immigranten. Deze groepen zijn goed voor een aanzienlijk deel van de huurmarkt, met name in steden waar de huurprijzen het hoogst zijn.
Het rapport meldt dat sinds 2007 het aantal huurwoningen in Spanje is gestegen met 1,3 miljoen eenheden. De regio’s met het hoogste percentage huurwoningen in 2023 zijn Madrid (23,7%), Catalonië (24,9%), de Canarische Eilanden (28,5%) en de Balearen (30,9%). Het Spaanse gemiddelde ligt op 18,7%. De prijzen hebben tussen 2015 en 2022 een stijging van 28,5% doorgemaakt.
Particulieren vormen 92% van de eigenaren van huurwoningen op de markt, tegenover 8% van de rechtspersonen van private aard. Bovendien vormen woningen die worden verhuurd door particuliere eigenaren die meer dan 10 onroerend goed eenheden bezitten een geschat maximum van 7% van het totale huurwoningenaanbod op de markt.
Aankoop woningen in Spanje door buitenlanders
De verkoop van woningen aan buitenlanders overtrof 19% in 2022, met een historisch hoog aantal van 134.000 verkopen. Hoewel deze cijfers in 2023 daalden, vertegenwoordigen ze nog steeds 19,3% van het totaal. Dat is aanzienlijk hoger dan de 7,1% in 2007. Deze aankopen vinden voornamelijk plaats in toeristische gebieden, gedreven door de hoge vraag naar tweede huizen door niet-ingezetenen. Echter, het rapport benadrukt dat de meeste aankopen door buitenlanders worden gedaan door degenen die resident zijn en recent aan de Spaanse economie hebben deelgenomen.
Impact van toeristische verhuur
Het rapport van de Banco de España wijst ook op de impact van seizoensgebonden en vakantieverhuur. Dat type verhuur is de laatste jaren vooral in bovengenoemde gebieden met het grootste tekort exponentieel toegenomen. Seizoensgebonden en vakantieverhuur beslaan inmiddels bijna 10% van de huurmarkt. Dit heeft geleid tot een vermindering van het aanbod van permanente huurwoningen.
De 4 miljoen leegstaande of onbewoonde woningen in Spanje staan grotendeels in gebieden met minder geografische dynamiek. In steden met meer dan 250.000 inwoners zouden zo’n 400.000 lege woningen staan. Een belangrijk deel daarvan verkeert in slechte staat. Bovendien behoren ongeveer 450.000 woningen tot de voorraad van onverkochte nieuwe woningen.
Politieke maatregelen noodzakelijk
Het rapport benadrukt de noodzaak van politiek ingrijpen om de toegang tot woningen te verbeteren. Verder waarschuwt het voor de negatieve gevolgen van het beperken van huurprijzen zonder structurele verhoging van het aanbod. Daarnaast wordt geadviseerd om de woningbelasting te herzien.
Tot slot moet de samenwerking tussen publieke en private sectoren worden bevorderd om de woningmarkt te stabiliseren. Dit kan onder meer gebeuren door de bevordering van de verhuur, het stimuleren van de renovatie en overdracht van woningen, het versterken van de juridische zekerheid en regelgevende duidelijkheid, het verbeteren van het beheer van de administratieve processen die verband houden met grond- en stadsplanningsbeleid, en het verbeteren van het openbaar vervoer in de grootstedelijke gebieden.
Lees ook: Spanje gaat leegstaande woningen extra belasten